BrandSmit.net

MAANDAG 12 MAART 2012

Ek dink al vir lank dat ek alles wat ek tot nou toe geskryf het, op ’n punt moet trek om ’n antwoord te kan gee vir die vraag: Wat nou?

Een gedagte wat dalk ingewerk kan word: Ek glo daar is drie breë moontlikhede vir hoe jy jou lewe kan leef.

Opsie een: Jy leef vir jouself, vir jou eie geluk, en vir jou eie welsyn.

Opsie twee: Jy onttrek, en spandeer soveel tyd as moontlik op jou eie. Dalk doen jy dit omdat jy jou eie geselskap verkies, of omdat jy jou lewe eenvoudig wil hou. Dalk doen jy dit as deel van ’n spirituele eksperiment, wat sommige mense noem, ’n “soeke na God” of “om naby God te wees”. En dalk doen jy dit net vir ’n periode van jou lewe om dinge vir jouself uit te sorteer.

Opsie drie: Jy leef vir iemand anders, of vir iets waarin jy glo. Jy kies om jou eie geluk en welsyn, en die vervulling van jou eie drome en ambisies tydelik op te skort, of permanent op te offer, ten einde ’n ander persoon of persone in hulle stryd by te staan, of om jouself te bearbei vir die groei van ’n instelling, of om ’n saak te bevorder waarin jy glo.

Soms domineer een van bogenoemde drie leefstyle ’n persoon se lewe tot so ’n mate dat dit nie moeilik is om te sien in watter groep hierdie mense sorteer nie. Daar is wel ook baie mense wat aspekte van al drie maniere van leef kombineer. Sommige mense glo dis verkeerd om net vir hulleself te leef, so hulle gee Nommer Drie sterk oorweging. Hoewel meeste mense daarvan hou om deel te wees van iets groter as hulleself, en werklik ander mense se geselskap geniet, droom vele van ons ook soms van Nommer Twee – wanneer “alles” “te veel” raak. En selfs al offer mense die beste deel van elke dag op vir hulle kinders of vir vriende en familie, sal hulle soms iets doen net vir hulleself – selfs al moet iemand anders ’n bietjie swaarder dra vir ’n rukkie as gevolg daarvan.

______________________

DINSDAG 6 MAART 2012

Soos ek deur my Julie 2004 notas oor die SELF lees, word ek herinner daaraan dat die konsep van die “persoon” moeilik is om vas te vat.

Fisies is ’n persoon ’n versameling selle (meer as tien triljoen van hulle), wat op hulle beurt bestaan uit proteïne en nukleïnesure en ander biomolekules, wat op hulle beurt bestaan uit nog kleiner dele genaamd atome, wat weer bestaan uit subatomiese deeltjies. Meeste van die selle waaruit die mens bestaan, wat hare vorm, en vel, en naels en bloed en geraamte, word vervang teen wisselende spoed – van elke paar dae tot elke paar jaar. Fisies is ’n betekenisvolle persentasie van jou dus nie werklik ouer as ’n paar jaar nie. Jy is tot ’n groot mate nie dieselfde versameling selle wat jy was tien jaar gelede nie!

As jy dink die fisieke aard van die mens is moeilik om vas te vat, gaan die psigiese aard van die mens jou nog meer laat gryp na iets om aan vas te hou. Hoe presies werk geheue? Hoe weet jy wie jy is? Hoe vorm persoonlikheid, en hoe verander dit? Hoe maak jy keuses? Hoe besluit jy op jou voorkeure en jou afkeure? Hoekom hou jy van sekere dinge of van sekere mense of plekke, en jy haat ander dinge of plekke, en vermy sekere mense soos die pes? Hoeveel besluit jy, en hoeveel ontdek jy? Tot watter mate is sogenaamde vrye wil ’n illusie?

WOENSDAG 7 MAART 2012

Moontlikhede vir die onstaan van die SELF:

Moontlikheid een: Binne enkele oomblikke nadat die kind gebore word, is daar ’n “wind” wat deur die vertrek waai. Die pasgebore kind se bewussyn van self word kort daarna geaktiveer, as’t ware. In hierdie geval sal dit sin maak om te vra, “Wie of wat het dit veroorsaak?” Dit maak verder sin dat mens by hierdie bewussyn-aktiveerder (of Bewussyn-Aktiveerder) antwoorde, of dan ten minste leidrade, sal soek oor die doel en betekenis van jou bestaan.

Moontlikheid twee: Dit is ’n stadige proses wat in klein inkremente gebeur: aanvanklik niks, of amper niks; later sal ’n mens kan sê dat “êrens tussen Maart en Junie” die kind ’n bewussyn van homself ontwikkel het. Dit sal dalk verduidelik hoekom ’n pasgebore baba soveel skree. As hulle die woorde geken het, sou hulle heel moontlik wou gil: “Wat de hel?! … was die een oomblik nog deel van iets … en die volgende oomblik … Wat gaan hier aan? Wat is ek?!” In hierdie geval is daar geen dramatiese oomblik waar die bewussyn geaktiveer is nie, so daar is niemand of niks om te probeer kontak vir antwoorde nie.

______________________

SATERDAG 25 FEBRUARIE 2012

Ek sit vanmiddag op die moltrein op pad huis toe. In die venster oorkant my sien ek die weerkaatsing van ’n jong vrou, twee sitplekke van my af. Ek merk op dat sy ’n reusagtige pienk roller op haar voorkop het, in plek gehou deur ’n sliert hare wat om dit gedraai is.

Een moontlikheid, skiet die gedagte deur my kop, is dat sy ’n modeslaaf is. ’n Jaar gelede het die breë samelewing, insluitende modeslawe, dit as belaglik beskou om rond te loop met ’n groot pienk kruller vasgeplak teen jou voorkop. Toe, uit die bloute, daag ’n gesagsfiguur in die modewêreld by ’n modeskou op met een op haar voorkop, en sedertdien het elke dissipel van die gesagsfiguur wat sy of haar sout werd is, die tendens slaafs nagevolg.

Indien dit die geval is, indien die jong vrou inderdaad ’n slaaf is vir alles wat modieus is, het ek nie veel agting vir haar nie, want sy is duidelik nie iemand wat vir haarself dink nie.

(Ek het ook gewonder wie aan die einde bepaal wat belaglik is. Ek druk elke dag ’n stuk lap op my kaal kop en noem dit ’n keps. Is dit nie belaglik nie?)

Die tweede moontlikheid, dink ek toe, is dat sý die een is wat die modeneiging begin het – of in die proses is om dit te begin. Dit sal beteken sy kyk nie na die arbitrêre belaglikhede wat ander mense aanvang en volg dit dan slaafs na omdat die persoon gesien word as ’n gesagsfiguur nie.

Is dit die geval, sal my beskouing van haar betekenisvol styg. Sy sal dit duidelik gemanifesteer het dat sy iemand is wat vir haarself dink en haar eie besluite neem, en dan verskyn in die openbaar op ’n manier waarin sy glo en wat sy goedvind – al sien ander dit, vir eers, as belaglik.

Soos ons Formosa-stasie nader, kyk ek een laaste keer in die rigting van my potensieel interessante medepassasier. Ek sien die roller is weg. Dit het blykbaar net ’n praktiese doel gedien.

’n Half-minuut later staan sy deur se kant toe, en ek kry vir die eerste keer ’n behoorlike kans om na haar te kyk – maar net vir ’n oomblik, want toe die deure oopskuif, druk sy effens verby ’n ander passasier. Kort daarna verdwyn sy in die stroom mense in, met haar kuif wat nou met so ’n astrante boog wegstaan van haar voorkop af.

Nota aan myself, dink ek toe: Aannames oor mense voor jy die hele storie ken is dalk nie vreeslik slim nie, maar ten minste is dit beter as om na jou eie weerkaatsing te staar in die moltrein se venster.

______________________

WOENSDAG 22 FEBRUARIE 2012

Een van die min populêre frases wat ek aanhang soos ’n universele waarheid, is dat mens nooit moet opgee nie. Ek glo dit nou al vir baie jare, en resiteer dit gereeld aan myself asof dit gebed is. Almal wat ek respekteer wat enige iets te sê het oor die lewe, bevestig dit ook. Jy gee nie op nie. Jy mag nooit, ooit opgee nie. As jy opgee, is dit verby. Jy sit plakkate teen jou mure op wat jou daaraan herinner. Jy koop vir jou T-hemde met bewoording wat dit bevestig. Jy stuur skakels aan na video’s wat dit preek. Jy deel kort stories op Facebook sodat ander mense dit nie dalk vergeet nie. En as dit nodig is, skryf jy dit met ’n swart pen op jou tekkies se sole: “Never give up.”

Die opgee waarna ek hier verwys, is die fatale tipe, die eksistensiële tipe. Ek verwys hier na ’n besluit om nie meer dinge te doen nie – jy’s klaar met alles, klaar met probeer.

Tog, ten spyte van die lewensnoodsaaklike oortuiging wat so na aan ’n mens se hart lê, het jy soms nie veel van ’n keuse nie. Verskil is, dit wat jy opgee is nie lewe nie, en dit beteken nie dat jy nooit weer sal probeer nie.

Soms moet ’n mens opgee op dinge wat nie meer werk nie, of nog nooit regtig gewerk het nie. Soms gee mens op op ’n verhouding, of op ’n huwelik. Soms, na jy jare lank probeer het om uit te hou by ’n maatskappy want die hemel alleen weet jy’t die geld nodig gehad, gee jy op. Jy bedank, en vee jou hande af aan iets waaraan jy jou bes gegee het om te laat werk. En soms los jy die stuur van projekte wat jy oor ’n duisend klipperige paaie gery het. Jy los die stuur, maak jou sitplekgordel los, en spring uit die kar uit voor dit oor die afgrond stort.

Want soms moet mens opgee om te oorleef.

______________________