Skrywer: Brand Smit

VRYDAG 7 DESEMBER 2018

Ek voel altyd dat ’n mens moet weet wat aangaan in die wêreld, sodat jy voorbereid is daarvoor as iets sleg gebeur, of as iemand oor jou pad kom wat jou skade wil aandoen. As jy net fokus op die positiewe, gaan jy immers so onvoorbereid wees op die negatiewe as wat die Maya of Inkas was toe Europeërs met hulle gehoes en geproes by hulle kuste aan wal gestap het 500 jaar gelede.

Feit is egter dat daar elke dag miljoene slegte dinge gebeur – letterlik, miljoene slegte dinge. Geweld word gepleeg tussen mense agter geslote deure; roof en moord word gepleeg; aanvalle word geloods op niksvermoedende mense; een persoon of groep boelie ’n ander persoon op die internet, of by die skool, op by die werk, of op die speelgrond; mense bedrieg ander mense uit hulle hardverdiende spaargeld uit. Dit wat ’n mens sien op die een of twee nuuskanale wat jy kyk, of die een of twee koerante of webwerwe wat jy besoek, is ’n druppel in die emmer. As jy dan op hoogte wil bly van slegte dinge wat gebeur, hoekom tevrede wees met ’n druppel in die emmer? Hoeveel dink jy gaan daai druppel jou voorberei daarvoor as jy in ’n situasie is waar jy die slagoffer kan word van ’n boosaard?

Die ander ding is dit: As jy fokus op positiewe mense, en positiewe omgewings, is die kans goed dat jy in elk geval mense wat jou skade wil aandoen, gaan vermy sover as moontlik, en jouself heel waarskynlik nié gaan begeef in omgewings waar risiko hoog is dat iets sleg gaan gebeur nie.

Aan die einde kan jy nie alles beheer wat met jou gebeur nie. Ons almal is tot ’n mate vasgevang in ’n tuimeltreinrit. Of sal ek eerder sê, ons almal is vasgevang in een of ander tuimeltreinrit. ’n Mens het wel ’n keuse waar jy sit, en jy hét soms ’n baie goeie idee watse tuimeltrein watse tipe draaie maak.

’n Nuwe jaar is amper op ons voorstoep, so dis dalk ’n goeie tyd vir ’n voorneme: Gaan deur jou sosiale media, en deur ander bronne van inligting wat jy deur die loop van die dag onder oë het, en maak skoon wat jou nie help om ’n beter lewe te skep en te lei nie. En, meer spesifiek vir myself, dalk is minder nuus tydens ontbyt ook glad nie so ’n slegte idee nie.

______________________

SONDAG 2 DESEMBER 2018

Wat gebeur wanneer ’n mens bewus raak van presies hoe belangrik dit is hoe jy dink aan jouself en aan jou lewe, en van die graad waartoe ’n mens jou eie realiteit skep – beide positief en negatief, en hierdie oortuigings dan nie net toepas op pogings om jou eie lewe te verbeter soos om meer geld te maak nie, maar dit ook toepas op een van jou ander groot belangstellings, naamlik politieke geskiedenis?

* * *

Teen 1960 was 70% van die bevolking van Suid-Afrika swart, omtrent 10% bruin en Indiër, en omtrent 20% wit. Swart mense, asook bruin mense en mense van Indiese afkoms, was diep bewus daarvan dat hulle minder regte geniet het as die wit bevolking, en dat hulle nie soortgelyke geleenthede gehad as hulle wit medelandsburgers nie. Verskeie veldtogte is van stapel gestuur om druk te plaas op die regering om die situasie reg te stel.

Hoekom het hierdie pogings grootliks misluk in daai dekades? Hoofstroom geskiedenisboeke verduidelik dat die wit regering toegang gehad het tot beter wapens, en beter instrumente om die swart bevolking, en bruin en Indiese bevolkings, te onderdruk, en hulle aspirasies in bedwang te hou.

Ek reken nog ’n faktor het ’n rol gespeel. Ek glo ’n kritiese persentasie van die volwasse swart, bruin en Indiër bevolkings het geval vir die slenterstreek van wit oppermag. Dit kan selfs gesê word dat hulle vasgevang was in ’n tronk waarin hulleself die hoofspelers was.

Weereens kan ’n mens vir Marcus Garvey aanhaal wat geskryf het: “Liberate the minds of men and ultimately you will liberate the bodies of men. […] We are going to emancipate ourselves from mental slavery, for though others may free the body, none but ourselves can free the mind.”

* * *

“Sê jy hulle was verantwoordelik vir hulle eie ellende?” mag iemand vra wat gedagtes polisieer om seker te maak dit oortree nie die voorskrifte van die heersende dogma teen die einde van die tweede dekade van die 21e eeu nie.

Ek skryf net neer wat in my gedagtes is, sal ek antwoord. Ander mense kan hulle eie interpretasies maak volgens hulle oortuigings.

* * *

Impliseer mense wat my sal kritiseer vir hierdie gedagte-trein dat swart, bruin en Indiër mense nie in die vyftigs en sestigs en sewentigs in staat was daartoe om positiewer, meer vervullende lewens te skep nie? Was mense soos Nelson Mandela, Walter Sisulu en Oliver Tambo nie bewyse dat dit moontlik was nie? Húlle het immers nie die slenter van wit oppermag geïnternaliseer nie. Dit was hoekom hulle beskou was as gevaarlik, en hoekom die wit regering dit as so belangrik geag het om hulle aksies, en wát hulle kon sê aan wié, aan bande te lê! Spesifiek hierdie drie mans, maar ook talle ander swart, bruin, en Indiër mans en vrouens, het bevestig dat jy in staat is daartoe om jou eie werklikheid te skep, waarin jy suksesvol kan wees ten spyte van teenstand.

“Maar een van die drie mans wat jy noem, het opgeëindig in ballingskap, en twee in die tronk vir dekades lank,” sal my opponent in so ’n debat my herinner.

Dit is waar, sal ek antwoord, dat wat ander mense besluit, ’n effek het op jou eie vermoë om jou lewe in ’n bepaalde rigting te stuur. Mandela, Sisulu en Tambo hét in ballingskap of in die tronk opgeëindig omdat nie genoeg ánder mense soos hulle gedink het nie. Dat hulle nie aanvanklik suksesvol was nie – of dat dit vir drie dekades geblyk het dat hulle misluk het, was nie ’n verwerping van die idee dat jy in staat is om jou eie welstand en geluk te skep nie. Dit het bloot bewys dat dit saak maak as nie genoeg ander mense ook so glo nie. Om nie te praat van wat gebeur as ’n betekenisvolle deel van die bevolking glo dat hulpbronne beperk is, en hulle steun gee aan ’n regering wat ander bevolkingsgroepe onderdruk sodat hierdie deel van die bevolking meer vir hulleself kan kry nie.

Die geskiedenis van Suid-Afrika is ’n geskiedenis van negatiewe oortuigings en negatiewe persepsies oor die self, oor ander mense, en oor die lewe, wat noodwendig lei tot negatiewe reperkussies.

1960 Sensus

______________________

SONDAG 25 NOVEMBER 2018

Hierdie jaar mag uiteindelik blyk te wees die jaar van my terugkeer na godsdiens.

Ek het “god” op ’n manier herontdek – die ongelooflik magtige teenwoordigheid wat jou swaar straf as jy nie ’n goeie verhouding met “hom” het nie, maar as jy jou vrede kan maak met “hom”, is die wêreld jou pêrel.

Geloof hierdie keer is ook prakties. Jy word uitgenooi om te dink daaroor … en as jy sien dat dit sin maak, kan jy jou lewe transformeer. As jy dit nie wil aanvaar nie, sal jy nie verdoem word tot hel aan die einde van jou aardse bestaan nie, maar jou aardse bestaan mag dalk voldoende ellendig wees om te dien as jou persoonlike hel.

Ek praat natuurlik hier van die beskouing dat dit saak maak hoe jy dink aan jouself en jou lewe, en van jou verhouding met geld.

DONDERDAG 29 NOVEMBER 2018

Positiewe gedagtes, die ontwikkeling van ’n gesonde verstand en liggaam as deel van die proses om ’n goeie lewe te skep, ’n positiewe verhouding met ’n alomteenwoordige krag, die idee dat hierdie denkwyse soos ’n spier is wat gereeld geoefen en versterk moet word … lui dit ’n klokkie?

Ek verbeel myself vanoggend hoe dit sou wees indien ’n mens hierdie positiewe, kreatiewe benadering tot die lewe moet hanteer soos ander mense Evangeliese Christenskap hanteer, of dan soos ekself dit benader het in my tienerjare en vroeë twintigs. Voorbeelde sluit in dat ’n mens elke aand voor jy gaan slaap, en elke oggend na jy opstaan eers mediteer vir ’n paar minute, en dalk ’n bladsy of twee lees in ’n boek oor positiewe denke of selfverbetering. Dit sluit ook in dat jy dalk nodig het om vrede te maak met geld (beslis ’n belangrike aangeleentheid in my geval), en ’n nuwe, positiewe verhouding te begin daarmee. (As ’n mens lus is om dit ’n interessante spin te gee, kan jy natuurlik verwys na Geld, met ’n hoofletter.) Jou verhouding met ander mense met wie jy in aanraking kom, word ook geaffekteer. In stede daarvan dat jy reageer om negatiewe stimuli van ander mense, besluit jy om sover moontlik op die positiewe te fokus, en nie toe te laat dat jy ingetrek word in iemand anders se negatiewe spasie nie. Laastens sluit dit ook in – as jy gelukkig is – om gereelde ontmoetings te hê met mense wat soos jy dink en glo, ten einde julle lewensuitkyk en benadering tot die lewe te bevestig en te versterk.

Feit van die saak is, jy dryf óf deur die lewe met geen spesifieke uitkyk, doel of visie nie, en reageer bloot op dinge wat mense sê en doen, en op gebeure wat jou affekteer, óf jy kies doelbewus ’n bepaalde lewensuitkyk wat jou in staat sal stel om beter te funksioneer in die gemeenskap waar jy woon, om meer gedoen te kry in jou lewe, om uiteindelik gelukkiger te wees, en om dalk net ’n positiewe effek te hê op ander mense se lewens. Sommige mense kies geïnstitusionaliseerde religie met eeue-oue tradisies. Ander mense kies om sekere dinge te glo wat betref die funksionering van die menslike liggaam, en hoe die brein en persoonlikheid werk. (Daar is natuurlik vele mense wat in albei kampe is.)

Beide die tradisionele godsdienstige wat daagliks aksies neem en op ’n bepaalde wyse dink en kommunikeer, en die persoon wat glo in positiewe denke en selfverbetering wat ook daadwerklik op ’n daaglikse basis sekere aksies neem en op ’n sekere wyse dink en kommunikeer, sal iets herken in die ander een – ’n poging om jou lewe te leef op ’n manier wat beter werk as om maar net elke dag te vat soos dit kom, tot jy vergaan.

______________________

WOENSDAG 28 NOVEMBER 2018

09:54

Iemand sê iets op Twitter oor gevolge van hulle grootwordproses. Ek verbeel myself sommige mense sal die persoon kritiseer dat hy kla in stede daarvan om dankbaar te wees vir wat hy gekry het.

Besef ek: Die persoon se argument is nie een van klagte nie, maar van kreatiewe proses.

Punt 1. Aanvaar jy is programmeerbaar.

Punt 2. Aanvaar jy wás geprogrammeer as kind en selfs as jong volwassene, en dat hierdie programmering ’n normale aspek is van lewe tussen lede van dieselfde spesie (ander diere doen dit ook). Aanvaar ook dat jy as volwassene die proses voortgesit het deur jou vroeëre programmering te internaliseer en te bevestig, selfs te verhard.

Punt 3. Uiteindelik konfronteer jy jou programmering, en jy identifiseer “foute” – dinge wat jy aanvaar het as waarhede wat nie werklik waarhede is nie.

Punt 4. Jy begin die proses om jouself te programmeer vir die wêreld en omgewing waar jy jou daaglikse bestaan voer.

12:38

Jy ontdek jouself soos jy ouer raak. Maar onthou: Jou ouers – die primêre programmeerders in meeste mense se lewens – ontdek jou ook soos jy ouer raak.

Jy word nie gebore met ’n instruksiehandleiding nie: “Moenie vir Jannie bangmaak met iets glibberigs nie. Hy sal ’n lewenslange fobie ontwikkel …”

Jou ouers kan nie wag tot hulle jou leer ken het voor hulle begin om jou te programmeer met basiese oortuigings, voorkeure, afkeure, en so meer nie. Natuurlik gaan hulle foute maak! Tyd is nie aan hulle kant nie. As hulle jou ’n blanko doek gelaat het tot hulle jou unieke samestelling ontdek het, of tot hulle presies geweet het watse programmering jy nodig sou hê om optimaal te kon funksioneer as volwassene, sou jy ’n groter fokop gewees het as wat jy is omdat hulle ’n paar foute gemaak het.

______________________

SATERDAG 24 NOVEMBER 2018

Ek lees ’n artikel oor valutahandel. Dit gaan oor ’n strategie waar ’n mens elke dag net ’n paar minute spandeer deur na die markte te kyk, en met slegs een of twee transaksies genoeg wins kan produseer om van te leef. Na ’n paar minute kan ek dit nie meer hou nie: “Honderde punte in ’n maand?! En jy kyk net ’n paar keer per dag na die mark?! Kan dit wees dat daar mense is wat so maklik geld maak?!”

Onthou: Hierdie uitbarsting kom nadat ek onlangs besef het dat ek ’n bepaalde bloudruk in my kop rondgedra het vir jare lank dat dit moeilik moet wees om geld te maak, dat ’n mens selfs moet verwag om te sukkel. Onthou ook dat ek hierdie programmering gekonfronteer het, en reeds begin het om dit te deaktiveer.

Feit is, die gedagte dat sommige mense enorme hoeveelhede geld maak sonder om vreeslik hard te werk (om dit sagkens te stel), stuit ’n mens teen die bors. Jy wil dit nie hoor nie. Jy hoor ’n stem van binnekant wat prewel, “Nee … nee … nee …” Jy dink aan plaasarbeiders wat vir dekades lank in die son staan en werk, aan fabriekswerkers wat vir dekades lank vervelige werk staan en doen, aan kantoorwerkers wat ná vyf jaar voel asof die gedreun van die lugverkoelingstelsel en die gedreun van mense wat iets probeer verkoop per telefoon langs hulle, hulle van hul kop af gaan maak … en dan gaan hulle voort om dit te doen vir nog twee of drie dekades lank.

Tog weet ’n mens dat daar mense is wat miljoene genereer deur produkte, of eiendom, of besighede of maatskappye te koop en te verkoop. Daar’s vermaaklikheidsterre wat miljoene maak deur liedjies te sing wat ander mense vir hulle skryf. En daar’s sportsterre wat vragte vol kontant verdien deur met ’n skeermes te poseer vir die kamera en breed te glimlag (en dan met ’n beter kwaliteit skeermes te skeer).

Ek dink die probleem is dat meeste mense hierdie voorbeelde afskryf as uitsonderings op die reël. Ek dink meeste mense verwag dat gewone mense soos húlle hulle brood en botter moet verdien in die sweet van hulle aangesig (of met die gedreun van die kantoor se lugverkoelingstelsel in die agtergrond). En omdat meeste mense verwag dat dit die realiteit moet wees, neem hulle aksies om hierdie realiteit te skep, en te handhaaf.

’n Siniese leser sal vra, “Wat is ‘maklik’?”

Natuurlik verskil mense se idees van maklik. Wat ek maklik vind, is dalk vir iemand anders onmoontlik, en andersom. Vele mense assosieer ook “maklike geld” met kriminele bedrywe.

Indien jy skepties is oor die moontlikheid dat jy meer geld kan maak as wat jy tans doen deur minder ure per dag te werk, stel ek die volgende toetsvraag voor: Is jy bereid om R1000 op die tafel te plaas in ’n weddenskap dat daar nié “gewone” mense is wat groot hoeveelhede geld na hulle toe kanaliseer op wettige wyses wat jy nie sal beskou as harde arbeid nie? Is jy bereid om so weddenskap te vat? Indien nie, is jou posisie dat dit moeilik moet wees om geld te maak, dat ’n mens selfs moet sukkel, dat die norm is dat ’n mens ten minste veertig ure per week moet spandeer “by die werk”, nie die werklike waarheid nie, maar bloot hoe jy geprogrammeer is. En hoe jy kies om te bly glo, want die alternatief sal vereis dat jyself dalk ernstige introspeksie sal moet doen.

______________________