Hoekom die waarheid nie ’n swart pil hoef te wees nie

VRYDAG 15 SEPTEMBER 2023

Weereens, waaroor gaan die lewe? Dis ’n stryd om oorlewing, en vir ’n mate van geluk om die stryd die moeite werd te maak. En op die ou end hoop jy dat jy nie ’n pynlike dood sterf nie. En wanneer jy dood is, sal ’n paar mense jou vir ’n tydperk mis, maar die res van die wêreld sal voortgaan asof jy nooit geleef het nie.

Hierdie is koue, harde feite.

Maar ’n mens is in die versoeking om te wonder of die pil nie ’n bietjie te swart is om te sluk nie.

Die sleutel is in die graad van geluk.

Daar’s ook verskillende grade van oorlewing. As jy optimisties is en glo aan die wye spektrum van moontlikhede beskikbaar om ’n goeie lewe te lei, kan jou oorlewing relatief gemaklik wees – van die kos waaraan jy smul drie tot vyf keer per dag, tot die drankies wat jy in jou keel afgooi, tot die beddegoed waaronder jy slaap, en die hoeveelheid tyd wat jy spandeer om die wêreld te verken en te spandeer met jou geliefdes en vriende.

Die kwaliteit van jou oorlewing dra ook by tot jou bewussyn van geluk.

En as jy ander mense bystaan in húlle stryd om oorlewing en húlle pogings om die lewe die moeite werd te maak, verhoog dit jou eie bewussyn van ’n lewe wat die moeite werd is om te leef.

Die einde is egter gewoonlik nie jou keuse nie.

Wat dit soveel belangriker maak om gelukkig te wees voor die einde aanbreek – stadig en uitmergelend, of genadig vinnig.

______________________

Beter as geen plan nie

MAANDAG 16 JANUARIE 2023

As ’n sensasie van geluk nie ’n gereelde ervaring in jou daaglikse bestaan is nie, of indien ’n netto positiewe bewussyn nie iets is wat jou lewe kenmerk nie, sal sommige mense tot die gevolgtrekking kom dat hulle daaglikse bestaan nie die moeite en die somtydse swaarkry werd is nie.

As jou daaglikse bestaan nie die moeite en die somtydse swaarkry werd is nie, sal sommige mense argumenteer dat jy net sowel jou eie lewe kan beëindig. Tensy – jou lewe-eindigende daad te veel skade sal doen aan mense vir wie jy omgee. In so ’n geval moet jy eenvoudig die moeite doen om te oorleef en die somtydse swaarkry verduur.

Indien jy godsdienstig is, het jy dalk ander redes om voort te gaan met jou lewe – al reken jy dit is die moeite nie werd nie. Jy glo dalk dis nie jou reg om jou eie lewe te eindig nie, of dat die god waarin jy glo ’n plan het met jou lewe. Dat jy eenvoudig die swaarkry en die moeite moet verduur tot die plan ontbloot word, of tot die tyd aanbreek vir jou om te doen waarvoor jy op aarde geplaas is, by wyse van spreke.

Klink swartgallig (veral vir ’n eerste stukkie teks van die jaar), maar dit was ook die idee agter ’n stuk van jare gelede: Die lewe is soms swaar en moeilik. Om geluk te ervaar, balanseer soms die swaarkry en die moeite van daaglikse bestaan. Dis ook maklik genoeg om jou eie lewe te beëindig. As jy egter nie méér swaarkry en ellende wil veroorsaak vir jou geliefdes nie, doen wat jy kan om jou lewe die moeite werd te maak. Sodoende kan jy dalk ook jou geliefdes (en selfs vreemdelinge) se pogings om húlle lewens die moeite werd te maak, fasiliteer, sodat hulle nie húl lewens beëindig en jóú lewe daarmee ellendig maak nie.

In ander woorde: Ek maak myself gelukkig sodat my lewe die moeite werd is om te leef, en sodoende help ek jou om gelukkig te wees sodat jóú lewe ook die moeite werd is om te leef.

Werk nie altyd nie, maar dis beter as om met geen plan deur die lewe te gaan nie.

______________________

Almal kan beter doen

MAANDAG 19 DESEMBER 2022

Almal het die vermoë om ten minste een miljoen Amerikaanse dollar per jaar te verdien op etiese en wettige maniere. Dit geld soveel te meer as jy in ’n ontwikkelde, geïndustrialiseerde land woon, en jy het ten minste ’n hoërskool diploma.

Indien jy nie ten minste een miljoen dollar per jaar verdien op etiese en wettige maniere nie, werk jy nie hard of slim genoeg nie.

Natuurlik het almal verskonings, maar die feit van die saak is, vir elke verskoning wat jy maak, kan iemand opstaan uit die skare en sê dat hulle in ’n soortgelyke situasie as jy was – of selfs erger, met minder hulpbronne tot hulle beskikking – en húlle was in staat daartoe om daai tipe inkomste te bewerkstellig. (En, terloops, dit was ook nie deur die lotery te wen nie; ons praat van gereelde jaarlikse inkomste.)

Indien jy, soos meeste mense, nie ten minste een miljoen Amerikaanse dollar per jaar verdien nie, het jy geen voete om op te staan en iemand anders te kritiseer wat dit óók nie doen nie. Net omdat jy dubbel, of trippel, of tien keer meer geld maak as jou buurman, of jou broer, of jou niggie, beteken nie jy het lisensie om hom of haar te kritiseer vir hulle mislukking om meer geld te maak nie. Jy misluk dan self immers elke jaar daarin om die inkomste te verdien waartoe jy in staat is!

______________________

Stel jouself op vir geleenthede en geluk – al word jy nooit ’n superster nie

WOENSDAG 5 JANUARIE 2022

Om voort te bou op ’n gedagte van verlede week of so: As jy kyk na meeste mense in hulle middeljare of later, is dit duidelik dat hulle nooit supersterre geword het nie. Hulle is dalk “supersterre” vir hulle families, maar bitter weinig mense eindig op met uitsonderlike talente en prestasies in enige area, wat nog te sê op meer as een gebied – soos sport én kuns, of ingenieurswese én kookkuns.

Die ander deel van die gedagte is dat selfs mense wat superster-status bereik, soms meer skade doen aan ander mense as goed. Ten spyte van al hulle prestasies en pryse en status.

Al het jy dus nooit superster-status bereik nie, nooit enige pryse gewen vir jou werk nie, nooit veel presteer op enige gebied nie, maar dit kan ook gesê word dat jy min skade verrig het aan ander mense, aan diere, en aan die omgewing, dink ek dis heeltemal gepas om te sê jy kan jou kop hoog hou – jy’t goed gedoen.

MAANDAG 24 JANUARIE 2022

Punt 1. Soos reeds genoem word bitter weinig mense supersterre. Min mense slaag daarin om meer as een of twee van die dinge te bereik wat hulle eens voorgeneem het om te doen of gehoop het om te bereik.

Punt 2. Een persoon kritiseer ’n ander vir sy onindrukwekkende inkomste en lae bydrae tot ’n gemeenskaplike saak. Vra laasgenoemde: “Maak jý soveel geld soos wat jy denkbaar kan maak? Doen jý alles in jóú vermoëns om meer uit te rig? Hoekom maak jý nie meer geld nie? Te besig om die lewe te geniet? Kan nie uitwerk hoé nie? Het probeer maar het misluk? Het probeer maar nie hard genoeg nie?”

Punt 3. Min mense skep geleenthede uit die blou lug. Meeste mense aanvaar geleenthede wat aan hulle gebied word, en werk dan hard om hierdie bronne van inkomste in stand te hou. Maar het hulle in die eerste plek die geleentheid geskep? Nee.

Punt 4. Wat wel gebeur, is dat mense hulleself voorberei om voordeel te trek uit bestaande geleenthede deur opgelei te word in ’n sekere veld, en deur sekere kennis te bekom.

* * *

I. Identifiseer ’n goeie geleentheid – vir jou. Mense se behoeftes en begeertes is alles geleenthede.

II. Kry opleiding of doen ondervinding op in ’n spesifieke geleentheidsveld. Rig jouself dan in om voordeel te trek uit bestaande geleenthede. (Opleiding vind nie oornag plaas nie. As jy twintig is, kan jy nog tyd spandeer om vir verskeie dinge opgelei te word. As jy vyftig is, kan jy steeds opgelei word of self vaardighede leer, maar die kans is groter dat jy sal kyk waarvoor jy reeds opgelei is, of waarin jy reeds ondervinding het.)

III. Ek het aanvanklik gedink dat 99% van al die geld wat ek in my lewe gemaak het, gekom het van geleenthede wat my aangebied was – van mense wat my gevra het of ek belangstel in ’n posisie in ’n geskenkwinkel toe ek ’n student was, tot mense in Taiwan wat my tromp-op geloop het of gebel het by die huis of aan my deur geklop het en my gevra het of ek tyd het vir nog ’n Engelse klas. Besef ek toe omtrent ’n minuut gelede: Ek was opgestel vir die geleenthede, in die geval van laasgenoemde voorbeelde, deur Taiwan toe te kom en kontakbaar te wees.

Nog iets: Meeste mense “hustle” nie op ’n straathoek vir geld nie. Vreemd genoeg, die enigste mense wat dit doen, wat “cold calls” doen en mense vra vir geld, is bedelaars – wat gesien word as op die laagste trappie van die ekonomiese hiërargie. Ek wou gesê het straatverkopers “hustle” ook, maar hulle stel hulleself ook op vir geleentheid: mense wat verby hulle stap wat toevallig nodig het of lus is vir wat hulle verkoop – “Ek is honger, en hier’s ’n ou wat boereworsrolle verkoop”.

______________________

Nog notas oor die volwasse lewe

MAANDAG 14 JUNIE 2021

Ek het in 2015 ’n stuk geskryf oor die trifecta van die volwasse lewe: getroud, twee kinders, finansiële onafhanklikheid. Ek wil twee dinge byvoeg:

1. Nalatenskap – dit maak saak wat jy nalaat. Die filmmagnaat, Harvey Weinstein, was getroud, het ten minste twee kinders gehad, en was skatryk. Maar hy was ’n skobbejak wat vrouens gedwing het – of voor uiters moeilike keuses gestel het – om seksueel met hom te verkeer. Dit – nie sy huwelik of sy kinders of sy geld of dosyne films nie, is sy nalatenskap.

2. Nie ’n vereiste nie, maar kan opmaak vir die afwesigheid van ander item: Het jy ’n interessante lewe gelei? Het jy interessante plekke besoek, en mense ontmoet van verskillende kulture en agtergronde? Het jy kanse gewaag, al het jy misluk?

VRYDAG 18 JUNIE 2021

Een man het getrou in sy laat twintigs, drie kinders gehad, ’n gelukkige huwelik, sy eie onderneming bedryf, en finansiële sukses geniet – jaarlikse vakansies, insluitende oorsee, met die hele gesin, en later met kleinkinders. Op 68 is hy gediagnoseer met pankreaskanker, en is na twee jaar se onsuksesvolle behandeling oorlede.

’n Ander man trou in sy laat dertigs. Hulle huwelik is ook gelukkig, maar produseer geen kinders nie. Hy belê tyd en geld in verskeie ondernemings, maar finansiële onafhanklikheid ontglip hom. Ten spyte daarvan dat daar nooit geld is vir uitspattighede nie, leef hy en sy vrou gemaklik. Op 68 is hy nog relatief gesond, behalwe vir ’n bietjie rumatiek in sy knieë, en in sy een hand.

Nou, die miljoen-rand vraag: Wie’s die wenner?

Of, moet albei dankbaar wees vir hulle seëninge?

WOENSDAG 23 JUNIE 2021

Om te werk aan my eie projekte is ’n uitdrukking van my geloof in ’n beter toekoms. As ek ophou glo my eie projekte kan aan my ’n beter toekoms gee … sal ek iets anders moet vind om my geloof in te stel. Dit is wat my sedert 2006 … sedert 2003 … sedert 1997/8 … gedryf het om finansieel onafhanklik te word. Ek het meer tyd en energie hieraan bestee as aan enigiets anders in my volwasse lewe.

Dalk hoekom ek nooit ’n posisie kon vat waar ek myself sou sien as bloot ’n rat in die masjien nie. Wat sou my vorentoe dryf? Dat ek huur kon betaal aan die einde van die maand en kruideniersware kon koop? Dis net oorlewing! Om te werk aan iets wat aan my finansiële onafhanklikheid kan gee – finansiële onafhanklikheid! – is om geloof te hê. Dit is om voortgestu te word met ’n visie vir die toekoms.

Is ek eerder ’n arm gelowige – of dan ’n gelowige wat huur kan betaal en kruideniersware kan koop, en ’n bietjie spaargeld het in die bank – as ’n gemaklike rat in die masjien wat nie glo my lewe gaan ooit veel beter word nie?

Geloof in iets wat ek nie kan sien nie, is ingeweef in my psige. Om te werk aan iets wat my lewe kan verbeter, is ’n ritueel wat my geloof bevestig.

Plus, dit verhoog die waarskynlikheid van sukses.

[Moet bylas dat daar sekerlik mense is wat “bloot ’n rat is in die masjien”, en as húlle dit nie doen nie, sal iemand anders dit doen, maar ná werk en oor naweke ook werk aan hulle eie projekte, wat hulle ook hoop aan hulle ’n beter toekoms sal gee. Ek dink soms swart-en-wit.]

MAANDAG 28 JUNIE 2021

Ek glo aan iets.

Wanneer ek werk aan dit waaraan ek glo, bewys ek dat my geloof eg is.

Wanneer ek daaraan werk, is ek aktief besig om werklik te maak dit waaraan ek glo.

______________________