Hoe sake staan op Dinsdag 30 Januarie 2024?

DINSDAG 30 JANUARIE 2024

Vir nuwe lesers: Ek is 52 jaar en sewe maande oud. Woon al vir meer as 25 jaar in die suide van Taiwan, vir die laaste 15 jaar of so saam met my vrou, en vir die laaste dekade met twee katte. En so aan en so aan.

Israel en Gaza: As ’n mens waarneem wat Israel aan Gaza en die Palestyne gedoen het sedert 7 Oktober 2023, stel ek myself voor ’n gesprek tussen die Eerste Minister van Israel, Benjamin Netanyahu, en ’n raadgewer:

Netanyahu: “What should our response be to Hamas?”

Raadgewer: “We need to destroy Hamas, even if we destroy the entire territory of Gaza and wipe out every man, woman and child who live there.”

Netanyahu: “Wouldn’t that be considered genocide?”

Raadgewer: “I guess it would.”

Netanyahu: “Let’s go.”

Trump as volgende Amerikaanse president: Wat weet ek van Amerikaanse politiek, en ek is buitengewoon sleg met voorspellings, maar ek dink Trump gaan inderdaad die verkiesing wen in November 2024. Hoekom sal die Diep Staat en hulle duisende medewerkers in die politieke establishment, die media, die akademie, en die vermaaklikheidswêreld dit toelaat? Want Trump sal vir hulle gee wat hulle nodig het. Hy sal ’n stop sit aan die golwe van ongedokumenteerde immigrante wat oor die Amerikaanse grens vloei. Hulle sal hom kritiseer terwyl hy dit doen, ten spyte daarvan dat hulle sal weet hy los ’n probleem op wat húlle veroorsaak het. Hy sal ’n stop sit aan die buitensporighede van die sogenaamde Social Justice Left van die laaste dekade of so. Natuurlik sal hulle lippediens doen aan die ideologie terwyl hy probeer om dit terug in ’n bottel te druk. Hy sal ook ten minste ’n poging aanwend om met Poetin te onderhandel – waarvoor hulle hom ook sal kritiseer, wetende dat almal insluitende hulle troetelprojek Zelenski dit nodig het. Israel is nie ’n probleem nie, want Trump sal voortgaan om Israel te ondersteun in hulle poging om Gaza en waarskynlik die Wesbank te leeg van Palestyne.

Amerika in die Midde-Ooste: As Amerika voortgaan om met wapens, geld, en morele ondersteuning Israel by te staan in hulle massamoord van die inwoners van Gaza in ’n poging om die area voor te berei vir kolonisasie deur Israeli besetters, sal gewapende groepe in Palestina, Libanon, Sirië, Jemen, Irak, en dalk Egipte voortgaan om Amerikaanse troepe en basisse in die Midde Ooste aan te val. Dit sal Amerika in ’n moeilike situasie plaas. Meer Amerikaanse stewels op die grond gaan nie werk nie. Bom-veldtogte sal net werk op ’n skaal wat Iran nie betrek nie. As Iran betrokke raak, sal dit waarskynlik wees met missiele waarteen Amerika nie hulle bates in die streek kan beskerm nie. Amerika weet dit, wat beteken hulle weet hulle speel met vuur. Is hulle onnosel genoeg om hulle vingers in petrol te druk en dan in die vlamme te steek?

Rusland en Oekraïne: Nog ’n paar maande van duisende mans (en vrouens) wat desperaat druk teen die Russiese oormag, om ’n moreel korrupte regering in Kiëf aan bewind te hou, wat hulle bloedlustige politieke meesters in Washington in staat te stel om nog ’n paar miljard dollar te steel by die Amerikaanse belastingbetaler. Uiteindelik sal Rusland Kiëf beset, en onder andere ook Odessa inlyf by die Russiese Federasie – ter goedkeuring van die meerderheid van die bevolking in daai areas. Dit wat oorbly en steeds bekend sal staan as Oekraïne, se hoofstad sal skuif na Lvov.

Volgende Suid-Afrikaanse verkiesing: Suid-Afrika het ongelukkig nie ’n lewensvatbare alternatief vir die regerende African National Congress nie. Indien daar egter wel ’n koalisie ontstaan tussen opposisie partye en dit lyk asof daar ’n groter as 50% kans is dat hulle die ANC sal ontsetel, sal die regering skielik ontdek dat die Amerikaanse regering besig is om in te meng in die verkiesing ten einde die ANC te straf vir die saak wat die regering in Januarie 2024 gebring het teen Israel by die Internasionale Geregshof. Ek vermoed dit is wat die ANC-regering beweeg het om in die eerste plek die saak te maak teen Israel, siende dat dit algemeen bekend is dat die ANC regering self moreel korrup is. Die regering sal dan hierdie werklike of verbeelde inmenging gebruik om die verkiesing uit te stel, of as die verkiesing plaasvind en hulle aansienlik genoeg steun verloor, weier om die uitslae te aanvaar.

* * *

Wat betref die bestaanservaring van om ’n 52-jarige man te wees in die suide van Taiwan, getroud, twee katte – eintlik my vrou se troeteldiere want hulle aanvaar my bloot as ’n vierde dier in die huis … Bly ingeskakel.

______________________

Twee gedagtes oor China en Taiwan

DINSDAG 27 DESEMBER 2022

Ek hoop dat Taiwan sal voortgaan om te wees vreedsaam, welvarend en demokraties. Ek hoop ook dat China sal voortgaan om te wees vreedsaam en welvarend, indien nie demokraties nie.

Ek glo Taiwan moet amptelik erken word vir wat dit die afgelope meer as sewe dekades al is: ’n onafhanklike land. China het nietemin aansprake op Taiwan wat aangespreek moet word. Dit is my oortuiging dat hierdie ’n saak is wat tussen Taiwan en China uitgewerk moet word. Die Verenigde State het in 1945 ’n wettige aanspraak gehad op ’n sitplek aan die China-Taiwan-tafel, en miskien vir ’n geruime tyd daarna, maar daardie tyd is verby.

Die onafhanklikheid van Taiwan of hereniging met China is iets wat tussen hierdie twee lande uitgewerk moet word sonder inmenging van enige iemand anders.

DONDERDAG 29 DESEMBER 2022

Ek dink nie China gaan Taiwan aanval binne die volgende paar jare nie – mits die internasionale situasie min of meer bly soos dit nou is.

Drie redes: 1) ’n Chinese inval is die situasie wat die Amerikaanse Diep Staat en wapenvervaardigers die meeste begeer. Dit sal die Amerikaanse regering se geopolitieke doelwitte dien, en miljarde dollars wins verseker vir die wapenvervaardigers. Die Russiese militêre operasie in die Oekraïne het ook die Amerikaanse Diep Staat se doelwitte gedien, en steeds het Rusland voortgegaan. Hoekom sal China nie dieselfde doen nie? Een rede is omdat Taiwan nie etnies Chinese mense naby die Chinese vasteland maar binne die grense van Taiwan bombardeer en hulle huise verwoes nie. En ten minste vir nou bou NAVO nie basisse in Taiwan nie, en is nie besig met die opleiding van Taiwannese magte vir ’n konflik met China nie [teen Desember 2023 is ’n mens nie meer seker of hierdie stelling korrek is nie]. 2) ’n Chinese inval sal lei tot ernstige steurnisse vir die Chinese ekonomie en burgerlike samelewing. 3) ’n Militêre inval is nie China se enigste opsie om beheer oor Taiwan te kry nie. Omsingeling, blokkasies, en ekonomiese sanksies kan moontlik voldoende druk plaas op die Taiwannese regering om te minste Chinese terme vir onderhandeling te oorweeg.

______________________

Waar ek myself bevind op die kaart van idees

VRYDAG 13 DESEMBER 2022

[Resultaat van my ondersoek: Ek assosieer sterk met aspekte van Libertynisme, Konserwatisme, én Liberalisme. Verdere ondersoek maak dit duidelik dat ek ’n politieke sentris is, en myself gemaklik kan beskryf as ’n ondersteuner van positiewe nihilisme. In terme van godsdienstige oortuigings weet ek al vir jare dat ek myself mees akkuraat kan beskryf as ’n ignostikus.]

* * *

Met die obsessie in veral die Weste met identiteit en etikette, en groepe en ideologiese stamme, het ek gedink dit sal ’n handige oefening wees om te kyk na ’n kaart van idees, en my vlaggie as’t ware êrens in te druk om te sê: “Dis waar ek myself bevind.”

Ek begin met politiek. ’n Bietjie navorsing het bevestig dat ek nie lojaal is aan enige ideologie of politieke groepering nie. My waardes stem wel ooreen met beginsels tipies van sekere ideologieë, solank ’n mens in ag neem dat politieke filosofieë oor die algemeen breed is, en dat daar heelwat debat is oor wat Konserwatief of Liberaal is, of wat Links of Regs beteken teen die derde dekade van die een-en-twintigste eeu.

Ek is Konserwatief in die sin dat ek glo in die waarde van tradisionele sosiale instellings soos familie, huwelik, en opvoedkundige instellings wat jongmense leer hoe om te dink. Ek is ook Konserwatief omdat ek glo in minimale ingryping van die regering in die ekonomie, en omdat ek glo in persoonlike verantwoordelikheid, en vrye mark kapitalisme. Ek is gekant teen vinnige verandering in die samelewing – rewolusies in Frankryk in die agtiende eeu, rewolusies in Rusland in die twintigste eeu, en ander voorbeelde van vinnige verandering maak dit duidelik dat hervorming waarskynlik sal lei tot minder vernietiging van lewens en eiendom. Verder glo ek in die reg van elke land om homself te kan verdedig teen vyandelike aksie van ’n ander staat, maar ek is gekant teen oorlog ver van jou eie grense af ter uitvoering van een of ander beleid uitgedink agter geslote deure. Patriotisme en godsdiens speel ook albei ’n belangrike rol in die skepping van ’n stabiele samelewing, solank dit heeltemal aanvaarbaar is as jy nie patrioties of godsdienstig is nie.

Omdat ek glo dat persoonlike vryheid en gelykheid voor die Reg belangrike doelwitte van die samelewing is, omdat ek glo die regering behoort ’n rol te speel in die beskerming van hierdie waardes, en selfs in die bevordering van die algemene welsyn van die burgers van ’n staat, kan ek ook beskou word as ’n ondersteuner van Liberalisme – tot ’n mate.

Omdat ek egter verder gaan as tradisionele Liberalisme en reken dat individue vry moet wees om te kan doen soos hulle wil solank dit niemand anders benadeel nie, en omdat ek glo regerings moet op ’n kort halsband gehou word wat betref ingryping in die ekonomie en persoonlike gedrag, kan ek ook gesien word as ’n Libertyn – of ’n ondersteuner van sekere beginsels van Libertarisme. (Terloops, Klassieke Liberalisme word gesien as die voorouer van hedendaagse Libertarisme.)

Ek kon ook bevestig dat ek nie ’n Sosialis is nie, omdat ek nie glo dat produksiemiddele soos fabrieke en grond gesamentlik deur die gemeenskap besit en beheer moet word nie. Ek ondersteun ook nie die skepping van ’n beplande ekonomie, waardeur die regering die verspreiding van hulpbronne en dienste bestuur nie. Soos ek reeds genoem het, glo ek ook nie, soos Sosialiste, dat die regering ’n sterk rol moet speel in die voorsiening van die behoeftes van die burgers van die staat nie.

Soos ek dit verstaan, kan ek ook nie myself vereenselwig met die Sosiaal-Demokrate nie, hoewel die idee van ’n welsynstaat waar die regering voorsiening maak vir die basiese behoeftes van sy burgers, soos gesondheidsorg, onderwys, en maatskaplike sekuriteit, aangenaam genoeg klink. Probleem is, kan jy as individu werklik vry wees as jy afhanklik is van die staat vir jou basiese sorg? Hoe maklik is dit vir die staat om sekere dienste en hulpbronne te weerhou omdat jy te veel protesteer oor een of ander regeringsbeleid, of te veel kritiek uitspreek oor een of ander regeringsamptenaar? Hoeveel ruimte word voorsien vir individuele vryheid en persoonlike verantwoordelikheid? Eerlike vraag. Die ding is ook, soveel as wat ek aanspraak wil maak op maksimum individuele vryheid vir myself, moet ek toegee dat nie almal ewe bevoeg is om na hulle eie welsyn om te sien nie.

In terme van politieke stelsels, reken ek die ideaal is ’n liberale demokrasie, waar die regering verkies word in gereelde, vrye, en regverdige verkiesings, en waar basiese regte en vryhede gewaarborg word.

Gepraat van regte en vryhede: Jy dink maklik enige ordentlike mens sal ’n voorstander wees van menseregte, maar daar is ’n verskil tussen positiewe en negatiewe regte. Negatiewe regte verbied ander mense of die regering om bepaalde aksies te neem teen die houer van regte. Hierdie regte sluit in die reg op lewe, vryheid, en eiendom, en die verbod op slawerny en marteling. Hierdie regte word “negatief” genoem omdat dit van ander mense of die staat vereis om hulleself te weerhou daarvan om sekere dinge te doen eerder as om sekere aksies te neem. Positiewe regte, aan die ander kant, voorsien aan die houer van regte ’n eis teen ’n ander persoon of die staat vir goedere, dienste, of spesifieke behandeling. Dit vereis dat ander mense of die staat aktief stappe moet neem om bepaalde dinge te voorsien – derhalwe word dit “positiewe” regte genoem. Hierdie regte sluit in die reg op opvoeding, gesondheidsorg, en ’n redelike loon vir arbeid.

Watse tipe regte ondersteun ek? Ek het altyd gereken dit klink edel en welwillend dat almal ’n reg het op ’n behoorlike opvoeding, gesondheidsorg, en ander goeie dinge. Die vraag is, hoeveel sal dit kos om al hierdie positiewe regte af te dwing, en wie betaal daarvoor? Wie word aangestel in invloedryke posisies oor ander mense en wie word in beheer geplaas van enorme hoeveelhede geld om hierdie ideale te vervul?

’n Bespreking van die bestuur van die samelewing sal nie volledig wees sonder ’n oorsigtelike kyk na Anargisme nie. Veral in die negentiende en die begin van die twintigste eeu het anargiste hulle beywer vir die afskaffing van regering en die skepping van ’n samelewing gebaseer op vrywillige samewerking en wedersydse hulp. Anargiste glo dat regering en ander vorme van gesag onnodig en onderdrukkend is, en dat individue en gemeenskappe vry moet wees om hul eie besluite te neem en hulself te organiseer sonder inmenging. Die idee was nog altyd vir my aantreklik, maar ek glo dit kan slegs werk as die samelewing bestaan het uit miljoene klein gemeenskappe – met waarskynlik niks meer ’n paar honderd lede nie, en geen sentrale of nasionale regering nie. Dit beteken die wêreld soos ons dit vandag ken met nasies en nasionale geskiedenisse en simbole sal iets van die verlede wees. Kan dit werk as ons van voor af begin – as ’n komeet weer die Aarde tref en die oorlewendes na ’n paar weke uit hulle skuilplekke kruip om van die grond af weer ’n samelewing op te bou? Moontlik dan.

Meer werkbaar is die idee van politieke sentrisme – ’n ideologie met ondersteuners wat reken dat die beste benadering tot die oplossing van sosiale en ekonomiese kwessies is om ’n balans te vind tussen links en regs. Politiek sentriste ondersteun oor die algemeen ’n gematigde, pragmatiese benadering tot bestuur, met ’n fokus op die vind van gemeenskaplike grond en kompromieë om die beste moontlike resultaat te bereik. ’n Gebalanseerde benadering tot die ekonomie word dikwels bepleit, met ’n mengsel van regeringsregulering en vryemarkbeginsels. Ondersteuners van politieke sentrisme glo tipies in individuele vryheid, die beskerming van menseregte, en die oppergesag van die reg.

In terme van lewensfilosofie, of begrip van, en uitkyk op, die lewe, assosieer ek myself redelik gemaklik met positiewe nihilisme.

Positiewe nihilisme erken die inherente betekenisloosheid van die lewe, maar in plaas daarvan om in wanhoop te verval of berusting te vind in hierdie stand van sake, poog positiewe nihiliste om hul eie betekenis en waarde in die lewe te skep. Dit word gesê dat positiewe nihilisme die verwerping behels van tradisionele bronne van betekenis en waarde, soos gevestigde godsdiens en samelewingsnorme, en dat dit dikwels geassosieer word met ’n fokus op persoonlike vryheid en outonomie, sowel as ’n verwerping van dogmatiese oortuigings. Die kern van die saak – vir my: Die lewe is dalk inherent betekenisloos, maar dis geen verskoning om jou tyd op Aarde te mors en geen waarde te skep in jou eie lewe en die lewens van ander mense nie.

Vra jy oor godsdiens en geloof, is my posisie tussen dié van die teïs – wat aanvoer dat God bestaan, en die ateïs – wat aanvoer dat God nie bestaan nie. Ignostisisme word beskryf as ’n filosofiese standpunt wat van mening is dat die konsep van “God” so swak gedefinieer en vaag is dat dit onmoontlik is om te sê of God bestaan of nie, en dat rasionele ondersoek of debat derhalwe nie moontlik is nie. As sodanig neem ignostici nie standpunt in oor die bestaan of nie-bestaan van God nie. Ignostisisme word dikwels gesien as ’n vorm van agnostisisme, aangesien beide filosofieë die moontlikheid verwerp om te weet of God bestaan of nie. Die verskil is dat agnostici glo dat die bestaan van God onkenbaar is, terwyl ignostici, soos reeds genoem, argumenteer dat die konsep van “God” self te vaag en swak gedefinieer is om die vraag verder te kan vat.

Nog ’n vraagstuk wat die laaste dekade of so opgewarm het tot koorsagtige temperatuur, is dié van transgenderism, en spesifiek die vraag van hoe om “man” en “vrou” te definieer. Wat dit aanbetref, glo ek die volgende:

1. Daar is twee geslagte, manlik en vroulik. Primêre verskille sluit in chromosome en voortplantingselle – een geslag se liggame het die vermoë om groot voortplantingselle (eierselle) te produseer, en een geslag se liggame het die vermoë om klein voortplantingselle (spermselle) te produseer.

2. Geslag word nie blindweg toegeskryf aan babas na geboorte nie, maar waargeneem in die geslagsorgane.

3. Geen kind of volwassene word gebore in die verkeerde liggaam nie – ’n “fout” wat dan “reggestel” moet word, so glo sommige mense, met puberteit-blokkers, hormoonbehandeling en operasies.

4. In vrye, liberale demokrasieë is die uitdrukking van jou persoonlikheid nie beperk tot gender stereotipe nie. Voorbeelde wat gereeld genoem word, sluit in dat meisies kort hare kan verkies en kan boomklim sonder om te identifiseer as seuns, en seuns kan hou van popspeel sonder om te identifiseer as meisies. Volwasse vrouens kan hou van motorfietse regmaak en hulle spiere bou, en mans kan grimering dra en met ’n hoë stem praat, sonder dat die man of die vrou hoef te identifiseer as die ander geslag.

Laastens, in terme van oorsprong van die heelal en lewe op Aarde, is my kop oop vir drie moontlikhede:

Eerste moontlikheid: Reuse ontploffing miljarde jare gelede wat uiteindelik gelei het tot die vorming van planete en sterre, en die ontwikkeling van lewe op ten minste ons planeet, maar waarskynlik ook op ander planete.

Tweede moontlikheid: Soos in die eerste moontlikheid, maar wesens van die buitenste ruim het op ’n stadium Aarde besoek het en van hulle tegnologiese kennis met Aardbewoners gedeel.

Derde moontlikheid: Die realiteit wat ons waarneem met ons sintuie is ’n rekenaar-simulasie geskep deur ’n hoogs-ontwikkelde samelewing of wesens wat buite die simulasie bestaan.

As ’n nie-wetenskaplike, moet ek sê dat die waarskynlikheid groter is dat die eerste moontlikheid korrek is, maar wie weet?

Dit is dan, in genoeg detail maar steeds redelik breed geskets, waar ek myself tans bevind op die wye landskap van oortuigings en politieke affiliasies.

______________________

Die gesplete persoonlikheid van die regering in Taipei

MAANDAG 17 OKTOBER 2022

Op 10 Oktober 1911 begin ’n reeks opstande wat oor die volgende paar maande lei tot die val van die Qing Dinastie, en die geboorte van die Republiek van China. Na ’n dekade van geweld en politieke toutrekkery was die Chinese Nasionalistiese Party onder leiding van Chiang Kai-shek in beheer van die republikeinse regering.

Die eiland van Formosa is ongeveer 200 kilometer van die Chinese kus. Die eiland is regeer deur Qing China tussen 1683 en 1895, toe dit afgestaan is aan Japan. Enkele weke na Japan se oorgawe in 1945 arriveer ’n handvol amptenare van die Republiek van China in die noorde van Taiwan met ’n Verenigde Nasies mandaat om die eiland te administreer tot ’n finale vredesverdrag onderteken is met Japan.

In sy gesaghebbende verslag van die periode, Formosa Betrayed, vertel George H. Kerr dat die amptenare van die Chinese republiek Taiwan (of die eiland van Formosa) gesien het as ’n winkel met luukshede wat so vinnig as moontlik geplunder moes word. Fabrieke is afgebreek en Sjanghai toe verskeep. Meubels, ornamente, fietse, geld, juweliersware en enige iets anders wat gelyk het asof dit waarde kon hê, is geplunder en geroof óf deur regeringsamptenare, óf deur soldate wat ingebring is om die plaaslike bevolking te terroriseer.

Teen die begin van 1949 was dit duidelik dat die republikeinse regering, toe gebaseer in Chengdu in suidwestelike China, die burgeroorlog gaan verloor teen Mao Zedong se Kommuniste. Tussen Januarie en Desember 1949 word meeste van die republikeinse politici en instansies, heelwat kulturele skatte asook finansiële hulpbronne onder beheer van die Republiek van China verskuif na die eiland van Formosa.

Die ses miljoen inwoners van Taiwan is nie geraadpleeg oor hierdie oorname van hulle eiland deur die Nasionaliste nie. Vir die volgende vier dekades is die bevolking se klagtes oor alles van die ontkenning van menseregte tot die korrupte onteiening van eiendom brutaal stilgemaak.

Teen die begin van die 1990’s het genoeg van die Burgeroorlog-era politici uitgesterf, en ondersteuners van die idee dat die regering in Taipei uiteindelik weer mag sal oorneem in Kontinentale China, het al hoe minder geraak. In 1996 is die eerste Taiwan-gebore persoon gekies as president van … die “Republiek van China”, want om dit te noem wat dit werklik was – die Republiek van Taiwan, was ’n kontroversie wat die missiele sou laat waai oor die Seestraat van Taiwan.

Op 10 Oktober 2022 vier ’n paar honderdduisend mense in Taiwan aktief die herdenking van die stigting van die Republiek van China (miljoene het natuurlik die vakansiedag geniet sonder om enige politieke waarde daaraan te heg). Ook die president van die “Republiek van China”, Tsai Ing-wen, het die dag plegtig gevier met ’n toespraak. Hoewel sy verwys het na Taiwan as die “Republiek van China”, het meeste van die toespraak gehandel oor die eiland van Taiwan.

In ’n toespraak op 4 Augustus 2022 in reaksie op lewendige-vuur-oefeninge deur die Chinese vloot en leër rondom Taiwan, het sy verwys na die bedreiging vir “our nation’s sovereignty”. Die vraag bly staan: Van watter nasie praat sy? Taiwan? China? As sy praat van die eiland van Taiwan met omliggende kleiner eilande onder Taipei se administrasie, en die 24 miljoen Taiwannese (en ander langtermyn bewoners), hoekom dan enigsins die stigting vier van die Republiek van China – wat vir alle praktiese doeleindes ’n ontbinde oorblyfsel is van Chinese geskiedenis? Ek verstaan dat die regering in Beijing dreig om oorlog te maak die oomblik as Taipei amptelik onafhanklikheid verklaar, maar is dit voldoende rede om steeds plegtig partytjie te hou op 10 Oktober elke jaar?

Dis duidelik dat om te kan onderskei tussen die amptelike onafhanklikheid van Taiwan en de facto onafhanklikheid ’n les vereis in politieke dubbel-spraak. Maar dat die regering in Taipei steeds die vlag gebruik van die verloorders van die Chinese Burgeroorlog, die vlag van die plunderaars van Taiwan en die onderdrukkers van vryheid en menswaardigheid, en steeds na sewe dekades aktief die stigting van ’n staat vier wat lankal nie meer bestaan nie, is soms moeilik om te begryp.

Vlag van die Republiek van China, 1912-1928, voor dit vervang is deur die regering van Chiang Kai-Shek met die vlag hieronder
Die vlag van die Republiek van China, 1928-1949, waarna dit as die vlag van die ROC op Taiwan gedien het

* * *

Die onafhanklikheidstrewe van miljoene Taiwannese (nie almal nie, maar ’n groot proporsie van die volwasse bevolking) is te verstane. Selfs in die sewentiende, agtiende en negentiende eeue was Taiwan slegs ’n nagedagte vir die Qing regering in Beijing. Toe vir vyftig jaar was die eiland deel van Japan, en vir die laaste sewentig jaar is dit apart regeer van Kontinentale China. Geslagte Taiwannese is al gebore en het hulle volwasse lewens gelei tot rype ouderdom in die daaglikse realiteit dat die eiland apart regeer word van China.

Aan die ander kant verstaan ek ook Groter China ondersteuners se argument, wat reken die meerderheid van die bevolking van Taiwan is deel van dieselfde etniese familie as die grootste deel van die bevolking van Kontinentale China. Taal en kulturele wortels word ook gedeel. Duisende families in Taiwan het familielede in China wat hulle gereeld besoek.

Ek verstaan ook dat die regering in die Volksrepubliek van China ’n argument het vir hereniging. Hulle sien hulleself as die erfgename van Chinese geskiedenis, met die verantwoordelikheid teenoor die voor- en nageslagte van die Chinese bevolking om heel te maak wat gebreek is teen die einde van die Qing Era.

Of die Volksrepubliek ’n wettige argument kan maak oor jurisdiksie oor Taiwan, vereis ’n diep duik in die troebel waters van verdrae geteken na die Tweede Wêreldoorlog tussen Japan en Amerika, en tussen Japan en die Republiek van China. Dit was byvoorbeeld nêrens uitgespel aan wie Taiwan behoort nadat Japan beheer afgestaan het oor die eilande nie.

Argumente tersyde, wat soms irriteer is die gesplete persoonlikheid van die regering in Taipei. Ek het waardering vir die netelige probleem dat indien onafhanklikheid amptelik uitgeroep word, die regering in Beijing nie veel van ’n keuse sal hê anders as om hulle dekades-lange dreigemente uit te voer nie. Die Taipei regering loop nietemin ’n fyn lyn. Paspoorte word deesdae uitgereik met “Taiwan” in groot Romeinse letters, en “Republiek van China” slegs in Chinese karakters. Stellings word gemaak oor Taiwan se onafhanklikheid, maar onder die naam, “Republiek van China”. Sê President Tsai Ying-wen in ’n onderhoud met die BBC nadat sy verkies is in 2020: “We don’t have a need to declare ourselves an independent state. We are an independent country already and we call ourselves the Republic of China (Taiwan).”

Taiwan paspoort

As Taiwan werklik onafhanklik was, sou die president nie eerder na haar land verwys het as die Republiek van Taiwan nie? En hoeveel maak dit saak dat slegs veertien lande in die wêreld Taiwan amptelik beskou as onafhanklik en sy nie ’n lid is van die Verenigde Nasies nie? Meeste lande handhaaf wel diplomatieke kantore in Taipei, maar meeste van die kantore word nie gesien as amptelik ambassades nie, in eerbied vir die Volksrepubliek wat Taiwan beskou as ’n provinsie van China.

Feit van die saak is, daar is drie akteurs in hierdie toneelspel: Die groep wat hulle beywer vir Taiwannese onafhanklikheid, wat redelike sterk argumente maak; die regering in Beijing (en ondersteuners van hereniging in Taiwan), wat ook punte maak wat nie uit die hand verwerp kan word nie; en dan is daar die regering in Taipei wat amptelik die Een China beleid huldig, maar ook nie aansprake maak daarop dat hulle die wettige regering is van Groter China nie, en – ten minste die laaste twee of drie jaar – ook aanspraak maak daarop dat Taiwan onafhanklik is, maar onder die vaandel van die Republiek van China. Kan enige iemand blameer word daarvoor as hulle verward is?

* * *

Wat sien ek as ’n eerliker situasie as die huidige geskuifel nader aan die afgrond? Ek reken: ’n Koeler verhouding met Amerika – ’n onbetroubare “vriend” in die beste van tye; ’n warmer verhouding met Beijing – al is dit met ’n regering oorheers deur ’n politieke party wat nie deur die Chinese bevolking aangestel is nie, en nie deur die Chinese bevolking verwyder kan word nie behalwe deur ekstreme geweld; en toenemend minder klem op die simbole van, en minder verwysing na, die uitgediende oorblyfsel van die geskiedenis, die Republiek van China.

Naïef en onrealisties? Is seker.

———————-

’n Paar handige skakels:

https://en.wikipedia.org/wiki/Theory_of_the_Undetermined_Status_of_Taiwan: “In 1950 […] United States President Harry S. Truman said that […] ‘the determination of the future status of Formosa must await the restoration of security in the Pacific, a peace settlement with Japan, or consideration by the United Nations.’ This statement of Truman is generally regarded as the origin of the Theory of the Undetermined Status of Taiwan. In 1951, Japan concluded the Treaty of San Francisco with the Allied Powers. It renounced all right, title and claim to Taiwan and the Pescadores without explicitly stating the sovereignty status of the two territories.”

https://en.wikipedia.org/wiki/Treaty_of_San_Francisco: “President Ma expressed that the Treaty of Taipei has voided the Treaty of Shimonoseki”

https://en.wikipedia.org/wiki/Treaty_of_Taipei: “Article 4: It is recognized that all treaties, conventions and agreements concluded before December 9, 1941, between China and Japan have become null and void as a consequence of the war.”

https://en.wikipedia.org/wiki/Taiwan_independence_movement: “The governments of the People’s Republic of China (PRC) and the Republic of China (ROC) oppose Taiwanese independence since they believe that Taiwan and mainland China comprise two portions of a single country’s territory. For the ROC, such a move would be considered a violation of its constitution.”

https://en.wikipedia.org/wiki/Political_status_of_Taiwan: Kyk spesifiek na die seksies oor “Arguments for the Republic of China and/or People’s Republic of China sovereignty claims” en “Arguments for Taiwanese self-sovereignty claims and its legal status”

———————-

Die geboorte van die Republiek van China word gevier op 10 Oktober, en 1911 word gesien as die eerste jaar van die Republikeinse Era. Tog is die Republiek van China nie gestig op 10 Oktober 1911 nie. ’n Vinnige tydlyn:

1894-1895: Oorlog tussen China en Japan

1899-1901: Bokseropstand

14 November 1908: Keiser Guangxu sterf; een dag later sterf sy tannie, die invloedryke Keiserin-weduwee en regentes Cixi (die vermoede is sterk dat sy haar susterskind laat vergiftig het)

2 Desember 1908: Aisin-Gioro Puyi, die tweejarige seun van die Mantsjoe Prins Chun, word gekroon as die Xuantong Keiser, die laaste van die Qing Ryk

10 Oktober 1911: Die Wuchang Opstand lei tot ’n reeks opstande orals oor China

November 1911: veertien van vyftien provinsies in China verwerp die Qing regering

1 Januarie 1912: Die Republiek van China word gestig

12 Februarie 1912: Keiserin-weduwee Longyu teken die Dekreet van Abdikasie namens die nou sesjaaroue Puyi. Daarmee eindig meer as 2 000 jaar van imperiale regering in China.

Keiserin-weduwee en regentes Cixi; die Xuantong Keiser, beter bekend as Puyi; Generalissimo Chiang Kai-shek

______________________

Die euwel van apartheid in praktyk

MAANDAG 1 AUGUSTUS 2022

Was die Suid-Afrikaanse regeringsbeleid bekend as Apartheid ’n euwel, soos vele mense reken dit was?

Die idee van aparte ontwikkeling, dat Zoeloes hulle eie grondgebied het wat vir hulle historiese waarde het, met hulle eie regering wat besluite neem oor sake wat vir Zoeloes belangrik is, of wat probleme oplos op wyses wat strook met die waardes waarmee meeste Zoeloes vereenselwig, met Zoeloe kulturele organisasies en skole en universiteite, en dan dieselfde vir Xhosas en Sotho’s en so meer, is óf ’n werkbare idee, óf nie realisties in ag genome die realiteite van die Suid-Afrikaanse ekonomie en breë samelewing nie.

Maar is dit ’n euwel idee? Ek reken, nee.

Die boosheid het die verhaal betree met hoe die beleid in die praktyk uitgevoer is, die wyse waarop die Nasionale Party-regering op weerstand teen hul beleid gereageer het, en die diepgesetelde vooroordele wat as die grondslag van die ideologie gedien het.

Die beleid geïmplementeer deur die regering het uiteindelik ingesluit die geforseerde verwydering van gemeenskappe uit woonbuurte waar mense van verskillende rasse al vir dekades saamgewoon het; die afdwing van identifikasiedokumente wat slegs swart volwassenes op hulle persoon moes dra, waarsonder hulle in hegtenis geneem kon word; wette wat swart mense verbied het om stedelike areas binne te gaan tensy hulle kon bewys dat hulle werksaam was in die area; ’n verbod op huwelike tussen lede van verskillende bevolkingsgroepe; ’n beperking op waar swart entrepreneurs besighede kon oopmaak; en die segregasie van publieke areas en fasiliteite, publieke vervoer, asook skole en universiteite, met die gevolg dat swart Suid-Afrikaners oor die algemeen ’n aansienlik laer kwaliteit van lewe ervaar het as wit Suid-Afrikaners.

Hoe het die regering gereageer op teenstand teen hulle beleid? Hulle het gereageer met dodelike geweld teen protesaksies, die leiers van die weerstand in die tronk gegooi, en burgerregte organisasies verban.

Die ergste van die apartheidsregering se dade was egter om ’n tipe sielkunde en ’n tipe filosofie toe te pas wat aan die volwasse swart bevolking gesê het: Jy is minder mens omdat jy swart is. Jy is minder werd as die wit man en vrou aan die ander kant van die stad wat net so oud soos jy is, net so slim (of dom) soos jy is, wat ook lief is vir sy of haar kinders. Jy’s minder werd as die wit mense, omdat jy swart is. Opvoeding in skole het dit ook duidelik gemaak aan swart kinders dat hulle voorland nie was as ingenieurs en tandartse en argitekte nie, maar hoofsaaklik as arbeiders en diensknegte van wit mense. Hendrik Verwoerd, Minister van Naturellesake van 1954 tot 1958 en later Eerste Minister van Suid-Afrika, het gesê oor die opvoeding van swart kinders: “[D]aar [is] nie plek vir die Bantoe in die Europese samelewing bokant die vlak van sekere vorms van arbeid nie. Wat is die nut daarvan om vir die Bantoekind wiskunde te leer as dit nie in die praktyk gebruik kan word nie?”

Nie net is swart kinders afgeskeep in hulle formele opvoeding nie, volwasse swart mans en vrouens is ook sistematies herinner aan hulle tweedeklas status in die Suid-Afrikaanse samelewing. Jong wit polisiekonstabels kon middeljarige swart mans en vrouens in die straat stop en eis om hulle “papiere” te sien. Swart kinders is Afrikaanse of Engelse name gegee wat makliker was om uit te spreek vir wit mense, en as die volwasse swart werker nie ’n Afrikaanse of Engelse naam gehad het nie, is hy of sy een gegee. Wit mans moes aangespreek word as “Baas”, selfs al het die swart man of vrou nie vir die wit man gewerk nie. Tot so onlangs as die laat negentien-tagtigs is swart mans en vrouens nie toegelaat om publieke vervoer te gebruik wat vir blankes bedoel was nie, of is slegs toegelaat om derdeklas sitplekke te gebruik.

Steve Biko, 1970s (Bron: Onbekend, kopiereg besit deur die Steve Biko Foundation)

Al hierdie maatreëls is toegepas om die idee te verskans dat die wit persoon die meester is en die swart persoon die dienskneg. Toe swart intellektuele soos Steve Biko vanaf die sestigerjare die idee wou promoveer van Swart Trots, toe hulle die idee wou populariseer dat ’n volwasse swart man en vrou hulle koppe moes oplig en moes aandring op waardige behandeling – dat hulle inderdaad moes glo dat hulle die eweknie was van hulle sogenaamde wit meesters, is hierdie leiers wreedaardig onderdruk. Steve Biko self is eers geïntimideer, toe gearresteer, en uiteindelik so erg aangerand dat hy beswyk het aan sy beserings. Sy oortreding? ’n Radikale boodskap aan wit én swart: [As] a prelude whites must be made to realise that they are only human, not superior. Same with Blacks. They must be made to realise that they are also human, not inferior.” En: “The first step therefore is to make the black man come to himself; to pump back life into his empty shell; to infuse him with pride and dignity, to remind him of his complicity in the crime of allowing himself to be misused and therefore letting evil reign supreme in the country of his birth.”

Dit is op hierdie punt – waar jy die gees wil verguis van iemand omdat hy verskil met jou politieke beleid, om sy wil te breek sodat hy nooit weer sal dink daaraan om op te staan teen jou nie, waar enige redelike mens behoort te besef hy het die grens oorgesteek na die Donker Kant: Welkom in die Land van Lucifer.

______________________