Jy is verantwoordelik vir wat met jou gebeur

WOENSDAG 2 JANUARIE 2019

Ek koop aandete; ry oor die straat op my fiets. ’n Blou trokkie blokkeer die ingang na die stegie waarin ek wil af ry. Ek ry óm die trokkie, wetende dat ek versigtig moet wees want ek kan nie sien wie in die stegie afgery kom aan die anderkant van die trokkie nie. Soos ek om die trokkie kom, is daar wel ’n man op ’n bromponie wat teen ’n stink spoed in my rigting ry.

Ek dink: As ek en hierdie ou gebots het, het ek die bestuurder van die blou trokkie blameer.

Dink ek ook: Nee. Dit sou jóú skuld gewees het. Dit is jóú verantwoordelikheid om sulke risiko’s te oorweeg en reg te hanteer.

Soos gedagtes rondskiet in ’n mens se brein, kom die volgende gedagte: Stel jouself voor jy vat hierdie idee verder, en verklaar dat jy altyd verantwoordelik is vir wat met jou gebeur. As iemand by jou huis inbreek in die middel van die nag wanneer jy en jou familie slaap, is jý verantwoordelik daarvoor. Hoe? Jy kon jou huis beter beveilig het. As jy gekaap word op pad huis toe, is jý verantwoordelik daarvoor. Hoekom was jy daai tyd van die dag op daai plek? Watse teen-maatreëls het jy in plek gehad? Indien jy wel teen-maatreëls in plek gehad het, was dit duidelik nie voldoende nie.

Dit raak erger. As jy aangerand word laat in die nag … hoekom het jy nie ’n wapen gehad by jou nie? Hoekom was jy alleen, op daai plek? Hoekom het jy nie selfverdedigingstegnieke toegepas nie? Indien jy nie enige selfverdedigingstegnieke ken nie, hoekom nie?

Dit klink asof ’n mens met hierdie gedagtegang die boosdoener wil kwytskeld van sy kwaad. Geensins nie. As die man of vrou wat aangeval word in die straat byvoorbeeld die aanvaller se testikels vergruis en hy nooit kinders kan verwek nie, is dit ook omdat hy sý verantwoordelikheid teenoor homself nie nagekom het nie. As hy gearresteer word, en hy tronk toe gaan, en hy word in die tronk seksueel gemolesteer deur ander gevangenes, kan hy net homself blameer daarvoor.

Die skrikwekkende aspek van hierdie manier van dink, is dat jy besef jy kan nie sommer net iemand anders blameer vir jou eie ongeluk, of swaarkry nie. Dink jy daaroor vir ’n sekonde, en jy besef dat dit ook beteken dat jy veel meer mag in jou hande het as wat jy dalk gedink het. Die persoon wat bang is hulle word aangerand, kan onmiddellik begin kyk na wapens wat op hulle persoon gedra kan word – van ’n pistool tot peperspuit. Die gesinsman of -vrou wat hulle huis en familie beter wil beveilig, het die vermoë om veel beter te doen as wat hulle waarskynlik tans doen. En die man of vrou met kriminele intensies wat nie seksueel gemolesteer wil word in die tronk nie, het die vrye wil om nie oor te gaan tot kriminele dade nie.

Dink op hierdie manier, en jy dink uiteindelik aan jouself as ’n agent van verandering, as iemand met die vermoëns om tot ’n groot mate die wêreld te herrangskik op ’n wyse wat jou pas. Dit beteken ook dat jy die karakter ontwikkel om verantwoordelikheid te aanvaar wanneer ’n mindere mens iemand anders sou blameer.

WOENSDAG 9 JANUARIE 2019

Presies ’n week later …

SONDAG 27 JANUARIE 2019

Nog ’n insig verkry na ’n situasie in die verkeer …

’n Mens raak maklik gevul met bitterheid oor iets, of dinge, wat ander mense aan jou doen. En elke keer wat iemand iets aan jou gedoen het, en daarmee weggekom het, voel jy nóg meer magteloos. En nog meer gevul met bitterheid.

“Dis jou verantwoordelikheid,” kom die frase weer laat vanmiddag by op – spesifiek as vermaning dat ek nader aan die kant van ’n nou stegie moet stap sodat een van die roekelose bromponiebestuurders my nie plat ry nie.

Besef ek: Elke keer wat jy dink iets wat iemand anders kwansuis aan jou gedoen het, was jóú verantwoordelikheid, neem jy mag weg van die ander persoon, en gee dit aan jouself. Jy gee jouself ook meer verantwoordelikheid, om eerlik te wees, en meer geleentheid om geblameer te word vir ’n situasie. Maar jy gee jouself ook meer mag om jou eie lewe te skep soos dit jou behaag, en meer mag om jouself te beskerm van wat jou bedreig.

______________________