Skrywer: Brand Smit

WOENSDAG 21 FEBRUARIE 2018

14:37

Ek weet hoe om geld te maak … in een sin: Plaas op verskeie markte honderde, selfs duisende produkte wat spesiaal vervaardig is vir jou deur ander mense.

Let wel: As jy probeer om die honderde of duisende produkte self te vervaardig ten einde geld te spaar, gaan jy nooit, ooit so suksesvol wees as wat jy sal wees indien jy ander mense betaal om jou instruksies uit te voer nie, met jou wat dalk die kersie op die koek sit.

18:31

Die doel moet wees om die grootste hoeveelheid produkte te produseer met so min as moontlik arbeidsure wat jyself moet insit, sonder om kwaliteit of waarde vir die verbruiker te kompromitteer.

Waarop dit neerkom vir my, is eenvoudig: ’n Klein, bekwame span van vryskutwerkers.

SONDAG 25 FEBRUARIE 2018

Vang ’n gedagte my onkant vandag: “You have to tend to your business.”

Maak nie saak wat jy doen vir geld nie, jy moet aandag gee aan jou besigheid. Jy moet dit doen as jy Engelse klasse gee (voorbereiding, nasienwerk, geestelike en liggaamlike versorging), as jy materiaal verkoop aan onderwysers op die Internet (jy moet kyk na resensies, vrae beantwoord, kliënte of potensiële kliënte op jou epos-lys kry), as jy handeldryf in buitelandse valuta (opleiding, hou die markte dop), of as jy fisiese produkte verkoop op AliExpress of Amazon (jy moet weereens kyk na resensies, vrae beantwoord, seker maak bestellings word afgelewer, navorsing doen oor nuwe produkte, sommige produkte verwyder en nuwes byvoeg). Jy moet dit ook doen as jy jou eie literatuur produseer en hoop dat meer as net ’n dosyn mense jou boeke aflaai, of dit koop.

Vir ’n paar ure is ek bekommerd, want ek weet ek het nie ’n goeie rekord met “tending to your business” nie.

Toe besef ek: As “tending to your business” iets misties is wat jy gelukkig sal wees om reg te doen, maak nie saak hoe hard jy probeer nie, is ek inderdaad in die moeilikheid. Maar as “tending to your business” iets is wat gesistematiseer kan word, is ek oukei. Ek weet hoe om stappe uit te voer. En as dit nie op ’n ander persoon se opdrag is nie, in my eie tyd, in my eie werksplek, kan ek dit volhou week in en week uit.

Geen rede vir paniek of bekommernis nie, dus.

______________________

DONDERDAG 4 JANUARIE 2018

Die boek wat ek tans lees – Harv Eker se Secrets of the Millionaire Mind, en die paar wat ek onlangs gelees het – Robert Kiyosaki se Rich Dad, Poor Dad, Scott Adams se How to Fail at Almost Everything and Still Win Big, en Mark Douglas se Trading In the Zone – veronderstel twee dinge, en verwag dat jy hierdie twee dinge moet aanvaar indien jy ’n beter lewe wil lei:

1) Die mens het die vermoë om ’n omgewing te skep waar sekere (positiewe) resultate meer waarskynlik sal wees, en

2) die mens is nie net ’n programmeerbare dier nie, jy kan jouself programmeer om sekere maniere van dink te laat vaar, om sekere gewoontes te vervang met beter gewoontes, en om sekere oortuigings te vervang met ander oortuigings wat jou in staat sal stel om beter resultate te bewerkstellig, en dalk net ’n gelukkiger en meer produktiewe lewe te lei.

DINSDAG 23 JANUARIE 2018

As ek ’n stuk skryf, vertaal, of redigeer, is ek in my gemaksone. Wanneer ek dit een laaste keer moet deurlees en dan moet publiseer, is ek ongemaklik, en wil ek die laaste stap uitstel.

As ek navorsing doen vir ’n produk, is ek in my gemaksone. As ek die produk moet produseer, is ek ook steeds in my gemaksone. Wanneer ek die produk na die mark toe moet vat en moet verkoop, is ek nie in my gemaksone nie.

Toe ek moes navorsing doen oor “affiliate marketing” jare gelede, was ek in my gemaksone. Toe ek produkresensies moes skryf en mense moes “nader roep” om te kyk na my resensies, was ek nie in my gemaksone nie.

As ek moet leer van valutahandel, is ek in my gemaksone. Wanneer ek werklike transaksies moet aangaan en dit moet monitor, is ek nie in my gemaksone nie.

Ek dink dit is redelik akkuraat om te sê dat daar beperkte geld in my gemaksone is, en dat daar geen beperking is op die hoeveelheid geld wat in my bankrekening kan opeindig as ek dit buite my gemaksone waag nie.

* * *

Soos ek bogenoemde gedagtes noteer, onthou ek van ’n stuk wat ek geskryf het in 2007, getiteld, “Expanding your comfort zone” (wat dit weereens duidelik maak dat ek graag vir ander mense wil preek terwyl ek self nie altyd die regte ding doen waaroor ek preek nie):

“What you need, is to EXPAND your comfort zone. Start doing things differently. Take new actions, even if they are strange at the beginning, and even though you stare back at your comfort zone like a child staring back at his mother on the first day of school.

But as you take these first steps, imagine becoming comfortable taking them. As you talk to new people, or do new things, or start running with new ideas, imagine these actions becoming PART of your comfort zone. Imagine a day when all those wolves that now roam outside your cosy circle run beside you like protectors, like part of your inner circle.

Isn’t that the more natural thing to do?”

* * *

Een van die gedagtes van die Harv Eker boek waarvan ek hou, is dat om ryk te word, nie net gaan daaroor om baie geld te maak nie. Dit gaan in die eerste plek oor die mens wat jy moet word in jou karakter, persoonlikheid en uitkyk op die lewe. Hy reken die vinnigste manier om ryk te word en ryk te bly, is om jouself te verbeter: “The idea is to grow yourself into a ‘successful’ person.”

DINSDAG 6 FEBRUARIE 2018

21:54

Ek hunker na my gemaksone. Daarom sluip ek maklik terug na waar ek gemaklik is. Ek ignoreer stil-stil wat ek moet doen buite my gemaksone.

23:09

Wat ek probeer sê het, is dit: Die wyse hoe ek te werk gaan, is steeds gebrekkig. Ek sal van tyd tot tyd dinge doen wat buite my gemaksone lê, maar in stede daarvan om hierdie area te verbreed met herhaaldelike aksies, sluip ek stil-stil terug na die ou grense van my gemaksone.

Wat ek nodig het, is ’n stelsel waar ’n mens herhaaldelik aksies neem wat aanvanklik ongemaklik is vir jou, vir ten minste ’n paar weke, tot die grense van jou gemaksone werklik geskuif het. (Dis asof daar ’n agent binne my kop is wat sal sê: “Hy wil alweer die grense van sy gemaksone verskuif. As almal kalm bly en saamwerk, sal dit oor en verby wees binne ’n week of twee. Moenie ’n bohaai opskop as hy iets vreemds wil doen nie. Sê: ‘Nee, dis kwaai. Hier gaan ons!’ of so iets. Soos ek sê, alles sal binnekort terug wees na normaal.”)

______________________

VRYDAG 29 DESEMBER 2017

Wat beteken dit om geld te “maak”? Bak jy dit soos ’n koek? Braai jy dit? Gooi jy ’n klomp bestanddele bymekaar en noem dit “geld”? Die frase is misleidend. G’n wonder soveel mense sukkel om ’n bestaan te maak nie!

In die eerste plek, wat is geld? Geld gee jou die vermoë om dinge te bekom wat jy nodig het, of wil hê.

Om ’n bestaan te maak, is meeste mense gelukkig om ’n posisie te aanvaar by ’n instelling of maatskappy, en dan ’n paar dekades lank ’n vaste salaris te verdien. Soms is hierdie salaris voldoende; soms nie. Indien dit nie genoeg is nie, dink mense baie hard aan hoe om méér geld te maak. Gaan hulle deur tye wanneer hulle nie in die diens van een of ander instelling of maatskappy is nie, dink hulle nog harder daaraan. Mislukking is gereeld aan die orde van die dag.

Hier skop die waarde daarvan in om iets waarmee jy sukkel, in ’n ander lig te sien. Dink aan hoe jy waarde kan skep en kan voorsien aan mense wat daai spesifieke waarde nodig het, of graag sal wil bekom, en bereid is om te betaal daarvoor. Moenie dink aan “geldmaak” nie – dink aan waarde skep. Dink daaraan om ’n waardevolle diens te verskaf. Ek reken meeste van ons sal vorendag kan kom met meer maniere om waarde te voorsien as wat ons vorendag sal kan kom met vae maniere om geld te maak. Om waarde te wil verskaf aan ander mense is ook iets wat vir vele mense natuurlik kom.

As jy reeds waarde lewer maar nie genoeg daarvan lewer nie, of jy doen dit nie gereeld genoeg nie, sal jy natuurlik nie genoeg geld verdien daarmee om self die dinge te bekom wat jy nodig het of graag wil hê nie. Vele mense vind hulleself ook in situasies waar hulle iets verskaf wat dosyne, selfs honderde ander mense kan verskaf, dalk selfs teen ’n laer prys.

Nog ’n manier om geld te bekom, is om een of ander spel goed genoeg te bemeester om meer te wen as wat jy verloor. Mense wat woeker op die aandelemark speel ’n spel. Hulle self mag dalk verskil van hierdie siening, maar aan die einde van die dag is dit slegs soveel grade minder of meer kompleks as Pacman, of Bubbles, of enige spel wat jy speel op jou foon. Sommige mense sal argumenteer dat daar geen geld betrokke is by sulke speletjies nie. Dink aan poker. Mense skuif elke jaar miljoene dollars oor pokertafels. Dieselfde met ander kaartspele soos Blackjack, en ander casino speletjies soos Roulette. Hierdie aktiwiteite is almal vermaaklik, en tog ruil asemrowende hoeveelhede kontant hande. So ook, net omdat daar baie geld betrokke is in die koop en verkoop van aandele, maak dit nie minder van ’n spel nie. Dieselfde kan gesê word van die buitelandse valuta mark.

Vra jouself of dit maklik is vir jou om geld te maak. Vra jouself nou of jy al in jou lewe ten minste een spel goed genoeg bemeester het om méér te wen as om te verloor, of om dit goed genoeg te speel om elke nou en dan ’n nuwe “high score” aan te teken of ’n nuwe vlak te bereik. Ek tel myself onder die massas wat dit nog altyd moeilik gevind het om geld te maak. Maar ek kan aan ’n hele paar bord-, kaart-, en elektroniese speletjies dink wat ek oor die jare redelik goed bemeester het. Ek het ook al my hand probeer aan spekulasie op ’n paar markte. Ek kan bevestig dat die idee om geld te verloor skrikwekkend is, maar die aksies wat jy moet neem om suksesvol te wees, is nie veel meer ingewikkeld as om sukses te behaal met byvoorbeeld Super Mario nie – dalk selfs eenvoudiger, soos enige persoon kan getuig wat al ooit Super Mario tot die laaste sampioen gespeel het.

My advies vir myself en ander mense wat hoop om hul finansiële sake te verbeter, is om eerlik te wees oor die hoeveelheid waarde jy verskaf, en aan hoeveel mense, en indien nodig, verstellings te maak, of na ’n totale ander mark te verskuif. En as jy nie jouself sien in die waarde-besigheid nie, of bloot jou opsies wil verbreed, stel ek voor jy maak jouself vertroud met ’n “spel” wat jy dalk nie veel meer ingewikkeld sal vind as ’n goeie rondte skaak nie.

______________________

WOENSDAG 27 DESEMBER 2017

Ek het ’n paar bloudrukke ontvang van my ouers: spesifieke primêre taal maar ook bewussyn van die waarde van ’n spesifieke sekondêre taal, spesifieke kultuur, spesifieke morele waardes, spesifieke godsdiens, en spesifieke idees en verwagtings oor geld en die proses om geld te maak as volwassene.

Die taal het ek gekonfronteer, en aanvaar as goed genoeg vir my behoeftes. Ek het ook aanvaar dat die sekondêre taal (Engels) aansienlike waarde het – soos bevestig en gemodelleer deur my ouers, en hierdie taal ook bemeester.

Die spesifieke kultuur (Afrikaanse/Suid-Afrikaanse kultuur) het ek gekonfronteer, en aanvaar as goed genoeg vir my behoeftes – almal het “kultuur” nodig as deel van hulle identiteit, en as deel van die manier hoe hulle inpas in die breë gemeenskap.

Die spesifieke morele waardes het ek gekonfronteer, en meeste daarvan aanvaar as redelik en edel.

Die spesifieke godsdiens het ek ook uiteindelik gekonfronteer, en tot ’n groot mate ongeloofwaardig gevind. Mettertyd het die “energie” wat die spesifieke religieuse wêreldbeeld en verwysingsraamwerk gehad het in my brein, uitgeput geraak (siende dat dit nie gereeld verfris en versterk was nie), en ek dit vervang met ’n alternatiewe wêreldbeeld, en ’n alternatiewe verwysingsraamwerk.

Die spesifieke verhouding met geld, idees oor hoe volwasse lewe werk, en wat my verwagtinge behoort te wees wanneer my beurt aanbreek om as volwassene te begin geld verdien om myself en moontlik ander mense te onderhou … was moeiliker om te konfronteer. Dit het nie ’n naam gehad soos ’n nasionaliteit met gepaardgaande simboliek nie. En orals in die wêreld was ryk mense, en arm mense. Orals in die wêreld het goeie mense gesukkel om kop bo water te hou. Idees oor geld en hoe volwasse lewe werk en wat my verwagtinge behoort te wees, was nie spesifiek op dieselfde wyse as wat die godsdiens waarmee ek grootgeword het, spesifiek en sigbaar anders was as wat mense geglo en gedoen het in byvoorbeeld Indië, of Saoedi-Arabië nie. Dit was ook makliker om mislukkings te interpreteer as die resultaat van my spesifieke persoonlikheid, selfs my spesifieke ambisies – ek wou byvoorbeeld eerder tyd spandeer aan my eie projekte as om my tyd te verkoop aan iemand anders, wat ek gevrees het my sou verplig om vervelige, simplistiese take te doen.

Ek het gerebelleer teen die idees waarmee ek grootgeword het. “Geld is nie alles nie,” het ek gesê. “Ek sal hulle wys,” het ek gesê. “Hulle sal my nie onderkry nie.” [12/10/18: Ek het gedink ek rebelleer teen die idees waarmee ek grootgeword het, maar ek het slegs gerebelleer teen sekere aspekte daarvan. Die verwagting van mislukking was ten volle geïnternaliseer.]

Ek het visioene gehad daarvan om ’n kluisenaar te word, en om weg te breek van die konvensionele manier van dinge doen.

Ongelukkig moes ek steeds eet, en huur betaal, en klere koop. En siende dat ek geld verdien het in Noordoos-Asië in ’n poging om weg te kom van die slegte wêreld waar dinge nie uitgewerk het vir my ouers nie, en waar ek ten volle verwag het dinge ook nie vir mý sal uitwerk nie (naamlik voorstedelike middelklas Suid-Afrika), moes ek ook ’n vliegtuigkaartjie koop elke jaar of twee om my familie te besoek.

Uiteindelik het ek ’n vrou ontmoet waarvan ek baie gehou het en wie ek graag as my lewensmaat wou hê. Ek was intens bewus van die verskil wat meer geld sou maak aan ons lewens. Maar hoe? Meer kennis is sekerlik die antwoord, het ek geglo. Leer hoe om geld te maak. Wees braaf. Verbeel jouself jy kan ’n goeie verkoopsman wees. Leer hoe om te woeker op die finansiële markte. As ek net die regte lesse kan leer oor geldmaak, het ek gereken, goeie advies kan kry oor wat om wanneer te doen, en geld het om te spandeer op kennis en geleenthede en die nodige hulpbronne, is dit net ’n kwessie van tyd.

Dis al meer as twintig jaar nadat ek klaar gemaak het met universiteit. Ek het slim geraak oor baie onderwerpe wat te make het met geldmaak. Ek weet hoe om boeke te publiseer en te bemark; hoe om webwerwe te ontwikkel en te verkoop; hoe om resensies te skryf oor produkte, dit te publiseer op die internet en geld te maak wanneer mense die produk koop; en hoe om geld te verdien deur handel te dryf in buitelandse valuta. Maar hoe maak ek meeste van my geld? Deur my tyd te verkoop aan plaaslike taalsentrums en mense te help om hulle Engels te verbeter. Siende dat meeste van my studente volwassenes is, en dat meeste van die klasse ’n sosiale waarde het wat nie onaangenaam is nie, kan ek verklaar dat dit nie ’n slegte manier is om geld te maak nie.

Ek kan egter nie ’n paar onaangename retoriese vrae ignoreer nie: Is hierdie manier van inkomste verdien volhoubaar? Spaar ek genoeg geld met hierdie werk om my te hou tot my oudag? As ek in ’n ongeluk my vermoë moet verloor om hierdie werk te doen, sal ek kompensasie ontvang vir my gebrek?

Het my huidige finansiële posisie dalk iets te make met die idees wat ek ontvang het toe ek jonger was? Het dit iets te make met die verwagtinge wat ek ontwikkel het van hoe die volwasse lewe werk, spesifiek wanneer dit kom by geldmaak?

SATERDAG 20 OKTOBER 2018

Dit klink asof ek my ouers kwalik neem daarvoor dat ek nie finansieel beter doen nie, en ek hou nie van die idee nie. Maar dit sal oneerlik wees om te beweer dat ek nie tog ’n bietjie blaam op hulle drumpel lê nie – hulle het my immers met ’n foutiewe bedryfstelsel geprogrammeer, of met programmering wat slegs gewerk het vir sommige mense in die dekades toe my ouers self as jong volwassenes ’n bestaan moes maak.

Dit is egter, en was tot dusver, mý verantwoordelikheid om enige foutiewe programmering wat ek as ’n jong “robot” ontvang het, te konfronteer. En ek kan nie my ouers blameer daarvoor dat ék nie lankal besef het wat die probleem was nie, en omdat ek dit nie al lankal reggestel het nie.

______________________