Probeer om iemand anders se las te verminder – as jy kan.
Probeer om gesond te bly.
Probeer om sterk te bly.
Kyk uit vir groot en klein deurbrake wat jou kan vat na ’n hoër bestaansvlak toe, of net na ’n beter plek toe.
Wees dankbaar vir die goeie dinge in jou lewe. Wees dankbaar as jy die slegte oorleef het.
En onthou: Ons word nie gebore in dieselfde omstandighede nie, of met dieselfde vermoëns of talente nie. Tog is jou lewe, tot ’n betekenisvolle graad, die resultaat van hoe jy speel met die kaarte wat aan jou gedeel is.
Weereens, waaroor gaan die lewe? Dis ’n stryd om oorlewing, en vir ’n mate van geluk om die stryd die moeite werd te maak. En op die ou end hoop jy dat jy nie ’n pynlike dood sterf nie. En wanneer jy dood is, sal ’n paar mense jou vir ’n tydperk mis, maar die res van die wêreld sal voortgaan asof jy nooit geleef het nie.
Hierdie is koue, harde feite.
Maar ’n mens is in die versoeking om te wonder of die pil nie ’n bietjie te swart is om te sluk nie.
Die sleutel is in die graad van geluk.
Daar’s ook verskillende grade van oorlewing. As jy optimisties is en glo aan die wye spektrum van moontlikhede beskikbaar om ’n goeie lewe te lei, kan jou oorlewing relatief gemaklik wees – van die kos waaraan jy smul drie tot vyf keer per dag, tot die drankies wat jy in jou keel afgooi, tot die beddegoed waaronder jy slaap, en die hoeveelheid tyd wat jy spandeer om die wêreld te verken en te spandeer met jou geliefdes en vriende.
Die kwaliteit van jou oorlewing dra ook by tot jou bewussyn van geluk.
En as jy ander mense bystaan in húlle stryd om oorlewing en húlle pogings om die lewe die moeite werd te maak, verhoog dit jou eie bewussyn van ’n lewe wat die moeite werd is om te leef.
Die einde is egter gewoonlik nie jou keuse nie.
Wat dit soveel belangriker maak om gelukkig te wees voor die einde aanbreek – stadig en uitmergelend, of genadig vinnig.
Om voort te bou op ’n gedagte van verlede week of so: As jy kyk na meeste mense in hulle middeljare of later, is dit duidelik dat hulle nooit supersterre geword het nie. Hulle is dalk “supersterre” vir hulle families, maar bitter weinig mense eindig op met uitsonderlike talente en prestasies in enige area, wat nog te sê op meer as een gebied – soos sport én kuns, of ingenieurswese én kookkuns.
Die ander deel van die gedagte is dat selfs mense wat superster-status bereik, soms meer skade doen aan ander mense as goed. Ten spyte van al hulle prestasies en pryse en status.
Al het jy dus nooit superster-status bereik nie, nooit enige pryse gewen vir jou werk nie, nooit veel presteer op enige gebied nie, maar dit kan ook gesê word dat jy min skade verrig het aan ander mense, aan diere, en aan die omgewing, dink ek dis heeltemal gepas om te sê jy kan jou kop hoog hou – jy’t goed gedoen.
MAANDAG 24 JANUARIE 2022
Punt 1. Soos reeds genoem word bitter weinig mense supersterre. Min mense slaag daarin om meer as een of twee van die dinge te bereik wat hulle eens voorgeneem het om te doen of gehoop het om te bereik.
Punt 2. Een persoon kritiseer ’n ander vir sy onindrukwekkende inkomste en lae bydrae tot ’n gemeenskaplike saak. Vra laasgenoemde: “Maak jý soveel geld soos wat jy denkbaar kan maak? Doen jý alles in jóú vermoëns om meer uit te rig? Hoekom maak jý nie meer geld nie? Te besig om die lewe te geniet? Kan nie uitwerk hoé nie? Het probeer maar het misluk? Het probeer maar nie hard genoeg nie?”
Punt 3. Min mense skep geleenthede uit die blou lug. Meeste mense aanvaar geleenthede wat aan hulle gebied word, en werk dan hard om hierdie bronne van inkomste in stand te hou. Maar het hulle in die eerste plek die geleentheid geskep? Nee.
Punt 4. Wat wel gebeur, is dat mense hulleself voorberei om voordeel te trek uit bestaande geleenthede deur opgelei te word in ’n sekere veld, en deur sekere kennis te bekom.
* * *
I. Identifiseer ’n goeie geleentheid – vir jou. Mense se behoeftes en begeertes is alles geleenthede.
II. Kry opleiding of doen ondervinding op in ’n spesifieke geleentheidsveld. Rig jouself dan in om voordeel te trek uit bestaande geleenthede. (Opleiding vind nie oornag plaas nie. As jy twintig is, kan jy nog tyd spandeer om vir verskeie dinge opgelei te word. As jy vyftig is, kan jy steeds opgelei word of self vaardighede leer, maar die kans is groter dat jy sal kyk waarvoor jy reeds opgelei is, of waarin jy reeds ondervinding het.)
III. Ek het aanvanklik gedink dat 99% van al die geld wat ek in my lewe gemaak het, gekom het van geleenthede wat my aangebied was – van mense wat my gevra het of ek belangstel in ’n posisie in ’n geskenkwinkel toe ek ’n student was, tot mense in Taiwan wat my tromp-op geloop het of gebel het by die huis of aan my deur geklop het en my gevra het of ek tyd het vir nog ’n Engelse klas. Besef ek toe omtrent ’n minuut gelede: Ek was opgestel vir die geleenthede, in die geval van laasgenoemde voorbeelde, deur Taiwan toe te kom en kontakbaar te wees.
Nog iets: Meeste mense “hustle” nie op ’n straathoek vir geld nie. Vreemd genoeg, die enigste mense wat dit doen, wat “cold calls” doen en mense vra vir geld, is bedelaars – wat gesien word as op die laagste trappie van die ekonomiese hiërargie. Ek wou gesê het straatverkopers “hustle” ook, maar hulle stel hulleself ook op vir geleentheid: mense wat verby hulle stap wat toevallig nodig het of lus is vir wat hulle verkoop – “Ek is honger, en hier’s ’n ou wat boereworsrolle verkoop”.
Ons het gistermiddag, Woensdag 10 November 2021, die laaste keer vir Ou Vet veearts toe gevat.
Hy’t in Augustus erg opgegooi. Ons het gedink dis die einde. Hy’s hierdie jaar vyftien jaar oud, so ons dink al vir ’n geruime tyd hy sal dalk nie nog ’n jaar saam met ons wees nie.
Hy’t egter vinnig herstel, weer op die meubels gespring, sy gewone hoeveelheid kos geëet, en so aan.
Sondag 3 Oktober gooi hy weer op. Dié keer is dit erger. Ons het nie gedink hy gaan die aand uitsien nie. Die volgende oggend sien ek ’n dooie duif op die sypaadjie. “Death is in the air,” dink ek.
Ons het hom die middag veearts toe gevat, en die veearts het na ’n vlugtige fisiese ondersoek en ’n bloedtoets verklaar dat hy nierontsteking het, en dat hy net ’n twintig persent kans het om te herstel daarvan. Ons het hom vir drie dae by die kliniek gelos terwyl hy vloeistowwe gekry het. Daar was geen sekerheid of hy weer huis toe sou kom nie.
Drie dae later het ons hom teruggebring. Hy was onseker op sy bene, en het na ’n paar rondtes deur die woonstel besluit op die vloer aan die linkerkant van die bed in die hoofslaapkamer as sy laaste domein.
Dis waar hy gebly het vir die volgende vyf weke.
Ons het hom elke twee dae teruggeneem veearts toe vir vloeistowwe en so nou en dan ’n vitamieninspuiting.
Sommige dae het hy goed geëet en water gedrink; sommige dae het hy net gelê en voor hom uitgestaar. Die eerste week van November het ek aan die veearts se assistent gesê hy’s stabiel, loop ’n bietjie rond, en dat ek hom ’n paar keer sien eet en drink het. Hy’t dit wel nie altyd gemaak tot by die katsand nie, en hy’t ’n bietjie gelek, so sy lêplek moes gereeld skoongemaak word.
Sondag 7 November 2021 was die eerste keer wat ons bloed in sy ontlasting gesien het. En nie ’n bietjie nie. Dit was sleg.
Teen Dinsdag het hy nie meer geëet nie. Die weer het ook koeler geraak, en gelukkig het hy nie opgestaan en op die koue teëls gaan lê as ons hom op ’n handdoekie gesit het vir gemak met handdoekrol vir higiëne nie.
Ons het hom weer veearts toe gevat, en weer die onderwerp aangeroer van genadedood.
Ons het besluit óf Woensdag, óf Vrydag. ’n Artikel op die Internet het ’n veearts aangehaal wat sê om ’n dier sy finale inspuiting te gee, is een van die maklikste aspekte van sy werk, want hy bring aan ’n terminale siek dier verligting. Hy’t ook gesê dis een van die laaste uitdrukkings van barmhartigheid wat die eienaar kan gee aan ’n geliefde troeteldier.
Teen Dinsdagaand het ek gereken dat ons nie meer moet uitstel nie. Natasja het die volgende oggend vroeg die veearts laat weet.
Ek is bietjie van ’n swakkeling met hierdie sake. Toe ons besluit die uur het gekom, het ek hom van die vloer af opgetel en hom vir oulaas in sy kat-draer gesit. Hy’t net ’n bietjie gemurmureer.
By die veearts het ons hom uitgehaal en op die tafel neergeplaas. Ek het sy kop ’n paar keer gestreel … en toe besluit om weg te staan.
Die veearts het hom ’n slaapmiddel ingegee, en seker drie sekondes daarna toe dip sy kop af. Toe, met ’n groter inspuiting met vloeistof met ’n geel-oranje skynsel in sy hand, vra die veearts ons of ons seker is ons wil voortgaan. Ons het geknik. Toe spuit hy hom in. Ek het weggestap na die wasbak toe.
Ons het rondgestaan vir ’n paar minute. Die personeel het gepraat. Natasja het gepraat. Die veearts het gepraat. Ek het gevra hoe lank dit sal vat voor dit verby is. Natasja het meer spesifiek gevra hoe lank dit sal vat tot sy hart stop. Die vrou met wie ons die meeste gepraat het, sê toe dat dit reeds verby is. Sy hart het reeds gestop.
Ons het een van sy gunsteling komberse oor hom gedrapeer. Die personeel het sy liggaam oorgeplaas in ’n nuwe kartondoos, en verduidelik wat die proses is met die verassing.
Ons het betaal wat ons moes betaal, en almal bedank vir hulle hulp.
En huis toe gery met die leë kat-draer.
’n Troeteldier is een van daai dinge wat die lewe die moeite werd maak – spesifiek die hartseer, en die alleenheid, en die bekommernisse wat soms deel is van ’n mens se alledaagse bestaan.
Soms maak iemand ’n keuse, en dit kan net beskryf word as die slegter een van, kom ons sê twee, opsies. Wat betref hierdie persoon se besluit, het ek ook ’n keuse: om óf te probeer verstaan hoekom die persoon die spesifieke keuse gemaak het, óf om nie te probeer verstaan nie.
As ek daarin slaag om te verstaan hoekom iemand die slegter een van twee keuses gemaak het en dit dan so verduidelik aan ’n derde party, is laasgenoemde soms geneig om te sê, “Maar dis nie ’n verskoning nie,” en dat ek die persoon verdedig.
My antwoord is dan dat net omdat ek verstaan hoekom iemand ’n slegte keuse gemaak het, nie skielik die keuse minder sleg maak nie. ’n Slegte keuse is ’n slegte keuse, of jy verstaan wat die persoon gemotiveer het, of nie. Maar ek glo ook dat die keuse om nié te wil verstaan hoekom iemand ’n slegte keuse gemaak het nie, óók die slegter een van twee opsies is.
