BrandSmit.net

DONDERDAG 9 DESEMBER 2004

Reispakkette vir die lewe, nota I

1) Settle of swerf?

2) Wat doen jy voor jy settle?

VRYDAG 10 DESEMBER 2004

Reispakkette vir die lewe, nota II

In ’n vroeër nota het ek genoem dat mense tot rus kom, of hulle hou aan swerf; ook dat daar noodsaaklike voorbereidings is wat eers gemaak moet word voordat jy êrens wortels insteek, indien dit jou keuse wees.

Ekself het vyf jaar op universiteit gespandeer, en drie kwalifikasies verwerf – dinge wat gewoonlik kwalifiseer as goeie voorbereiding indien jy tot rus wil kom en jouself êrens wil vestig.

Hierdie voorbereidings was egter nie vir my goed genoeg nie. Natuurlik het ek nie tien jaar, of selfs vyf jaar gelede geweet wat ek nou weet nie … al het ek toe gereken as ek dit of dat gedoen kan kry, ek dán gereed sal wees om ’n bietjie tot rus te kom.

Wat ek nou weet, is dat “Die Persoonlike Agenda van Brand Smit” swaarder weeg – as voorbereiding – as wat vyf jaar se sogenaamde professionele kwalifikasies geweeg het tien jaar gelede.

Wat ek derhalwe sê, is dat ek nie ’n swerwer wil wees nie …

* * *

Al wat ek sê is dat baie dinge wat ek wou gesê het, baie vrae wat ek ten minste wou formuleer, en waarop ek antwoorde wou vind indien moontlik, nie weer gedoen hoef te word nie.

Baie dinge word steeds geskryf, en sal nog geskryf word. Niks kan egter die waarheid verminder dat baie reeds gesê is nie …

Terloops, die einste studente vir wie ek net nou gesê het verskoon my asseblief ek wil net gou ’n nota maak, het my sopas in alle erns ingelig dat hulle nooit met hulleself praat nie. Is dit moontlik? Hoe kan jy ’n behoorlike Bewussyn van Self hê as jy nie met jouself praat nie?

SONDAG 12 DESEMBER 2004

Reispakkette vir die lewe, nota III

Hou aan swerf, of kom tot rus, reg? Die beeld wat mens het van die Swerwer is van ’n persoon wat nie oor veel finansiële hulpbronne beskik nie, los werk doen hier en daar vir ’n karige, ongereelde inkomste, en dan weer waai om elders sy heil, of nuwe opwinding, te gaan soek.

Stel jouself nou voor ’n welgestelde swerwer.

Neem ook in ag dat plek, of dan ’n tuiste, ’n doel dien. Benewens dit feit dat dit is waar jy veilig voel, is dit ook waar jy estetiese uitdrukking gee aan jou uniekheid en aan jou partikulêre ervaring van die werklikheid. Wat van as jy nie laasgenoemde behoefte meer so intens ervaar nie? Watse voordele is verbonde aan ’n swerwersbestaan?

MAANDAG 13 DESEMBER 2004

Reispakkette vir die lewe, nota IV

Die Engelse woord vir “swerwer” is “drifter”. Ek hou nie van die implikasie daarvan nie – iemand wat gaan van punt A tot J tot C tot P tot X tot E, en nie weet waarheen hy op pad is nie. ’n Beter woord is “reisiger”.

Reispakkette vir die lewe, nota V

17:06

Het ’n Reisiger ’n huis? Sure. ’n Swerwer het nie ’n huis nie – dit word geïmpliseer saam met die woorde doelloosheid en rigtingloosheid.

17:20

’n Reisiger reis van plek tot plek, maar daar word verstaan dat hy ’n bepaalde rigting volg, of ten minste ’n eindbestemming in gedagte het – en ’n rede het hoekom hy reis; dat hy moontlik selfs ’n agenda het wat hy dien, of wil dien.

17:52

So, die vraag behoort te wees: is jy ’n Swerwer, ’n Reisiger, of ’n Setlaar?

[Of moontlik al drie op verskillende tye van jou lewe? Omstandighede verander ook. Jy begin dalk as ’n Reisiger, besluit dan om ’n Setlaar te word, na twintig of dertig jaar word jy weer ’n Reisiger, en eindig op as niks meer as ’n Swerwer nie.]

______________________

SATERDAG 11 DESEMBER 2004

Om oor die regte wiskunde en wetenskap te beskik

Vele mense sê graag die lewe is nie net wiskunde en wetenskap nie. Ek glo dit is – ons beskik net nog nie oor al die formules nie.

Twee duisend jaar gelede het alle materie ook uit atome bestaan – meeste mense het dit net nog nie geweet nie. ’n Duisend jaar gelede het mense ook die intellektuele vermoëns gehad om ’n vuurpyl te ontwerp en ’n man of vrou op die maan te sit – hulle het net nog nie voldoende wiskunde en wetenskap bemeester nie.

SONDAG 12 DESEMBER 2004

Wanneer die vrae begin

Ons weet ten minste helfte van die tyd wat ons nodig het om te weet ten einde min of meer suksesvol te kan funksioneer. Sodra ons behoeftes verander, of sodra ons bewus raak van ’n probleem in hoe ons funksioneer, begin ons vrae te vrae, en op ander plekke te soek vir beter antwoorde as dié wat ons tot op daai stadium van ons lewens geresiteer het as ons eie, of wat ons oor die jare tot en met daai oomblik gereken het ons eie weergawes is van die antwoorde wat aan ons gegee is.

______________________

DONDERDAG 9 DESEMBER 2004

Vele mense is bekend met die verskynsel van ongemak met hulleself. Een van die dinge wat hulle doen om hierdie ongemak, of spanning, teen te werk, is om te sorg dat hulle soveel as moontlik van hul wakker-ure spandeer saam met mense wat van hulle hou, en wat gemaklik is by hulle.

“Wat op aarde is verkeerd hiermee?” sal vele mense uitroep.

Die versoeking is daar om te sê, niks. Ek maak net ’n onskuldige opmerking.

Vele visse het egter in vele waters op hierdie planeet geswem en gevrek sedert ’n vraag my begin interesseer het: Wat gee samesyn met ander mense die individu?

’n Verdere vraag is, as die behoefte wat vervul word met samesyn met ander mense, verminder kan word, wat sal die resultaat wees? Die individu sal sekerlik nie so gereeld, en vir sulke lang periodes, die samesyn van ander mense opsoek nie – ’n gedagte wat sekerlik enige een wat glo aan die universele waarde van tyd spandeer met ander mense, teen die bors sal stuit.

’n Derde en finale vraag sal dan wees, gestel ’n persoon kan inderdaad sy of haar behoefte aan samesyn verminder, sou dit nie die persoon in staat stel om minder afhanklik te wees van die voorskrifte van ander oor hoe hulle moet verskyn aan die gemeenskap, oor hoe hulle moet funksioneer, en oor wat hulle moet sê en doen, wanneer, en op watter wyses nie?

Kantgedagte: Sommige mense sal my dalk daarop wys dat mense nie meganiese kreature is wat wag vir opdragte om ingepons te word voor hulle ’n woord kan uiter of ’n ledemaat kan lig nie. Natuurlik wag niemand op ’n ander een om opdragte teen sy voorkop uit te druk voordat hy oorgaan tot aksie nie. Die voorskrifte waarna ek verwys, is soms subtiel en ander kere word dit uitgespel, soms is dit algemeen bekend, en soms is dit so verborge dat indien jy sommige mense daarop wys, hulle oombliklik harnasse toeslaan en krygsponies bespring om jou te dwing om jou woorde terug te trek.

Watse resultaat, om saam te vat, sal dit hê op die psige van ’n individu wat vry word van die voorskrifte van ander mense oor hoe hulle moet verskyn, hoe hulle moet optree, en wat hulle moet sê en doen? En mag dit wees dat hierdie vryheid in die geval van sommige individue ’n noodsaaklike deel van die proses is wat hulle uiteindelik in staat sal stel om ’n positiewe eindresultaat te bewerkstellig van hul bestaanstyd op hierdie planeet?

______________________

DONDERDAG 9 DESEMBER 2004

Om ander mense in hul sosiale en/of professionele sirkels te beïndruk, is ’n daaglikse ambisie vir talle mense. Dit wat ’n goeie indruk moet skep, wissel van besittings wat aangeskaf is tot aksies wat geneem is, van projekte wat suksesvol afgehandel is tot nuwe arbeidsposisies wat losgeslaan is, van nuwe mense met wie kontak gemaak is tot mees onlangse seksuele verowerings.

Daar is verskeie redes hoekom mense ander wil beïndruk. Daar’s die alledaagse, “As hulle beïndruk is, sal hulle van my hou, en dan sal ek goed kan voel oor myself!” Daar is ook die meer siniese ambisie van ’n spesifieke eindresultaat wat bewerkstellig moet word, en as sekere persone beïndruk is met wat ook al opgedis word, kan die een wat die goeie indruk wou skep, wegstap met nuwe rede om die lug te snuif. ’n Laaste voorbeeld wat genoem kan word, is seksuele behoeftevervulling. ’n Teiken word geïdentifiseer na ’n oorsigtelike verkenning van die omgewing, sinne word uitgedink en gepoets deur peperment tonge lank voor dit die mond verlaat, en algemene liggaamshouding en gedrag word aangepas volgens die nuutste opvattings en modes sodat die behoeftige kan verskyn as een wat veel sterker, slimmer, koeler, en interessanter is as wat ooit in helder daglig die geval kan wees.

Wat beïndruk die beskeie noteerder van hierdie paragrawe? Immuun is hy nie vir die glans van ’n nuwe fiets wat ’n vriend of vriendin onlangs aangeskaf het nie. Projekte wat onderneem is vir persoonlike vervulling en tot suksesvolle konklusie gebring is, is ook iets waaroor hy graag sy mening wil lewer – ongeag of hy enige iets weet van die onderwerp of nie. Nuwe arbeidsposisies wat van tyd tot tyd oor die pad van mense kom, kan soms tot soveel as sestig sekondes se interessante gesprek lei, en moontlik meer as die posisie kreatiwiteit vereis, of aksies wat onderneem sal word wat werklike waarde sal hê buite die finansiële kompensasie wat dit sal meebring vir die nuut bevorderde persoon. Seksuele verowerings, ter wille daarvan om dit die volgende dag aan te wend tot verbetering van selfbeeld en meer indrukwekkende verskyning, val egter, in my beskeie opinie – en ek weet ek loop die risiko om beskuldig te word daarvan dat ek net jaloers sal wees op so ’n persoon se geluk – in swak smaak.

[Jou beurt: Waarmee probeer jy mense beïndruk, en wat probeer jy bereik daarmee? En wat beïndruk jou, en hoekom?]

______________________

MAANDAG 6 DESEMBER 2004

Waarde en betekenis, en die insig van kinders

Soms gaan daar ’n kwartier, ’n hele uur … miskien ’n paar ure of ’n hele dag verby, wat mens net reageer, en geen betekenisvolle ervarings het nie, en geen gedagtes dink wat, sou dit jou gewoonte wees, die moeite werd is om aan te teken nie.

Watse waarde het hierdie tye? Verseker dit bloot kontinuïteit van ’n lewe wat hopelik ook meer betekenisvolle oomblikke insluit?

Nog ’n vraag: Wat sê dit van jou bestaan as meer betekenisvolle oomblikke so ongereeld voorkom dat jy in trane wil uitbars wanneer dit wel gebeur?

* * *

Judy, sesjarige leerling in my een klas, staan van haar plek af op, loop na my toe waar ek agter my lessenaar in die klaskamer sit, en sê: “Ek het gesien jy praat met iemand, maar ek kon nie sien met wie nie. Nou sien ek jy praat met die uitveër.”

[En dit was nie eens my eie uitveër nie …]

DINSDAG 7 DESEMBER 2004

Om aan te beweeg van plek tot …

Vir jare het ek bly sê, “Plek, plek, plek!” Eers veel later het ek uitgevind plek is bevorderlik vir iets – definiëring van identiteit. Identiteit is weer bevorderlik vir iets anders, naamlik suksesvolle funksionering. Laasgenoemde is egter nie die alfa en omega van menslike bestaan nie. Ek glo 99 uit elke honderd mense stop by identiteit en suksesvolle funksionering. Min beweeg verder …

______________________