Maand: Maart 2004

DINSDAG 30 MAART 2004

’n Taiwan oggend

Die oggendmark skets ’n ryk portret: lelike honde, lelike mense, mooi kindergesiggies, mooi vrouens met anatomies perfekte voete, die reuk van vis wat kombineer met kool en bromponie uitlaatgasse wat kombineer met die sig van ’n vrou in goedkoop sandale, met heupe wat effens styfspan in jeans soos sy oorleun om die vis te ruik …

* * *

Volgens Leibniz is al my “successive states” reeds ingesluit in my huidige bestaan. Hy praat ook van ’n hiërargie van “monads” – point-like centers of force. So vorm atome bloed, en bloed vorm deel van die aar, wat deel is van die vinger, wat deel is van die hand, wat deel is van die liggaam.

Volgens hom is die siel die “dominant monad”.

Verwaande kommentaar

Ek het gister genoem dat ek my primêre rol en funksie in die gemeenskap sien as dié van Sosiale Kommentator. Dit moet natuurlik genoem word dat dit nie ’n job is waarvoor mens aansoek doen nie; dis ook nie ’n posisie waarvoor jy aangestel word nie. Dis ’n rol en funksie waaroor jyself beslis of jy bekwaam is of nie. Laastens, ek is bewus van die feit dat dit ’n verwaande self-aanstelling is: ek glo ek is bekwaam daarvoor, en dit is goed genoeg.

Wat beteken dit in die praktyk om ’n Sosiale Kommentator te wees? Dit beteken jy lewer kommentaar oor sosiale, maatskaplike en politieke aangeleenthede – sake wat meeste mense in die gemeenskap raak soos werk, lewenstyl, familie, waarde en betekenis van die lewe, en hoe die individu die waarde van sy of haar eie lewe definieer. Meeste van die tyd neem dit die vorm aan van die geskrewe woord, maar privaatgesprek is ook ’n belangrike arena van hierdie tipe kommentaar. Mense lees dan wat jy geskryf het, of luister na wat jy te sê het, en besluit of hulle die siening van jou as ’n Sosiale Kommentator wil sekondeer, of nie.

Dit is egter van kardinale belang dat jy moet glo in jou eie kwalifikasie vir bogenoemde rol.

Dit is ook van allergrootste belang dat jy te alle tye jou onafhanklikheid van denke behou. Die oomblik as jy afhanklik raak van ander se goedkeuring van jou kommentaar, dien jy húlle agenda (tensy jy natuurlik behoort aan ’n politieke party en jou kommentaar ingestel is daarop om steun te verleen aan ’n spesifieke ideologie). As jou idees of opinies met ander s’n ooreenstem, is dit ’n bonus. Jou kommentaar of posisie oor ’n sekere aangeleentheid moet egter nooit verander bloot omdat hulle met wie jy voorheen ’n siening gedeel het, van mening verander het nie.

______________________

SONDAG 28 MAART 2004

’n Nuwe, of ou metafoor

’n Nuwe, of ou idee (maak nie saak nie): ’n Massa wat losbars (soos ’n eier wat gebreek word), en na ’n rukkie herkonstitueer – in ’n ander vorm; nooit presies dieselfde nie.

’n Soortgelyke ding gebeur met spraak: sekere idees en beelde vorm in my kop; ek verwoord dit en die idees en beelde “bars los” uit my mond in klanke wat verstaanbaar sal wees vir die hoorder, en herkonstitueer dan ’n fraksie van ’n sekonde later in die ander persoon se brein – en haar reaksie op wat ek gesê het, wys moontlik dat die idees en beelde wat in mý kop was, nie in 100% dieselfde vorm geherkonstitueer het nie.

MAANDAG 29 MAART 2004

Goeie waarde – vir diegene wat dit waardeer

My rol en funksie in die samelewing is in die eerste plek om sosiale kommentaar te lewer, en in die tweede plek (wanneer dit moontlik is), om sodanige finansiële bystand te verleen om ander mense se lewens die moeite werd te maak om te leef.

Jy mag dalk vra, “Wie soek jou sosiale kommentaar? Wie’t gevra daarna?”

My antwoord sal wees, “Sommige mense mag dit dalk handig vind, en ander mag dit dalk sien as ’n onnodige mors van natuurlike hulpbronne. Ek aanvaar die verskil in opinie, en ek skryf vir diegene wat dit waardeer.”

______________________

DINSDAG 23 MAART 2004

My oomblik zero was ’n kil wintersdag in laat Julie 1995. Ek het die dag begin langs ’n snelweg buite Port Elizabeth, rekende ek behoort “binne die volgende uur” ’n lift te kry Kaap toe. Agt ure later het ek nog steeds gewag, dié keer op ’n bankie oorkant die stadsbiblioteek, met ’n buskaartjie wat ek gekoop het met my laaste aanspraak tot aardse rykdom. Toekoms was ’n konsep waaroor ek skaars twee woorde saam kon vleg – en die werklikheid het geknaag aan my agterent soos ’n dol straatbrak …

WOENSDAG 24 MAART 2004

Waaroor was die rumoer?

Ek voel die vreemde begeerte om myself te vra hoekom ek so driftig was om terug te gaan Suid-Afrika toe teen die begin van Februarie. Hier is die vier hoofredes:

1. Ek het ’n probleem gehad daarmee om myself te onderwerp aan toetse om te bewys ek is gesond genoeg om in hierdie land te bly.

2. Ek het geweet om langer in Taiwan te bly sou beteken dat ek weer nuwe klasse moes begin, en derhalwe weer van vooraf moes begin funksioneer in ’n omgewing waar ek as ’n naamlose buitelander (oftewel dan “Mr. Brown”) myself moes onderwerp aan ’n arbeidsverhouding waar ék die een sou wees wat my arbeid verkoop, en derhalwe moes optree volgens ’n bepaalde vooraf opgestelde idee van die “foreign teacher”.

3. Ek het besef dat ek net-net genoeg geld in die bank gehad het om binne enkele weke huis toe te kon gaan.

4. Geloofwaardigheid (en moontlik selfrespek). Ek het geweet as ek moes besluit om nie die plan deur te voer nie (soos die geval was aan die einde), sou ek as hoofkarakter in my storie weereens moes toegee, “Ek het toe besluit om tog aan te bly,” eerder as “Rewolusie! Die Skrywer Gaan Huis toe!” Ek het desperaat nodig gehad om iets in blydskap uit te roep, eerder as om iets anders in skaamte te fluister …

Dis soos wat ’n mens behoort te verwag: Die lewe is ’n wilde merrie – sy spring bont, en jy moet sorg dat jy in die saal bly.

______________________

MAANDAG 15 MAART 2004

’n Herontdekking van ’n antieke idee: Plato se filosofie van “idees” wat universeel en tydloos is, die “oorspronklike realiteit” en die “empiriese werklikheid” as manifestasie van die oorspronklike “vorm” of idee. “Ek, nou” is dus ’n manifestasie van die oorspronklike realiteit/vorm/patroon/idee naamlik “mens”.

* * *

Ons is aan die begin net idees in mekaar se koppe. Eers later word ons meer konkrete manifestasies van wie ons werklik is.

SATERDAG 20 MAART 2004

Die gees van idees

To grapple with someone’s ideas is to engage with the spirit of that person.

Can it be said that to exist without proof is still to exist?

To have existed, without proof in the present for past existence, is still to have existed.

“Proof of existence”, in the sense of something that had been created by the one that existed, is an object in itself yet related to the creator of the proof – proving the past existence of something or someone, but also having an existence of its own.

It can therefore be said that Plato’s works are proof of his past existence, but the “Works of Plato” are also objects that exist independently of its creator … in practice if not in theory. (Ek kan “Plato” se idees lees sonder om bewus te wees van “Plato-as-skepper-van-idees” of om ooit die mens “Plato” te geken het.)

Nietemin, om betrokke te wees met iemand se idees, is om te kommunikeer met die “gees” van daai persoon.

______________________

DONDERDAG 11 MAART 2004

Sestig woorde

’n Groot huis en ’n groot kar is nie my styl nie. ’n Drie slaapkamer huis in ’n stillerige voorstad of ’n groterige dorp, en ’n lewe toegewy aan familie, liefdadigheid, studie en kreatiewe werke (spesifiek die Geskrewe Woord). Dit is wie en wat ek is; waar, en hoe ek wil leef; en wat ek met my lewe wil doen.

(Sestig woorde – ’n dekade om dit uit te sorteer onder al die moontlikhede)

SATERDAG 13 MAART 2004

Slange vervel

Om te ontwikkel – te evolve – beteken om soos ’n slang te vervel (reeds gesê, ek weet).

Wat dit in die praktyk beteken, is dat opinies verander; so ook oortuigings, aspekte van identiteit, haarstyl, kleredrag.

Soms gebeur dit ook dat disfunksionele verhoudings agtergelaat word, verhoudings wat nie meer is wat dit aan die begin was nie, en wat nie meer die waarde het wat dit op ’n vroeër stadium van jou lewe gehad het nie. Dit is soms ’n noodwendige gevolg van persoonlike ontwikkeling, en moet as sodanig aanvaar word deur die persoon wat ernstig is daaroor om nie sy eie ontwikkeling as ’n mens te inhibeer nie, en wat in eerlikheid verhoudings wil aanknoop en handhaaf.

MAANDAG 15 MAART 2004

Oor beskawing, en barbare

Sommige mense argumenteer dat mens moet doen wat jy moet doen om jou eie lewe die moeite werd te maak. In die praktyk kom dit neer op botsende belange, destruktiewe wedywering, en soms wedersyds vernietigende oog-vir-oog aksie-en-reaksie. Konstruktiewe wyses waarop duisende, selfs miljoene individue in een geografiese area die hoogste beginsel – om eie lewe die moeite werd te maak – hanteer, word “beskawing” genoem.

[Die wêreld, of wêrelde, wat as “beskawing” kwalifiseer in die algemene begrip van geskiedenis en samelewings, was gebou en word steeds gebou op “ooreenkomste”. In menige gevalle kom hierdie sogenaamde ooreenkomste daarop neer dat een persoon ’n ander uitbuit ter wille van eersgenoemde se oorlewing; ’n uitbuiting wat soms lei tot die vernietiging – direk of indirek – van die uitgebuite persoon se lewe. Oordeel kan ook gevel word teen groepe, gemeenskappe, maatskappye, en politieke en religieuse instellings wat mense uitbuit ter wille van die oorlewing van ’n magtiger minderheid.]

________________