DINSDAG 28 MEI 2024
Die BBC se Kultuur-seksie het ’n artikel met ’n onderhoud wat ’n program van die maatskappy gevoer het in 1976 met onder andere die hoofsanger van die Sex Pistols, Johnny Rotten.
Rotten, wat sy bynaam gekry het oor sy vrot tande, het ordentlike mense in die tweede helfte van die sewentigerjare gevul met afsku, en vrees vir die toekoms.
Tog, wat het Rotten gedoen die oomblik toe hy genoeg kontant in sy sak gehad het? Het hy dit gespandeer op partytjies en vriende wat hom misbruik het vir geld en dwelms? Het hy vir ’n paar maande ’n hotelkamer gehuur en al sy geld op drank en vroue spandeer? Nee, hy’t vir hom ’n goeie woonstel gekoop in ’n goeie woonbuurt, waar hy homself vir ’n paar jare gevestig het met sy vrou. Hulle was gelukkig getroud vir meer as vier dekades, tot sy gesterf het na jare van lyding aan Alzheimer se siekte. Vir die laaste vyf jaar van haar lewe was Johnny Rotten haar voltydse versorger. Baie vrot van ou Johnny.
VRYDAG 31 MEI 2024
Europa, in die 1860’s. ’n Prinses bekend vir haar skoonheid is verloof aan die kroonprins van ’n naburige staat. Almal dink hulle is ’n mooi paartjie. Dan sterf die prins. Sy verloofde gaan terug na haar geboorteland. Sy’s ontroosbaar. Haar verloofde familie laat weet hulle het regtig van haar gehou, en wat is die kans dat sy dalk met haar oorlede verloofde se broer (wat mal verlief is op een van sy ma se diensmeisies) kan trou. Sy antwoord dat sy baie hartseer is en dat niks dit kan verander nie. Nietemin besoek die broer haar. Hulle huil saam. Dan raak hulle verloof. Almal dink hulle is ’n mooi paartjie. Sy gee geboorte aan vier seuns en ’n paar dogters. Sy en haar man betree die troon nadat terroriste haar skoonpa se been afblaas. Na ’n dekade word haar oudste seun koning. Sy is oortuig dat haar aangenome land hervorming nodig het om rewolusie af te weer. Min hervorming word egter deurgevoer. Twintig jaar later word haar oudste seun, die koning, haar skoondogter, en ses van haar kleinkinders vermoor in die kelderverdieping van ’n huis waarin hulle aangehou is deur rewolusionêre wat die regering omvergewerp het. Sy en haar dogters vlug suid. Haar suster, wat getroud was met ’n koning van ’n ander land, oortuig haar eie seun, nou koning van haar aangenome land, om ’n skip te stuur. Die groep van sewentien adellikes wat so gered word, sluit in haar een dogter wat aan boord gaan met vyf van haar seuns, ses honde, en ’n kanarie.
* * *
Ooskus van Amerika, Februarie 1978. ’n Katastrofiese sneeustorm tref mense op pad huis toe. Dit sneeu aaneen vir meer as dertig ure. Skole en universiteite en besighede sluit. Treine gaan staan. Duisende karre is vasgevang op die snelweg en ander paaie. Veertien mense sterf omdat hulle karre so toegesneeu is dat die uitlaatgasse nie kan ontsnap nie. Talle mense is vir dae lank sonder hitte, water, kos, en elektrisiteit. Opgehoopte sneeu word in die hawe gegooi om plek te maak vir nuwe sneeu. Talle huise stort ineen of word weggespoel die oseaan in. Een kind verdwyn gedurende die storm enkele meters van sy huis se voordeur af. Sy liggaam word eers drie weke later gevind.
* * *
Engeland en Ierland, 1970’s. ’n Vrou gebore in ’n ryk familie verkoop al haar aandele in die familie-besigheid, verkoop haar huis, en deel die kontant uit aan arm mense. Sy woon saam met haar minnaar in ’n werkersklasbuurt. Saam beroof hulle haar familie se herehuis. Later sluit sy aan by ’n terroriste-organisasie in Ierland. Sy gooi melkkanne met plofstof uit ’n helikopter uit. Sy neem deel aan nog ’n rooftog. Dié keer steel hulle ’n klomp skilderye by ’n ander ryk ou – onder andere die enigste Vermeer buite Buckingham-paleis in private hande. Die polisie kry die skilderye in die bagasiebak van ’n kar. In die tronk trou sy met ’n ander minnaar en gee geboorte aan sy kind. Weer op vrye voete maak sy kragtige missiele, met pakke koekies om die terugslag te absorbeer. Sy hou aan met stry en baklei tot sy dekades later sterf, sonder geld, woonagtig saam met ou nonne in ’n aftree-oord bestuur deur die Arm Diensknegte van die Moeder van God.
______________________
