BrandSmit.net

SONDAG 10 SEPTEMBER 2000

Qwert yuio plkj hgfdsa zxcv bnmn …

Ek wens dit kon so gewerk het. Ongelukkig is ek vir die soveelste maal in my lewe verplig om woordeskat van ’n werklike taal te gebruik om my gevoelens te verwoord; om die ledemate wat vingers is te gebruik om woorde op papier neer te vel sodat ek, en moontlik jy, kan sien hoe ek voel.

Ek doen dit in die taal wat bekend is aan die wêreld as Afrikaans. Ek kon dit in ’n ander taal ook gedoen het, maar dit sou aan die einde dieselfde effek gehad het. Iemand anders sou daarna kon kyk en sê: Ja, ek dink ek verstaan.

Soos dinge staan, is jy aan die ander kant van hierdie teks. Ek hoop dus die proses werk soos dit moet.

Hoe voel ek? Angstig, en eensaam. Angstig, omdat ek steeds op ’n vreemde manier glo aan die god aan wie my ouers my voorgestel het met goeie bedoelings; die god oor wie ek geleer is dat hy soos ’n goeie vader is – die beste van vaders wat enige kind ooit kan hê.

Toe, in my vroeë twintigs, het die sterk vermoede by my posgevat dat hierdie god gemaak is deur mense, soos die goue kalf wat die Israeliete gemaak het terwyl Moses op die berg was. Ek het oortuig geraak daarvan dat mense oor die verloop van eeue hierdie God van Woorde geskep het om dieselfde redes hoekom die Israeliete die goue kalf gemaak het: Hulle wou ’n god hê wat hulle kon sien, voor wie hulle kon neerbuig, voor wie hulle offerandes kon neerlê. Die god met wie Moses in die Bybelverhaal gaan praat het was eenvoudig te ver – te ver, te onsigbaar, te misterieus, te onaantasbaar. Die God van Woorde, soos die goue kalf, is nie te misterieus nie. Hy word wel misterieus genoem, maar net omdat dit ’n eienskap is wat die mense graag aan hulle god wil toeskryf. Hoe kan ’n god immers misterieus wees as die mense wat hom misterieus noem ook aanspraak maak dat hulle weet wat hy dink, en weet wat hy al gedoen het en wat hy nog gaan doen? (“Maar ons weet niks van hierdie dinge nie,” sal mense met groot verontwaardiging uitroep. “Ons weet nie wat God dink nie! Ons weet nie wat Hy gaan doen nie! Ons weet nie die helfte van alles wat Hy al gedoen het nie, en ons kan nooit Sy planne, of Sy doel met dinge verstaan nie!”) Hierdie God van Woorde kan ook gevoel word. In die regte omstandighede, bygesê, wat gewoonlik plaasvind in kerke met baie instrumente op die verhoog, en ’n prediker wat met ’n mikrofoon rondloop. (“O nee,” sal die mense weer sê, “jy kan God ook voel in die privaatheid van jou binnekamer.”) En soos die goue kalf kan hierdie God van Woorde tevrede gemaak word, kan sy guns vir jou saak gewen word, deur die magiese krag van ’n hele reeks rituele. Jy kan sing en neerval, en jou hande saamslaan, of Bybelstudie doen, of lang gebede doen, en so aan, en so aan. En die verontwaardigdes sal met elke punt my hewig daarvan beskuldig dat ek alles verdraai, dat ek duidelik nie die eerste waarheid oor hulle god ken nie, en mag hulle vir my bid, sommer nou, ek hoef nie eers my oë toe te maak nie.

Waarop dit alles neerkom is dat ek nie meer glo aan hierdie God van Woorde nie. Ek het dit al so in my eie weergawe van ’n amptelike deklarasie uitgespel. En ek het beter gevoel daarna, want woorde kan ’n ding tog so amptelik laat lyk.

Soos die tyd egter verby gegaan het, het ek agtergekom dat ’n mens nie so maklik van jeugtyd oortuigings ontslae raak nie. Ek glo nie meer aan die detail nie – die Persoonlike Verlossing doktrine is een voorbeeld. Maar elke nou en dan, in ’n stil oomblik, het ek hierdie visie van die god waarin ek nie meer glo nie: ’n aller-magtige koning, op sy goue troon, wat in peinsende stilte na my kyk. Ek sal weet die manier hoe hy na my kyk, is nie dié van ’n liefdevolle vaderfiguur nie. Hierdie figuur sal ’n enkele woord nie uiter nie, maar ek sal ’n goeie idee hê wat hy dink: dat ek maar net moet wag, my dag sal kom. “Dan sal ons sien wie’s baas. Dan sal ons sien wat maak jy met al jou goed deurdenkte argumente. Jy wil mý kritiseer? Omdat ek nie wát gedoen het nie? Omdat ek gesê het ek sal wát doen? Wie dink jy is jy?” En ek sal my woorde sluk, en skielik bewus wees van die feit dat dit alles waar is. Wie is ék immers om voor hierdie majestueuse figuur te staan en aantygings rond te slinger? Ek sal stilletjies wil omdraai en gaan wegkruip, maar hy sal sy vinger lig, iets sê wat ek nie sal kan uitmaak as woorde nie, en die volgende oomblik sal ek myself in ’n verskriklike poel vuur bevind.

So much for my arguments.

Eensaamheid: teoloë van ’n sekere denkrigting sal miskien sê dít, hierdie alleen-wees, dit is my hel. Waarop ek sal antwoord dat ek al eensaam was toe ek nog in die God van Woorde geglo het!

Straf-hel of sommer-net-hel, teen dié tyd is ek al moeg vir hierdie ding van alleen-wees. Ek glo as ’n man net iemand in sy lewe het, kan hierdie persoon vir hom sê dat hy nie bekommerd hoef te wees nie, en haar hande op enige van verskeie plekke op sy lyf sal hom dit laat glo. Dit sal al wees wat saak sal maak.

Feit bly egter staan, soos dit gestaan het gister, en die ontelbare dae en nagte voor gister, dat ek alleen is. In ’n ander tyd van my lewe sou ek hard aan die bid gewees het elke dag dat hierdie god vir my iemand moet stuur om die wakker-ure beter te maak, en om my beter te laat slaap in die nag. Siende dat geloof ’n vereiste is voor ’n mens dié metode kan gebruik ter verlossing uit jou persoonlike hel, laat dit my met iets meer banaal: “Hallo, my naam is Brand” – of die meer desperate, “Voormalige gelowige nou in hel van eensaamheid soek iemand in soortgelyke posisie.”

Om in ’n verhouding te wees met iemand beteken dat jy êrens behoort. Jy sal gemis word as jy aan die einde van ’n dag nie huis toe kom nie. Toewyding aan iemand anders behoort ook bevorderlik te wees daarvoor om jou gedagtes weg te hou van ewige verdoemenis, en soortgelyke onaangename aangeleenthede. En hierdie soort kameraadskap kan ook lei tot die bevrediging van een van die mens se sterkste begeertes – om die voortbestaan van lewe te verseker. Om deur die korrekte prosedure te gaan, en dan na ’n lang gewag ’n derde persoon in jou hande vas te hou – wat nie jy is nie, en ook nie die ander vennoot in die verhouding nie, maar ’n aparte lewende entiteit. En jy sal staar na die miniatuur weergawe van ’n mens en jy sal weet, jy was deel van ’n proses wat lewe gegee het.

Konklusie: Ek kan aan heelwat goeie redes dink hoekom ek nie meer alleen wil wees nie.

Genoeg vir nou. Het ek daarin geslaag om met die beperkte medium van woorde te kommunikeer wat ek voel op hierdie Sondagaand? Maak dit saak? Die rede hoekom ek die eerste letters neergevel het was omdat ek ’n bietjie angstig, en tot ’n groter mate alleen gevoel het. Die proses van woorde uitkies en rangskik in sinne was aan die einde wat werklik waarde gehad het. Want soos dit maar gaan met dié dinge, voel ek nou ’n klein bietjie beter.

Hoekom maak dit saak dat jy, die leser, verstaan wat ek hier skryf? Dit sal net saak maak as jy my kon oortuig dat ek nie meer die god hoef te vrees waarin ek nie meer glo nie. En as jy ’n vrou ken met ’n oop hart en ’n oop kop wat wens sy kan iemand ontmoet wat háár sal verlos van haar eie hel van ’n eensame bestaan, sal dit ’n besonders gelukkige toeval wees.

Min dinge is egter ooit so eenvoudig, so qwert yuio plkj! Oftewel, so is dit …

______________________

WOENSDAG 16 AUGUSTUS 2000

“Daar’s soveel dinge wat op die oomblik aangaan in my lewe, maar hoe sit ’n mens dit om in ’n email? Daar’s groot dinge wat met ’n mens gebeur, soos in julle geval, en jy dra dit doodgewoon oor as feite …

Wat saak maak is dat dit goed gaan met my. Ek wens soms ons kan langs die see gaan stap, dat ek kan probeer om my lewe te verduidelik op ’n manier wat sal maak dat jy sê, ‘Ek weet wat jy bedoel.’

Ek gaan moontlik hierdie naweek ’n trein uit die stad uit vat, na die ander kant van die eiland toe. Of miskien gaan ek by die huis bly. Miskien gaan ek ’n date hê, of dalk nie.

Ek weet nie meer hoe om ’n normale brief te skryf nie. En ek vermoed ek wíl dalk my vermoë verloor om op ’n normale, verstaanbare wyse te kommunikeer.

Ek dink ek raak toenemend vervreemd van plekke wat aan my bekend is, en tot ’n mate is dit hoe ek dit wil hê … en ook nie wil hê nie.

Ek het altyd gesê ek is gebore as ’n gewone ou, wat net die gewone dinge wou gehad het en tevrede sou wees met minder. Maar my lewe het ander draaie gegooi en nou sit ek tussen die boom en die bas. Ek wil alles hê, en ek weet ek mag dalk opeindig met niks. Ek moet óf voortgaan met my lewe en die highway waarop ek geklim het, óf ek moet op een of ander stadium ’n afdraai maak, en hoop dit werk uit.

Dis moontlik nie te laat om te sê, ‘Dis eintlik alles baie eenvoudig’ nie. ‘Doen net dit en dat, en dan sal alles wees soos wat jy tien jaar gelede gedink het dit sou wees.’

Ek het ’n baken nodig, iemand wat kan dien as ’n ligtoring wat die pad kan terugwys na die hawe toe elke keer nadat ek my draaie in die storm gaan maak het.

Hierdie lyk dalk soos ’n goeie plek vir iemand om iets te sê oor godsdiens, maar dis nie goed genoeg nie.

Ek kan selfs kies om nou hierdie hele teks te delete, en dinge te skryf oor my lewe wat meer verstaanbaar is, en meer volgens die konvensie. Maar jy ken my gelukkig beter. En jy skryf altyd terug!

En om te dink jy wou eintlik net gehoor het of dit oukei gaan met my, en of ek darem gereeld eet …”

~ Uit ’n e-pos aan ’n vriendin

______________________

SATERDAG 5 AUGUSTUS 2000

Die gedig, soos ’n aantekening in ’n joernaal, is vir my ’n verwysingspunt. Dit vertel hoe ek gekom het waar ek is vandag; hoe dit gebeur het dat ek is wát ek is, op hierdie spesifieke tydstip van my lewe.

Solank ek ’n pen en ’n stuk papier het, kan ek uitdrukking gee aan wie ek is, op ’n bepaalde tyd, in ’n bepaalde konteks, en derhalwe weet dat ek lewe. Ek is verder bewus daarvan dat elke dag ’n voortsetting is van één lewe, en dat hierdie lewe alles insluit wat ooit opgeteken is – in notaboeke, op stukkies papier, op die agterkant van telefonrekeningkoeverte, asook ander dinge wat gebeur het maar wat onverwoord en onopgeteken gebly het.

Al die strofes en stories oor liefde, geloof en hoop, en oor teleurstellings, twyfel en wanhoop, lei uiteindelik tot die belangrikste van alle kennis: die kennis van wie ek is.

______________________

DINSDAG 18 JULIE 2000

Inleiding

Die afgelope tyd het vier bose konstellasies stelling ingeneem bo my planeet: Alleenheid, Slegte Weer, Te Veel Werk, en Te Min Geld. Enige van hierdie konstellasies op hulle eie kan ’n negatiewe uitwerking op my gemoed hê. Maar gewoonlik kan goeie weer, of ’n lekker werkskedule, of genoeg geld om myself te vermaak, kompenseer vir die negatiewe uitwerking van watse enkele droefenis dit ook al is wat my op daai oomblik teister. Selfs as twee of drie van hierdie konstellasies op dieselfde tyd stelling inneem, kan een van die ander se teenoorstaande inkarnasies steeds ietwat van ’n balanserende uitwerking hê. As ek byvoorbeeld alleen is, en die weer is sleg, en ek het te veel werk, sal dit help as ek genoeg geld in die bank het om te kan spandeer op iets wat my beter sal laat voel. Maar as al vier hierdie faktore op dieselfde tyd hulle donker skadu’s oor jou voorstoep gooi, soos jou vier mees gehate kennisse wat soos een man aan jou deur klop, wel … dan’s jy in die moeilikheid.

Die skryfproses

Watse metode of proses verkies ek as dit kom by skryfwerk? Ek het sover drie metodes geïdentifiseer waaraan ek óf in die verlede voorkeur gegee het, óf wat ek tans verkies, óf wat ek glo in die toekoms, onder sekere omstandighede, suksesvol kan wees.

Die een metode is wat ek noem die 1995 Metode. Kenmerke sluit in die luuksheid om verantwoordelik te wees vir, en verantwoordbaar te wees áán, niemand nie; om op te staan wanneer jy wakker word, en te gaan slaap wanneer daar niks meer op TV is nie. Om derhalwe ’n roetine te hê wat enige tyd afgewissel kan word, en om te skryf wanneer die begeerte jou tref. (’n Mens kan natuurlik meer gedissiplineerd wees en elke dag skryf, selfs as die begeerte nié met jou is nie.)

Die tweede metode is die Johannesburg Metode. Dit behels om voltyds te werk, op die oog af ’n relatief konvensionele werks-, sosiale, en huishoudelike lewe te voer, en in die aande te sit en skryf tot so middernag toe. Hierdie metode sal dalk nie soveel rigtinglose fragmente produseer wat jy skribbel op stukkies papier terwyl jy op jou rug lê nie, maar juis om hierdie rede mag jou skrywery dalk meer produktief wees. Jy sal fokus op hoofsaaklik een projek, en miskien een of twee sekondêre projekte. Die probleem is dat jou werksdae dalk so ’n sielswroeging is dat jy elke aand tot middernag rondsit voordat jy jouself sover kan kry om weer aan ’n pen te vat, of dit naby ’n rekenaar te waag.

Die derde metode is die een waarvolgens ek op die oomblik werk, naamlik die Taiwan Metode. Ek werk gemiddeld vier of vyf ure per dag, verdien ’n respektabele inkomste, en ek het genoeg vrye tyd om agter die rekenaar te spandeer.

[…]

Die ander ding is dat ’n skrywer nie ’n masjien is nie. Skrywers leef, en werk in hulle eie klein wêrelde van behoeftes, gevoelens, frustrasies, klein plesiertjies en vrese. My klein wêreldjie is baie onbevredigend op die oomblik. Ek is alleen. Ek is ook oorgewig, en ek oefen nie genoeg nie. In kort, ek is nie tevrede met wat ek sien in die spieël of in die weerkaatsing van winkelvensters nie, en dit word vererger deur die totale afwesigheid van intieme kontak. O ja, en ek glo ek werk te veel. En ek is broke.

En die weer is sleg. Dis die ergste as ’n mens geslaap het in die middag, en jy word wakker met so ’n taai sweet wat aan jou lyf kleef. Dan kyk jy in die spieël, jy sien jou voorkop blink, en jy weet dis nie net van die sweet nie, maar van al die vet wat jou liggaam so fluks stoor. En jou woonstel het nie genoeg vensters vir vars lug om in te stroom soos fans by ’n rock-konsert nie. En terwyl jy na jouself in die spieël kyk met al hierdie gedagtes wat in ’n waas voor jou ronddans, onthou jy weer: Jy’s alleen.

’n Roetine vraag

[…]

Einde

Wat ons terugbring by die eintlike verskoning vir hierdie opname van waar ek op hierdie oomblik in my lewe staan: BALLINGSKAP. Die term het nog altyd verwys na die oortuiging dat hierdie nie my eintlike lewe is nie; dat ek vir ’n onbepaalde tyd wegbly van ’n ánder plek tot ek gereed is om terug te keer, waarna ek my lewe dán met oorgawe kan begin. Miskien is dit betekenisvol dat selfs in die extended blues waarbinne ek myself tans bevind, ’n opheffing van my ballingskap in die gewone sin nie veel aandag kry nie.

Die werklike ballingskap waarin ek myself tans bevind, is eerder een van aan die buitekant wees van ’n omgewing waar ek my eie waarde sal vind, waar ek sal voel ek behoort, en waar ek myself kan toewy aan iets. Soos die geval ook in Korea was, gaan dit oor mense. Maar die omgewing waarin hierdie betekenisvolle ander gevind kan word, het nie noodwendig grense nie, en word nie noodwendig gedefinieer in terme van geografie nie.

* * *

Terug by die onmiddellike werklikheid. Omdat ek die afgelope uur gesit en skryf het, het ek nie genoeg tyd oor voor my volgende klas om my wasgoed te was nie. Dit beteken ek sal nog ’n nag tussen lakens moet slaap wat my gesondheid – en soos dit blyk, my moraal – affekteer.

En dis nog steeds warm en bedompig, en die aardige sweet kleef steeds aan my oorgewig lyf. En die vars lug steek steeds buite in sy spore vas, soos iemand wat skielik op ’n dooie os afgekom het. En ek moet steeds my Nuwe Taiwan dollars omdraai. Tot volgende week. Tot die spreekwoordelike môre kom.

Die vier konstellasies hang soos low-budget movie-dekor oor my planeet, en tensy ’n renegade army of comets hulle gaan bevlieg, gaan ek môre steeds op hierdie Planeet van Ballingskap sit. Intussen moet ek maar die sweet van my siel af hou, en daai wasgoed spoedig was. Want, soos ek altyd sê, as alles verkeerd loop in jou lewe maar jy’t ten minste ’n skoon onderbroek, is alles nie verlore nie.

______________________

SONDAG 19 MAART 2000

Die kerk

Ek kry die gevoel, as ek weer kyk na my laaste maande in Korea en wat ek toe geskryf en geglo het, dat ek nog steeds die punt mis. Ek het toe gesê ek luier, dat ek wag vir die lig om groen te slaan. (Ek het myself besig gehou met video’s en boeke. Nou hou ek myself net meer produktief besig.)

Laas Vrydag het my scooter se brieke gefaal. Dit kon op enige tyd gedurende daai oggend gebeur het, en in 80% van die gevalle sou dit ernstige gevolge gehad het. Maar op die betrokke tyd en plek waar dit wel gebeur het, was ek in feitlik geen gevaar nie. En siende dat dit nie die eerste keer was wat iets werklik slegs kón gebeur het met my maar nie gebeur het nie, het ek gewonder: Hoekom?

Dit het my weer laat dink aan die idee van roeping … of meer spesifiek, die idee of gevoel dat ék een of ander spesiale roeping het, dat daar iets is wat ek móét doen – a reason for being.

Ek spandeer soms die beste ure van my dae en nagte hard aan die dink – oor die wêreld, oor die lewe, oor die betekenis van dinge, oor die betekenis van my eie lewe, oor die raaisel van hoekom ek is soos ek is en doen wat ek doen, en hoekom ek die keuses gemaak het wat my gebring het waar ek vandag is. Dis asof ek ’n speurder is wat die heeltyd opsoek is na leidrade, ongeag of ek bewus is daarvan of nie. Soms is dit net ’n woord wat in my gedagtes vassteek. Soms is dit ’n monoloog aan die einde van ’n movie. Soms is dit iets wat iemand nié sê nie. Ander kere weer gebeur iets, of ek doen iets wat oënskynlik geen waarde het nie, and there it is again – nog ’n leidraad, nog ’n deel van die legkaart, asof ek moet verstaan.

Ek het nou al menigmaal gedagdroom oor my ideale lewe, en gewoonlik begin dit met geld – om finansieel onafhanklik te wees, om te kan doen wat ék wil doen, wáár ek dit wil doen, vir solank as wat ek dit wil doen. Miskien is om meer as genoeg geld te hê ’n belangrike deel van die proses, sodat jy jou daaglikse bestaan kan toewy aan wat ook al die rede mag wees hoekom jy nog leef, sonder om afhanklik te wees van ander mense vir die vervulling van jou daaglikse behoeftes, en sonder dat jy genoodsaak word om jouself te verlaag tot kleinlike konvensies om aanvaar te word deur ’n bepaalde gemeenskap.

Steeds wonder ek “if this is as good as it gets”. Of wag ek steeds vir ’n teken, ’n woord waarop ek sal reageer dat ek nou verstaan, om dan die res van my lewe toe te wy aan wat ek sal sien as my ware roeping?

Dit alles impliseer geloof in ’n Hoër Wese. Indien jy nie glo in die bestaan van so ’n wese nie … nou ja, dan kom dit daarop neer om jouself besig te hou op so ’n wyse dat jy ’n bewussyn van welstand ontwikkel, en handhaaf. En om te dink aan ander motiverings vir wat jy doen – miskien om onthou te word as alles verby is, of om in jou laaste minute geen spyt te hê oor wat jy gedoen het, of nie gedoen het nie.

As jy dus glo aan ’n rede vir jou bestaan, wat sou hierdie rede wees? En as jy nie oortuig is van enige spesifieke rede vir jou bestaan nie, hoe beïnvloed dit jou keuses en lewensuitkyk?

Die vrou

Die vrou was reeds in etlike verhoudings. Tog, telkens het die verhouding geëindig omdat haar gretigheid om te trou die man vervreem het.

Sy ontmoet toe weer ’n man, en neem haarself voor om dié keer alles reg te doen. Na hulle ’n paar keer saam met gemeenskaplike vriende uit was, nooi sy hom vir aandete. Sy maak sy gunsteling kos, en maak seker die musiek is iets waarvan hy hou.

Terwyl hulle aandete eet, laat sy hom praat oor sý lewe. Sy luister aandagtig, en vra die regte vrae op die regte oomblikke. Hy vra haar ook uit oor háár werk, háár familie, en oor háár lewe oor die algemeen. Sy gee deeglike, maar kort, antwoorde sodat sy hom nie per abuis verveel nie. Toe hy vir haar sê hy sal nog graag vir ’n paar maande of ’n jaar in Oos-Europa wil bly, kon sy nie glo hy sê dit nie. Sy voeg by dat sy ook graag in Parys sal wil woon, of in Rome.

Na ete skuif hulle na die sitkamer toe. Sy bedien koffie en tert. Sy maak verskoning dat die tert nie tuisgebak is nie (wat dit wel was), maar sy hoop dit smaak lekker. Dan trek sy haar skoene uit en gaan sit op die bank oorkant hom. Haar bene ingevou op die sagte kussings, haar een hand skamerig op haar voete, kyk sy met verbloemde belangstelling hoe hy sy tert eet. Nadat hy klaargespeel het met sy tweede stuk, stel sy voor hulle moet gaan fliek, of miskien ’n video uitneem.

Hulle besluit dan op die video. Sy vind dit amper uitputtend in die videowinkel om te probeer uitvind waarvan hy hou, sodat sy moontlik iets in sy smaak kan voorstel eerder as om net in te stem tot sy keuse.

Terug by die woonstel sê sy dat sy koud kry, en gaan kamer toe om iets warms aan te trek. Die jeans en donkerblou sweetpak-top waarmee sy oomblikke later verskyn, laat haar … huislik lyk, en warm. Met die eerste fliek sit sy op die leuningstoel, en hy op die rusbank. Hulle gesels nie veel nie, en sy probeer ongeërg lyk elke keer as hy na haar kant kyk.

Na die eerste video vra sy of hy iets wil drink. Hy stap saam kombuis toe, en kom tien minute later uit met ’n skinkbord vol koekies en warm sjokolade. Dié keer sit sy langs hom. Kort na die begin van die tweede video raak hulle gemaklik.

Dié aand is die man nie terug huis toe nie. In die slaapkamer, so het die vrou enkele dae later aan ’n vriendin vertel, het sy haarself oortref. Waar die man se verbeelding moontlikhede getoon het, het sy dit vrye teuels gegee.

Die volgende oggend was die man gelukkig, en het by homself gedink hy’t ’n “great” vrou ontmoet. Sy luister na hom – “nie soos sommige ander mense nie” – en sy stel belang in sy opinies. Hulle het dieselfde smaak in movies, en hulle hou selfs van dieselfde tipe kos. En, soos hy later aan een van sy vriende vertel het, sy’t geen hang-ups in die bed nie.

Na ’n paar weke het hy haar aan sy ouers voorgestel. Hoewel sy pa van haar gehou het – sy’t hom “Oom” genoem en gelag vir sy grappies, was sy ma nie beïndruk nie. Sy’t selfs gesê hy moet oppas dat die vrou hom nie met ’n slap riem vang nie. Hy’t haar verdedig, en dinge genoem soos dat sy, soos hy, graag oorsee wil gaan woon vir ’n tyd.

’n Paar maande later is hulle getroud, al het sy ma se opinie van haar nie veel verbeter nie.

Ses weke na die wittebrood sê hy vir haar hulle moenie té gemaklik raak in die nuwe woonstel nie. Hulle wil immers nog oorsee gaan, het hy haar herinner – op so ’n wyse dat dit nie sou blyk dat hy ’n argument wil begin daaroor nie. Sy sê toe sy weet nie, hulle moet maar kyk hoe dit gaan. Met dit tel sy ’n tydskrif op en begin daardeur blaai.

Toe tref dit hom: hierdie strop, gaan nog styftrek.

Die huis

[…]

Die hang-ups

Ek was nog nie eens behoorlik wakker gisteroggend toe ek besef ek het nog steeds dieselfde hang-ups as die vorige aand nie. Dis soos as ’n mens gaan kamp saam met ’n groep mense. Sodra almal wakker word in die oggend, herken almal mekaar as dieselfde mense wat hulle die vorige dag was. So is dit met my hang-ups. Die oomblik as my wekker afgaan en ek besef dis nie ’n nagmerrie of ’n flou grap nie, dan’s dit asof iemand ook my hang-ups wakker maak. And what do you know! Daar’s hulle almal, op hulle plek, gereed vir nog ’n dag se diens!

Waarvan praat ek? Wat presies, is my probleem? Hoofsaaklik die feit dat ek dink ek nie veel van ’n indruk maak op mense wat ek ontmoet nie. Ek wens altyd ek kan ’n beter vertoning lewer – ’n sportiewe ou wees vir die sportiewes, ’n amateur musikant vir die wannabe rock stars, ’n ervare traveller vir die travellers, ’n kapitalis vir die kapitaliste, en ’n kommunis vir die kommuniste. Ek wens ek het meer geweet van meer dinge, sodat ek kon saampraat langs meer vure. Ek wens ek het al meer ervaar, en meer gesien. Ek wens ek kon meer dinge doen, op so ’n wyse dat mense ánder verwys na my, of na my verwys in hulle gesprekke.

Toe verander alles. Ek dink toe, wie is hierdie mense wat ek so graag wil beïndruk? Wie is hierdie mense met wie ek myself so onderdruk? Daar’s ses biljoen mense op hierdie planeet, duisende kulture, miljoene subkulture, ’n ontelbare hoeveelheid agterkamers en gaatjies en hoeke in donker en halfverligte gange. Daar’s kelderverdiepings, soldervertrekke; amper soveel spasies as wat daar mense is. Hoekom, op aarde, onderdruk ek myself so met ’n paar mense wat eintlik fokkol vir my beteken?

Bevry jouself, wil ’n mens amper sê.

______________________