SONDAG 2 DESEMBER 2018
Wat gebeur wanneer ’n mens bewus raak van presies hoe belangrik dit is hoe jy dink aan jouself en aan jou lewe, en van die graad waartoe ’n mens jou eie realiteit skep – beide positief en negatief, en hierdie oortuigings dan nie net toepas op pogings om jou eie lewe te verbeter soos om meer geld te maak nie, maar dit ook toepas op een van jou ander groot belangstellings, naamlik politieke geskiedenis?
* * *
Teen 1960 was 70% van die bevolking van Suid-Afrika swart, omtrent 10% bruin en Indiër, en omtrent 20% wit. Swart mense, asook bruin mense en mense van Indiese afkoms, was diep bewus daarvan dat hulle minder regte geniet het as die wit bevolking, en dat hulle nie soortgelyke geleenthede gehad as hulle wit medelandsburgers nie. Verskeie veldtogte is van stapel gestuur om druk te plaas op die regering om die situasie reg te stel.
Hoekom het hierdie pogings grootliks misluk in daai dekades? Hoofstroom geskiedenisboeke verduidelik dat die wit regering toegang gehad het tot beter wapens, en beter instrumente om die swart bevolking, en bruin en Indiese bevolkings, te onderdruk, en hulle aspirasies in bedwang te hou.
Ek reken nog ’n faktor het ’n rol gespeel. Ek glo ’n kritiese persentasie van die volwasse swart, bruin en Indiër bevolkings het geval vir die slenterstreek van wit oppermag. Dit kan selfs gesê word dat hulle vasgevang was in ’n tronk waarin hulleself die hoofspelers was.
Weereens kan ’n mens vir Marcus Garvey aanhaal wat geskryf het: “Liberate the minds of men and ultimately you will liberate the bodies of men. […] We are going to emancipate ourselves from mental slavery, for though others may free the body, none but ourselves can free the mind.”
* * *
“Sê jy hulle was verantwoordelik vir hulle eie ellende?” mag iemand vra wat gedagtes polisieer om seker te maak dit oortree nie die voorskrifte van die heersende dogma teen die einde van die tweede dekade van die 21e eeu nie.
Ek skryf net neer wat in my gedagtes is, sal ek antwoord. Ander mense kan hulle eie interpretasies maak volgens hulle oortuigings.
* * *
Impliseer mense wat my sal kritiseer vir hierdie gedagte-trein dat swart, bruin en Indiër mense nie in die vyftigs en sestigs en sewentigs in staat was daartoe om positiewer, meer vervullende lewens te skep nie? Was mense soos Nelson Mandela, Walter Sisulu en Oliver Tambo nie bewyse dat dit moontlik was nie? Húlle het immers nie die slenter van wit oppermag geïnternaliseer nie. Dit was hoekom hulle beskou was as gevaarlik, en hoekom die wit regering dit as so belangrik geag het om hulle aksies, en wát hulle kon sê aan wié, aan bande te lê! Spesifiek hierdie drie mans, maar ook talle ander swart, bruin, en Indiër mans en vrouens, het bevestig dat jy in staat is daartoe om jou eie werklikheid te skep, waarin jy suksesvol kan wees ten spyte van teenstand.
“Maar een van die drie mans wat jy noem, het opgeëindig in ballingskap, en twee in die tronk vir dekades lank,” sal my opponent in so ’n debat my herinner.
Dit is waar, sal ek antwoord, dat wat ander mense besluit, ’n effek het op jou eie vermoë om jou lewe in ’n bepaalde rigting te stuur. Mandela, Sisulu en Tambo hét in ballingskap of in die tronk opgeëindig omdat nie genoeg ánder mense soos hulle gedink het nie. Dat hulle nie aanvanklik suksesvol was nie – of dat dit vir drie dekades geblyk het dat hulle misluk het, was nie ’n verwerping van die idee dat jy in staat is om jou eie welstand en geluk te skep nie. Dit het bloot bewys dat dit saak maak as nie genoeg ander mense ook so glo nie. Om nie te praat van wat gebeur as ’n betekenisvolle deel van die bevolking glo dat hulpbronne beperk is, en hulle steun gee aan ’n regering wat ander bevolkingsgroepe onderdruk sodat hierdie deel van die bevolking meer vir hulleself kan kry nie.
Die geskiedenis van Suid-Afrika is ’n geskiedenis van negatiewe oortuigings en negatiewe persepsies oor die self, oor ander mense, en oor die lewe, wat noodwendig lei tot negatiewe reperkussies.
1960 Sensus
______________________