BrandSmit.net

SONDAG 14 MAART 2021

Moontlikheid een:

Ons is tot ’n groot mate verantwoordelik vir hoe ons die lewe ervaar. Ons kies nie gewoonlik wát met ons gebeur nie, maar ons hét tot ’n betekenisvolle graad beheer oor hoe ons reageer op wat gebeur, en derhalwe het ons tot ’n mate beheer oor watse impak dit het op ons lewe.

Dit sal beteken dat mense wat aan die verkeerde kant van regeringsbeleid was, soos tydens die apartheidsjare in Suid-Afrika, of soortgelyke periodes in Amerika, ook tot ’n betekenisvolle graad beheer gehad het oor húlle reaksies. Ander mense was verantwoordelik vir die onetiese en soms wrede beleid, maar die mense aan die verkeerde kant daarvan het beheer gehad oor hoe hulle daarop reageer het, en hierdie reaksie – van aanvaarding tot gewapende teenstand – het op sy beurt hulle ervaring van die werklikheid beïnvloed.

Moontlikheid twee:

Ons het nié tot enige betekenisvolle graad beheer oor hoe ons die lewe ervaar nie. Ons het nie beheer oor wat met ons gebeur nie, en ons reaksies het weinig impak. Plus, ons reaksies en ons houdings jeens wat met ons gebeur, word in elk geval tot ’n groot mate dikteer deur ons kultuur en hoe ons geprogrammeer is van kleins af. Dit beteken mense aan die ontvangkant van onetiese beleid en wrede regerings en ander instansies wat mag oor hulle uitoefen, is slagoffers wat maar net moet vat wat na hulle kant toe kom. Dis hoe die lewe is. Soms is jy bo, en soms is jy onder, en dan gaan jy dood.

Die vrae:

Watter een van die twee uitkyke op die lewe sou ideoloë van Apartheid Suid-Afrika verkies het swart- en bruinmense aanvaar in die dekades tot en met die 1990’s? Jy het die mag om iets te doen aan jou situasie, of aanvaar jou lot?

Watter een van die twee uitkyke sou ideoloë van die weerstandsbewegings tydens die apartheidsjare, mense soos Nelson Mandela en Steve Biko, verkies het swart- en bruinmense aanvaar? Wat van burgerregteleiers in Amerika in die negentiende en twintigste eeue – mense soos Frederick Douglass, Marcus Garvey, W.E.B. du Bois, Malcolm X, en Martin Luther King? Het hulle gereken mense het die vermoë om hulle ervaring van die werklikheid te verbeter, of het hulle geglo mense moes eenvoudig hulle lot aanvaar?

* * *

Vir die rekord, die persoon wat ’n wandaad pleeg, of ’n onregverdige politieke of maatskaplike bestel ontwerp of uitvoer, doen so uit vrye wil. Hy hoef dit nie te doen nie. Hy kies om dit te doen, en is derhalwe moreel en wettig verantwoordelik vir sy aksies.

* * *

’n Fundamentele aspek van hierdie hele bespreking is verwoord deur Scott Adams ’n paar jaar gelede nadat Kanye West opslae gemaak het met sy opmerkings oor slawerny. In repliek op iemand anders wat gesê het Kanye West is skuldig aan “disgusting victim blaming”, het Adams gesê: “I believe the proposition on the table is that giving yourself a victim identity is less productive than looking forward.”

* * *

Steve Biko, Malcolm X en selfs W.E.B. du Bois was nie juis nierassige integrasioniste nie. ’n Mens kan selfs argumenteer dat veral Steve Biko en Malcolm X (ten minste vroeër in sy loopbaan) Black Supremacists was. Wat ek sê oor slagoffermentaliteit, historiese onderdrukking, aanvaar verantwoordelikheid selfs vir jou eie lyding as ’n manier om jouself te bemagtig word glad nie geaffekteer daardeur nie. As jy reken nierassige integrasie is meer ideaal, sal jy dalk ’n probleem hê met Biko of X. Maar ten minste het hulle positief gekyk na die toekoms, dan nie? Positief gekyk na ’n toekoms waar swart- en bruinmense beter doen omdat hulle aktief ’n beter toekoms vir hulleself sal bewerkstellig, wat insluit om wit mense met politieke en burokratiese mag te oortuig dat ’n meer regverdige bestel beter is vir almal.

Aanhalings van Steve Biko (1946-1977)

“Obviously the only path open for us now is to redefine the message in the bible and to make it relevant to the struggling masses. The bible must not be seen to preach that all authority is divinely instituted. It must rather preach that it is a sin to allow oneself to be oppressed.”

“So as a prelude whites must be made to realise that they are only human, not superior. Same with Blacks. They must be made to realise that they are also human, not inferior.”

“The most potent weapon in the hands of the oppressor is the mind of the oppressed.”

“It becomes more necessary to see the truth as it is if you realise that the only vehicle for change are these people who have lost their personality. The first step therefore is to make the black man come to himself; to pump back life into his empty shell; to infuse him with pride and dignity, to remind him of his complicity in the crime of allowing himself to be misused and therefore letting evil reign supreme in the country of his birth.”

Aanhalings van Malcom X (1925-1965)

“Nobody can give you freedom. Nobody can give you equality or justice or anything. If you’re a man, you take it.”

“Any time you beg another man to set you free, you will never be free. Freedom is something that you have to do for yourselves.”

“No, we are not anti-white. But we don’t have time for the white man. The white man is on top already, the white man is the boss already … He has first-class citizenship already. So you are wasting your time talking to the white man. We are working on our own people.”

Aanhalings van Marcus Garvey (1887-1940)

“Ambition is the desire to go forward and improve one’s condition. It is a burning flame that lights up the life of the individual and makes him see himself in another state. To be ambitious is to be great in mind and soul. To want that which is worthwhile and strive for it. To go on without looking back, reaching to that which gives satisfaction.”

“The man who is not able to develop and use his mind is bound to be the slave of the other man who uses his mind.”

“The white man has succeeded in subduing the world by forcing everybody to think his way. The white man’s propaganda has made him the master of the world, and all those who have come in contact with it and accepted it have become his slaves.”

“Liberate the minds of men and ultimately you will liberate the bodies of men.”

“Before we can properly help the people, we have to destroy the old education … that teaches them that somebody is keeping them back and that God has forgotten them and that they can’t rise because of their color … we can only build … with faith in ourselves and with self-reliance, believing in our own possibilities, that we can rise to the highest in God’s creation.”

Aanhalings van Frederick Douglass (1818-1895)

“We have to do with the past only as we can make it useful to the present and the future.”

“No man can put a chain about the ankle of his fellow man without at last finding the other end fastened about his own neck.”

“I prayed for twenty years but received no answer until I prayed with my legs.”

______________________