Hiërargie van verhoudings

SONDAG 3 OKTOBER 2004

02:34

Daar is ’n hiërargie van verhoudings: Heel-bo het jy die “sielsgenoot”, dan kry jy die “lewensmaat”, dan die “metgesel”. En dan, al is iemand nie jou sielsgenoot nie, al het julle nie eens genoeg in gemeen om metgeselle te wees nie, en dan definitief ook nie om lewensmaats te word nie, kan julle steeds ’n funksionerende verhouding hê as “minnaars”.

Dit is natuurlik ook so dat jou sielsgenoot ook jou lewensmaat, jou metgesel en jou bedmaat kan wees. Ook dat jou metgesel jou bedmaat is, maar nie jou lewensmaat of jou sielsgenoot nie. En dit is ook moontlik dat jou sielsgenoot nie iemand is met wie jy ooit ’n intieme verhouding sal hê nie. Jou sielsgenoot mag dalk ’n vriend of vriendin wees. Dit mag ook wees dat ’n man sy sielsgenoot vind in ’n vrou wat getroud is met ’n ander man, wat lief is vir haar eggenoot, en toegewyd is aan haar huwelik.

Terloops, wat is ’n sielsgenoot? En wat is die rol van ’n lewensmaat … en ’n metgesel … en ’n bedmaat?

11:48

Die opvatting bestaan dat mens noodwendig seksueel aangetrokke moet wees tot jou sielsgenoot. Hoekom? Die verwagte proses loop soos volg: ’n man en ’n vrou ontmoet mekaar (om een voorbeeld te noem op die seksuele spektrum); hulle is seksueel aangetrokke tot mekaar; hulle vind in mekaar hul sielsgenote; hulle word lewensmaats; hulle verseël hul verhouding in ’n huwelik, om dan gelukkig te wees tot die einde van hul aardse bestaan.

Wat van as mens reeds jou sielsgenoot gevind het in iemand van dieselfde geslag as jy, maar nie jy of die ander persoon is homoseksueel nie? Of wat van as jy jou sielsgenoot vind in iemand van die teenoorgestelde geslag, maar jy’s nie seksueel aangetrokke tot die persoon nie? Hou jy aan soek tot jy ’n sielsgenoot vind in iemand van die regte geslag tot wie jy seksueel aangetrokke is? Dis belaglik! Gaan jy ’n eensame, sekslose bestaan voer tot jy hierdie persoon gevind het? Dis totaal onnodig, en dit dien geen doel nie!

Dis absurd om sulke vereistes te stel aan iemand wat jy wil date, en dis belaglik om te verwag dat jou sielsgenoot noodwendig ’n aantreklike, enkellopende man of vrou moet wees waarmee jy graag sal wil uitgaan.

Laaste vraag: Kan jy lief wees vir iemand as hy of sy net jou bedmaat is, en nie jou sielsgenoot nie? Antwoord: Natuurlik.

______________________

Doel van bestaan, drie stelle opmerkings

SATERDAG 2 OKTOBER 2004

Doel van bestaan, eerste opmerkings

Elke klein dingetjie om ons dien ’n doel – onderdele van ’n masjien, die masjien self, organe en liggaamsdele, diere, insekte, suurstof, ander chemiese elemente, organiese verbindings. Dit sal belaglik wees om voor te stel dat mense, wat letterlik omring is deur doel, nie self een of ander doel dien nie.

* * *

Nie-menslike lewensvorme asook lewelose dinge dien ’n doel sonder om daaroor te “dink”. So ook is daar sommige mense wat uiteindelik ’n doel dien sonder om ooit die onderwerp ernstig te oorweeg, maar vele ander mense moet die doel van hul eie lewens doelbewus kontempleer. Hoekom? Het ons as mense verander op maniere wat dit ’n uitdaging maak om ons doel te ontdek en te vervul?

Doel van bestaan, tweede opmerkings

Twee weke gelede het ek gereken niks is belaglik nie, as jy regtig daaraan dink. Dinge kom eers voor as belaglik, so’t ek genoteer, as mens beskouings en verwagtinge het oor hoe dinge, of mense, veronderstel is om te wees, en die werklikheid stem nie ooreen met ons beskouings of verwagtinge nie. Wat dan van hierdie hele beskouing dat die mens se lewe ’n doel het? Kom die idee van ’n doellose bestaan dan nie totaal belaglik voor bloot omdat ek die beskouing, en selfs die verwagting het dat menslike lewe ’n doel moet dien nie?

Ek reken dis heeltemal redelik om te verwag dat sommige dinge veronderstel is om X, Y of Z te wees of te doen. As ek die aankoms van ’n gas afwag en my deurklokkie lui, gaan ek verwag dat die persoon op normale wyse my woonstel sal betree. Indien hy of sy dan op hulle hande instap, sonder ’n draad klere aan hulle lyf, en voete wat wild skop in die lug, sal min mense my kwalik neem as ek uitbars van die lag. Hoekom? Die persoon se gedrag sal belaglik wees.

Nou, ek is bereid om te erken dat reaksies op die naakte verskyning iets te make het met kulturele beskouings en verwagtinge van “normale gedrag” – wat verskil van plek tot plek, en van een historiese periode na die volgende. Die op-die-hande-loop as daar niks verkeerd is met jou bene en voete nie, aan die ander kant, is doodgewoon nie hoe ’n mens … en die orrelis gaan in ’n hoër oktaaf in, die handeklap raak ritmies … dis doodgewoon nie hoe die mens ontwerp is nie.

Dieselfde kan gesê word as ek een aand by die huis kom en een van die kakkerlakke wat gereeld hulle nagtelike verskynings in my kombuis maak, is besig om aandete te kook, met ’n netjiese klein voorskoot aan. Ek sal lag – of gil van verskrikking. Dit is nie wat die kakkerlak veronderstel is om te doen nie. Hoekom doen nie enige van die kakkerlakke in my kombuis so iets nie? Hoekom sit die spinnekop nie in die sitkamer en TV kyk wanneer ek op die rekenaar besig is nie? Hoekom sit die straatkatte nie buite op die sypaadjie met ’n bottel bier in die een poot, en ’n sigaret in die ander nie? Omdat dit fisies onmoontlik is. Omdat dit nie is wat hulle genetiese kode dikteer nie. Katte se fisiologie maak dit vir hulle maklik en natuurlik om die muisbevolking in toom te hou. Kakkerlakke se fisiologie maak dit vir hulle moontlik om te … doen wat hulle veronderstel is om te doen. Bye se fisiologie stel hulle in staat om rond te vlieg en blomme te bestuif. Blomme doen weer iets anders.

Wil ek impliseer dat alles soos ’n goed geoliede masjien moet funksioneer? Moet alle vorme van lewe hul plekke ken, hul rolle speel, en die verskillende doele van hul bestaan uitleef? Ek gee toe dit is ietwat problematies. Min mense, ek ingesluit, hou immers van die idee dat hulle elke wakker-uur van hul lewens hul rympies moet resiteer en hul arms en bene moet beweeg soos dit vooraf bepaal is.

Dis duidelik nie ’n swart-en-wit saak nie. Maar net omdat dit nie eenvoudig is nie, is nie ’n verskoning om nie te erken wat jy net kan ignoreer as jy belaglik is nie, naamlik dat ons omring word met doel.

Doel van bestaan, derde opmerkings

So te sê alle aasvoëls dien dieselfde doel. Dien die mens as spesie ook ’n spesifieke doel, of word verskillende doele gedien deur individuele lede van die spesie? Indien laasgenoemde, hoekom?

Nog ’n vraag: Hoe argumenteer mens doel sonder ’n “skepper”?

______________________

Die ander persoon se oë

WOENSDAG 29 SEPTEMBER 2004

Ek probeer soms na myself kyk deur die oë van ’n ander persoon … en ek glo natuurlik dat hierdie ander persoon binne dae, of hoogstens weke, al my angstighede en onsekerhede gaan raaksien, en so gou as moontlik sal retireer van die slagveld wat ek is.

Ek besef nie altyd dat hierdie “ander persoon” ’n karikatuur is met geen angstighede en onsekerhede en verleenthede van haar eie nie. Of ekskuus, niemand is volmaak nie – so sy hét probleme, “but they’re cute problems,” soos die ou in High Fidelity sê.

Waarheid is, tensy sy werklik ’n emosioneel onderontwikkelde entiteit is, dat ook sy angstig is oor dinge, onseker is van haarself op tye, of sy verskyn soos sy graag wil verskyn aan ander mense, of sy is en optree as die persoon wat sy graag wil wees.

“Weet ek werklik wie ék is,” sal sy wonder, “en wat ek met mý lewe wil doen? Hierdie ou kom so selfversekerd voor oor wie en wat hy is, wat hy reeds doen met sy lewe, en watse rol hy wil speel. Ek wonder wat hy werklik van my dink? Miskien is hy meer aangetrokke tot vrouens wat self oortuig is van wat húlle wil doen, en waarin hulle glo … vrouens soos, Sannie X. Ek wens ek het eerder my hare anders gedra nou die aand by die braai … en ek wonder wat hy sal sê as hy weet wat my ma anderdag vir my gesê het? En hy’t net beleefd geglimlag toe ek vir hom vertel het wat gister met my gebeur het …”

______________________

Twee swart-en-wit waarhede | Sosiale vuurdoop

DINSDAG 28 SEPTEMBER 2004

Twee swart-en-wit waarhede

1. As ek op Woensdag 28 Julie 2004 opgehou eet het, was ek heel waarskynlik nou dood. Een van die redes hoekom ek dus steeds lewendig is, is omdat ek nie opgehou eet het twee maande gelede nie.

2. As ek nie selibaat en alleen was die afgelope 21 maande nie, sou “Die Persoonlike Agenda van Brand Smit” nie geskryf gewees het nie.

WOENSDAG 29 SEPTEMBER 2004

Sosiale vuurdoop

Om te beweeg van “perfect solitude” na die meer menslike alternatief moet ek deur ’n vuurdoop gaan. Is dit nodig om te sê dat ek mislukking vrees? Is dit nodig om te noem dat ek verwerping vrees?

Hoekom word ’n mens steeds voortgedryf? Omdat jy vashou aan daai strooihalm van ’n moontlikheid dat jy nie sal misluk nie, dat jy nie verwerp sal word nie. En indien jou sosiale verskyning dan min of meer suksesvol is, mag jy dalk die lewe ervaar op wyses waarsonder jy in jou sogenaamde perfekte alleenheid moes klaarkom.

____________________

Arme Brand (dele 1 & 2)

VRYDAG 24 SEPTEMBER 2004

Arme Brand (deel 1)

So is “Brand Smit” en al sy drome, ambisies, frustrasies, en maatreëls vir daaglikse oorlewing weer terug by die huis, op Vrydagaand 24 September 2004 om 21:36.

Wat gaan hy doen vanaand om waarde en betekenis aan sy lewe te gee?

Môre-oggend gee hy vir twee ure lank klas, en in die middag weer twee ure. Môre-aand is hy heel moontlik weer alleen by die huis.

Hierdie stand van sake sal voortduur tot hy Maandagmiddag om 16:23 die huis verlaat om weer klas te gaan gee.

Arme Brand, wat gaan hy tog doen om sy droewige situasie te verlig?

Die stryd om die self, en die gepaardgaande bomskok

Vir baie mense is die proses van selfkennis opdoen en antwoorde soek ’n “war of attrition” – wag en probeer, wag en probeer, en hopelik is alles verby voor Kersfees …

Voorsien hierdie proses uiteindelik antwoorde waarmee mense tevrede is? Sekerlik word sommige vrae beantwoord, maar ek reken vele mense ly aan bomskok as gevolg van die proses vir die res van hulle lewens.

MAANDAG 27 SEPTEMBER 2004

Arme Brand (deel 2)

So hier staan Brand Smit en suig aan ’n L&M Charcoal “Especially Smooth” sigaret. Dis Maandagoggend 27 September 2004 om 01:23. Het hy sedert Vrydagaand aksies geneem om aan sy lewe waarde en betekenis te gee, of om sy lewe die moeite werd te maak? Was hy betrokke in enige insident wat hierdie dinge kon bevorder?

Hy het wel ’n aangename gesprek gehad met twee jong damestudente Satermiddag. Hy was wel Saterdagaand in die stad waar hy aandete geniet het saam met enkele vriende en kennisse. Hy het ook vanaand – Sondagaand – ’n braai bygewoon van ’n groep 22-jarige Ekonomie studente waarheen hy genooi was deur een van die twee dames met wie hy Saterdagmiddag ’n aangename gesprek gehad het.

Hy het dus sedert Vrydagaand etlike verskynings gemaak in die wêreld buite sy woonsteldeur, beide professioneel en sosiaal. Hy het, soos gewoonlik, ’n bevredigende vertoning gelewer van “Persoon Brand Smit”.

Hoe voel hy egter op hierdie oomblik, Maandag 27 September 2004 om 01:30 in die oggend?

____________________