Maand: Mei 2005

WOENSDAG 25 MEI 2005

12:46

’n Belangrike brokkie inligting oor my-as-skrywer: ek is nie werklik ’n storieverteller nie; ek is ’n puntmaker, ’n waarnemer, ’n kritikus, en een wat voorstelle maak.

[19/06/15: Nie dat dit noodwendig belangrik is nie, maar storievertellers is gewoonlik populêre gaste en word oor die algemeen beskou as goeie mense om mee tyd te spandeer. Puntmakers, aan die ander kant, irriteer baie mense; waarnemers word met agterdog bejeën (“Wat sien die ou as hy na my kyk?”); kritici word gereeld geïgnoreer of soos die spreekwoordelike vlieg met ’n hand weggewaai; en voorstelmakers se voorstelle word gereeld verwerp as onwelkom of ongevraagd.]

15:44

Twee tipes mense:

Tipe een: “Ek is 25 (of 35) jaar oud. Ek het ’n lewe vir myself bewerkstellig waarmee ek tevrede is, en op ’n plek waarvan ek hou. Ek wil hierdie lewe handhaaf, op hierdie plek. Ek wil sekerlik nie agteruitgaan nie, maar as dinge nie vreeslik verander of verbeter nie, dan’s dit goed so. Ek is op ’n goeie plek.”

Tipe twee: “Ek is 25 (of 35) jaar oud. Ek het sover ’n lewe bewerkstellig wat goed is, maar ek is oortuig dat dit binne my bereik is om ’n beter lewe te voer – een wat volhoubaar is, en nie ruik na gierigheid of oordadigheid nie. Ek is bewus daarvan dat daar mense is op hierdie planeet wat droom van die lewe wat ek tans my eie noem. Ek glo egter dat indien dit binne hierdie mense se bereik was om ook ’n lewe te bewerkstellig wat beter is as my huidige lewe, ook húlle nie sou stop waar ek nou is nie. Ek glo in volhoubaarheid. Ek haat gierigheid. En ek glo as iets beter binne jou bereik is, jy jouself moet inspan om dit te realiseer.”

21:14

Ek reken die mens … of voordat ek vasval in definisies van wat “mens” beteken, laat ek konkreet wees: Ek bestaan uit twee dele. Die een deel is sterflik, en bestaan op sy beurt uit liggaam, bewussyn, persoonlikheid en identiteit (gegewe en/of self-gedefinieer). Die ander deel is onsterflik. Omdat ek oor ’n beperkte woordeskat beskik, sal ek laasgenoemde “siel” noem. Hierdie twee dele is inmekaar geweef vir die duur van my aardse bestaan.

Wat die doel van hierdie kombinasie is, weet ek nie. Hoe die kombinasie ontstaan het, weet ek ook nie (behalwe vir die biologiese deel).

EK is albei dele, en tog, indien my liggaam ophou funksioneer, en my bewussyn vernietig word, hou EK op om te bestaan – al bestaan die ander deel van my steeds.

My aardse lewe, die keuses wat ek maak en die resultate wat ek bewerkstellig van my lewe, het ’n dramatiese impak op my onsterflike deel – nog ’n illustrasie van hoe nóú die twee dele gekoppel is.

Die verbintenis van die twee dele is inderdaad iets wat ontdek moet word – hierdie ontdekking kan selfs as ’n doel opsig self beskou word.

Wat is die verskil tussen hierdie oortuiging en die Christelike weergawe (beïnvloed deur die pre-Christelike filosoof, Plato)? Die Christen glo dat die liggaam sterflik is, en die gees (of siel, self, bewussyn, persoonlikheid, “innerlike wese”) onsterflik. Ek deel die “gees” of “innerlike deel” op in twee – sterflik en onsterflik.

Ek sal voortaan na bogenoemde verwys as die 25 Mei 2005 Deklarasie van Geloof.

DONDERDAG 26 MEI 2005

Wat ek dus sê is dat die “innerlike” bestaan uit twee dele: sterflike bewussyn en tyd en omgewing spesifieke identiteit, en onsterflike X (soms genoem “gees” of “siel”).

In my opinie is dit ’n radikale vertrek van Christelike dogma.

Sal ’n Christen, wat oor dogmatiese kennis en begrip beskik, vir my sê: “Dit is nie wat ons as Christene glo nie.”

Sal ek antwoord: “Jesus was nie ’n filosoof nie. As dit vir hom belangrik was dat mense hierdie filosofiese onderbou reg moes verstaan, sou hy sy dissipels deeglike onderrig gegee het daarin. Dan het hy miskien minder gepreek oor liefde en barmhartigheid, en meer tyd gespandeer om seker te maak almal het die korrekte filosofiese begrip. As Jesus dan nie filosofie gepredik het nie, wie het? Hoekom is Christene so oortuig van die sterflike liggaam en die onsterflike siel? Het dit dalk te make met die Kerkvaders, wat voorspoedig genoeg was om geskool te wees in Griekse filosofie?”

Sal my gespreksgenoot noem: “Miskien was dit so bestem. Miskien was dit die Kerkvaders met hul sterk filosofiese agtergrond se vooraf beskikte rol om dit te verduidelik wat Christus – ’n timmerman met visserman dissipels – nie verduidelik het nie.”

Antwoord: “Miskien. Of miskien het dit te make met die Eerste Konsilie van Nicea in die vierde eeu waartydens Konstantyn ongeduldig geraak het en die beraadgangers gedruk het vir konklusies wat betref dogma wat ter tafel gelê was? Miskien was dit ook deel van die vooraf beskikte plan. Of miskien is my begrip nader aan die waarheid? Wat is die werklike waarde van die verskil?”

___________

Westerse en Oosterse Christendom het elk vier figure wat beskou word as die Groot Kerkvaders – oor die algemeen invloedryke Christelike teoloë, van wie verskeie vooraanstaande leermeesters en belangrike kerkleiers was.

Westerse Kerk:

Ambrosius (340-397): opgevoed in Rome, bestudeer literatuur, die reg, en retoriek

Hiëronymus (347-420): bestudeer retoriek, filosofie, Latyn en Grieks

Augustinus (354-430): ontwikkel sy eie benadering tot filosofie en teologie deur gebruik te maak van ’n verskeidenheid van metodes en perspektiewe; help om die leer van die erfsonde te formuleer

Gregorius die Grote (540-604): soos die meeste jong mans van sy status in die Romeinse samelewing was Gregory goed opgevoed; hy leer grammatika, die wetenskappe, literatuur, en die wet

Oosterse Kerk:

Basilius die Grote (c. 329–379): invloedryke teoloog wat die Niceense Geloofsbelydenis ondersteun het en sterk gekant was teen die dwalings van die vroeë Christelike kerk. Sy vermoë om sy teologiese oortuigings te balanseer met sy politieke konneksies het gemaak dat Basilius ’n kragtige advokaat was vir die Niceense posisie.

Athanasius (c. 296–373): Athanasius se vroegste werk, Teen die Heiden – Oor die Menswording (geskrewe voor 319), vertoon spore van Origynse Aleksandrynse denke (soos die herhaaldelike aanhalings van Plato en die gebruik van ’n definisie uit Aristoteles se Organon). Athanasius was ook bekend met die teorieë van verskeie filosofiese skole, en in die besonder met die ontwikkeling van Neo-Platonisme.

Gregorius van Nazianze (329 – c. 389): As ’n klassiek opgeleide redenaar en filosoof werk hy Hellenisme in die vroeë kerk in. Gregorius het ’n beduidende impak gemaak op die vorm van Drie-eenheid teologie onder beide Grieks- en Latynsprekende teoloë.

Johannes Chrysostomos (347–407): Johannes het sy opvoeding begin onder die heidense leermeester Libanius, onder wie hy die vaardighede ontwikkel het vir ’n loopbaan in retoriek, sowel as ’n affiniteit vir die Griekse taal en letterkunde. Hy is bekend vir sy preke oor moraliteit en sy veroordeling van die misbruik van gesag.

Vir meer inligting:

https://en.wikipedia.org/wiki/Church_Fathers

https://en.wikipedia.org/wiki/First_Council_of_Nicaea

VRYDAG 27 MEI 2005

Die Partikulêre Ek

en

die Universele X

______________________

MAANDAG 23 MEI 2005

15:29

Sommige mense wil meer hê as dit wat aan hulle gegee word; ander weet van meer, maar hulle is tevrede met die goeie dinge wat binne hul onmiddellike bereik is.

18:24

Wat is transformasie?

Ek kyk na myself, en sien ’n funksionerende volwassene. Wanneer die fluitjie blaas in die oggend, begin ook ek op my eie pas saam te draf, en teen die einde van die dag wanneer die oorlewendes getel word … wel, is ek sover nog elke keer saam getel. As oorlewing die primêre oorweging is, máák ek dit as ’n funksionerende volwassene in die tyd en plek waar ek gekies het om my bestaan te voer.

Verskeie faktore speel egter ’n rol daarin dat ek oortuig voel dat ek beter kan doen, beter kan leef, beter kan funksioneer, beter resultate kan wys aan die einde van elke dag se bestaan. Die stappe waarop ek sal besluit na deeglike oorweging, dit is transformasie.

[19/06/15: Om te besluit op stappe is nie transformasie nie; om oor te gaan tot aksie om die stappe te implementeer, kan wel gesien word as die begin van transformasie.]

DINSDAG 24 MEI 2005

Die wete dat jy die gras geritsel het, beteken nie dat die slang nie werklik is nie.

* * *

Wanneer jy nie verskyn nie, hoef jy nie verleë te voel, of jouself te verduidelik, of verskoning te maak vir aspekte van jou lewe of die toestand van jou woonruimte nie.

Die voordele van ’n intieme, eerlike en ernstige verhouding is welbekend. Ek noem maar net dat daar ook voordele verbonde is daaraan om nie te verskyn nie – dit wil sê, om alleen te wees.

______________________

 

DINSDAG 17 MEI 2005

Om alleen te wees het voordele en nadele. Die nadele sluit in om soms regtig eensaam te voel, en verveeld en gefrustreerd met jou eie geselskap. In tye van intense eensaamheid dink mens soms aan ’n verhouding as hemelse paradys – met miskien ’n argumentjie hier en daar om dit realisties te maak.

Natuurlik het ’n intieme verhouding ook voordele en nadele. Die voordele het, soos verwag kan word, baie te make met die nadele van alleen wees. Die nadele van ’n intieme verhouding is weer verwant aan die voordele van alleenheid.

Aan die einde moet jy vir jouself besluit of die voordele van ’n intieme verhouding – liefde, ondersteuning, kameraadskap, geselskap – swaarder weeg as die nadele, wat insluit voortdurende verskyning, botsende gewoontes en voorkeure, om mededeelsaam te wees wanneer jy nie regtig mededeelsaam wil wees nie, en hoër finansiële verwagtinge; ook of die nadele daarvan om op jou eie te wees uiteindelik die voordele oortref.

DONDERDAG 19 MEI 2005

Een van twee dinge word oorweeg wanneer dit kom by kinders kry: a) ons wil ’n kind hê, so kom ons doen ons bes, en b) swangerskap is reeds realiteit, so wat gaan ons doen?

Bogenoemde moet in ag geneem word in opmerkings oor wat mense motiveer om ’n kind te hê.

Nog iets: Ek het veel te sê oor ouers wat kinders kry om hul eie gate toe te stop, om hul eie emosionele of sielkundige behoeftes te bevredig. Punt is: in beide bogenoemde gevalle kan die persoon nie juis beweer die kind is verwek ter wille van die kind nie – die kind bestaan immers nog nie! (Meer korrek in die eerste geval.)

Dit volg dus dat volwasse mense, wanneer hulle oorweeg om ’n kind te kry, dit natuurlik doen om hul eie redes, en om hul eie behoeftes te bevredig. Hoe dan anders?

Ek-nou het ’n lewe van my eie. Daar is steeds ’n emosionele naelstring tussen my en my ouers, maar ek het tot ’n groot mate my ouers se idees van ’n volwasse lewe, en selfs hul oortuigings, agtergelaat en my eie mens geword (by wyse van spreke). Ook ek is verwek 34 jaar gelede deur twee volwasse mense wat hul eie behoeftes wou bevredig in die verwekkingsproses (ek bedoel emosionele behoeftes eerder as fisies – tog is dit ook so dat ’n kind in die eerste plek verwek word omdat twee volwassenes hul fisiese behoeftes wil en moet bevredig.)

’n Mens kan dus nie wegkom van die werklikheid dat kinders verwek word omdat volwassenes hul eie behoeftes het om te bevredig nie – hetsy fisiese, sielkundige of emosionele behoeftes, en natuurlik in vele gevalle ’n kombinasie van hierdie behoeftes.

______________________

DONDERDAG 12 MEI 2005

Ek het die afgelope … sê, twintig jaar of so in die gewoonte verval om te glo ek moet die heeltyd bewys dat ek, Brand Smit, waardig is om te bestaan, dat my geboorte nie ’n swak oordeelsfout was nie, dat ek moet bewys – voortdurend – dat ek inderdaad die bloed in my are waardig is. Wat ook al die rede hiervoor, dit gaan my dryf tot in ’n vroeë graf.

VRYDAG 13 MEI 2005

Born from incredible self-loathing, a conviction that you should prove the validity of your life.

SATERDAG 14 MEI 2005

10:06

Indien ’n volwassene (ouer, of onderwyser) nie streng is met ’n kind nie, gaan sy of haar aanmoediging en lof geen geloofwaardigheid hê nie.

* * *

Ek moet laat gaan. Ek moet aanvaar dat my lewe een of ander tyd gaan eindig, dat die wêreld sal voortgaan sonder my, amper … amper asof ek nooit hier was nie.

Sien die ware verhouding tussen dinge, en jou eie plek in die Groter Werklikheid.

Ek moet insien dat my lewe nie naastenby so waardevol is as wat ek graag reken nie. (Kan ’n suicide-of-sorts ingewerk word in hierdie begrip?)

10:51

’n Geval dus van erken dat jou grootste vrees tot ’n groot mate waar is? Daar’s ’n aangename element aan hierdie tipe aanvaarding …

SONDAG 15 MEI 2005

11:05

Al die begrip wat ek op hierdie oomblik bymekaar kan skraap oor die mens en sy bestaan, is die eindresultaat van waarneming en dataverwerking – ongeveer drie dekades daarvan, of meer as dit van dag een af getel word.

So dink ek toe vanoggend by die teestalletjie: Oorweeg die resultaat van 15 000-plus jaar se waarneming en die verwerking van biljoene mense se data. Sou dit God kon wees? Sou ons werklik so ’n “god” kon begryp? Sou ons so ’n bestaan in ons beperkte woordeskat kon beskryf?

20:18

“Aristotle came more and more to think of the universe as a vast complex of organisms each striving to attain the end assigned by Nature to it. […] The Aristotelian system is often described as ‘teleological’.” ~ Uit die inleiding tot Aristotles se Ethics

17/06/15:

“A teleology is an account of a given thing’s purpose. For example, a teleological explanation of why forks have prongs is that this design helps humans eat certain foods; stabbing food to help humans eat is what forks are for.

A purpose that is imposed by a human use, such as that of a fork, is called extrinsic. Natural teleology contends that natural entities have intrinsic purposes, irrespective of human use or opinion. For instance, Aristotle claimed that an acorn’s intrinsic telos is to become a fully grown oak tree.

Though ancient atomists rejected the notion of natural teleology, teleological accounts of non-personal or non-human nature were explored and often endorsed in ancient and medieval philosophies, but fell into disfavor during the modern era (1600-1900).

In the late 18th century, Immanuel Kant used the concept of telos as a regulative principle in his Critique of Judgment. Teleology was also fundamental to the speculative philosophy of Georg Wilhelm Friedrich Hegel.

Contemporary philosophers and scientists are still actively discussing whether teleological talk is useful or accurate in doing modern philosophy and science. For instance, in 2012, Thomas Nagel proposed a neo-Darwinian account of evolution that incorporates impersonal, natural teleological laws to explain the existence of life, consciousness, rationality, and objective value.”

Bron: https://en.wikipedia.org/wiki/Teleology

MAANDAG 16 MEI 2005

13:51

Die Griekse filosowe, of dan spesifiek Aristoteles, het nie vanuit die staanspoor op gesag aanspraak gemaak op teologiese gronde, wat hulle veronderstel het almal, of dan die meerderheid, aanvaar nie. Hulle fondasie was een van rede, van ’n groep mense wat om ’n spreekwoordelike tafel sit en sê, “Laat ons ooreenkom dat ons intelligente wesens is, dat ons bewus is van ons bestaan, en dat ons in staat is tot goeie aksies, en ook in staat is tot die teenoorgestelde van goeie aksies. Laat ons voortgaan om te definieer wat ‘goed’ beteken, in die praktyk, en wat ‘sleg’ beteken, hoe ons eersgenoemde kan nastreef, en ook die redes hoekom dit beter is.”

In hierdie opsig is my eie beskeie pogings van die afgelope paar jaar nader aan die Griekse filosowe van meer as 23 eeue gelede, as aan moderne predikers en teoloë.

18:24

Is ek net nog ’n toevallige samesmelting van sperm- en eiersel wat sover 33 jaar en ’n paar maande oorleef het, en daagliks, saam met biljoene ander op die planeet, of miljoene ander op hierdie eiland, of duisende ander in hierdie stad, ’n stryd voer om kos, skuiling, ’n bietjie gemak en vermaak elke dan en wan – in kort, wat stry vir my plekkie in die son, OF … kan ek ’n bydrae maak tot ander mense se lewens, wat die waarde van my eie lewe sal transendeer verby hierdie tyd en hierdie plek?

[31/12/2015: Die antwoord op die eerste deel van die vraag is, ja. Die antwoord op die tweede deel: dit sal goed wees indien jy kan.]

* * *

“[William of Normandy’s] aim was simply to overcome insecurity and construct a strong basis of power and wealth; to achieve this end he pragmatically used any form or institution which he encountered and which he felt capable of molding to his will.”

Ook: “… exploitation of the lower orders by their predatory lords was the general rule.”

Bron: “William – From Bastard To Conqueror”, by Brent A. Riley and Joe Bageant, Military History, April 2002, Vol. 19 Issue 1

______________________

WOENSDAG 11 MEI 2005

09:25

“Now we know that animals get bored, and that they try to enrich their environment so that they don’t feel it.” ~ uit ’n program op Animal Planet

15:38

“Brand” het vanmiddag opgedaag by sy Woensdagklas, soos hy doen elke week. Hy’t vandag sy swart broek aangehad – want hy het gedink dit gaan reën, en ’n nat kol op sy agterent sou nie so prominent vertoon op die swart materiaal nie, en ’n grys T-hemp – want dit het nie knope nie, wat dit die maklikste item gemaak het waarmee hy sy bolyf kon bedek.

18:35

[Rick Warren is ’n “Evangeliese Christen” met konserwatiewe politieke en sosiale waardes. Ek het daai sosio-kulturele groep meer as twintig jaar gelede al verlaat. Maar beteken dit dat iemand soos hy nooit enige iets kan sê wat enige waarde kan hê vir ’n persoon met ignostiese* oortuigings en progressiewe politieke en sosiale waardes nie? Dit sal redelik kortsigtig wees, dan nie?

Soos duidelik blyk uit die volgende notas, haal die religieuse verwysings uit, en genoeg bly oor van heelwat stellings wat hy maak in sy boek, The Purpose Driven Church, om handige advies daaruit te kry.]

Rick Warren skryf in The Purpose Driven Church dat mense nie moet vra wat hulle kan doen om hulle kerke te laat groei nie, maar eerder watse struikelblokke groei inhibeer. ’n Goeie punt vir my eie lewe ook, veral vir doelwitte wat jare gelede al gestel is.

Ook: “For the past twenty years, I have been a student of […]. In my travels as […] I have visited hundreds of […] around the world. In each instance I made notes on why some […] and why others […]. I’ve talked to thousands of […] and interviewed hundreds of […] about what they’ve observed […]. Years ago I wrote to the one hundred largest […] and spent a year researching […]. I’ve read nearly every book in print on […].”

[Of of hy nou regtig met duisende mense gesels het oor X, Y of Z of nie, gee bogenoemde mens ’n idee van hoe navorsing behoort gedoen te word oor enige onderwerp rakende die menslike kondisie.

Dit gee ook bietjie insig in hoekom mense my soms met minagting hanteer as ek met hulle verskil oor godsdiens. Hulle dink dalk aan ’n boek soos Rick Warren s’n wat hulle gelees het, of besig is om te lees, en dan kyk hulle na my en dink: Wie de hel dink jy is jy? Op grond van wat dink jy jy weet beter as ek?]

“Everything seems new if you are ignorant of history.”

“I started [an institution] in 1980, and spend the next fifteen years testing, applying and refining the principles, processes and practices in this book. Like a research and development center, we’ve experimented with all kinds of approaches […]. [The institution] has served as a laboratory for everything written in this book […]. I’ve waited twenty years to write this book because I did not want to write it prematurely. Instead, I’ve let the concepts percolate and develop and mature. Nothing in this book is theory. […] What is needed are answers to real problems that have been proven effective in actual […] settings.”

“If I didn’t believe pastors have the best chance of making a difference in our world, I’d be doing something else; I have no intention of wasting my life. […] The key is to never stop learning.”

“My bookshelves contain more than a dozen books written by people I’ve trained who have put my ideas in print before I did. That doesn’t matter to me. We’re all on the same team.”

“‘Hasn’t enough been written yet?’ you may ask. ‘Why another book?’ What I hope to offer in this book is an insider’s perspective.”

“You’ve heard that it is ‘wise to learn from experience.’ But it is wiser yet to learn from the experience of others. It is less painful, too! Life is too short to learn everything by personal experience. You can save yourself a lot of time and energy by gleaming from others the lessons they’ve learned the hard way. That’s the purpose of books like this one.”

“I’ve learned that most can’t hear until they’ve first been heard.”

[Alle aanhalings uit The Purpose Driven Church, deur Rick Warren (1995)]

* [“Ignosticism or igtheism is the idea that every theological position assumes too much about the concept of God and other theological concepts. Some philosophers have seen ignosticism as a variation of agnosticism or atheism, whereas others have considered it to be distinct.” en.wikipedia.org/wiki/Ignosticism]

[Scott Adams het die volgende eers geskryf in 2014, maar dit sluit aan by die idee dat dit redelik kinderagtig is om te weier om ’n sekere boek te lees omdat jy nie jouself ag as deel van die skrywer se groep nie: “In recent years I’ve come to see religion as a valid user interface to reality. The so-called ‘truth’ of the universe is irrelevant because our tiny brains aren’t equipped to understand it anyway.”]

______________________